@ -10,11 +10,16 @@ Söz konusu mobil cihazlar olunca çalınma, kaybolma ve bir şekilde istenmeyen
Günümüzdeki tüm genel son kullanıcı ürünleri gibi mobil cihazlar da özgürlük düşüncesi ile imal edilmemektedirler. Özgür olmayan sistemlerin üreticilerine hizmet ettiği gerçeği kullanıcıların güvenliğini de belirsizlik içine itmektedir.
* Donanım özgürlüğü: Modern bilişim aygıtlarının donanı seviyesindeki özgürlüğü neredeyse yok denecek düzeydedir. [Tamir etme](https://oyd.org.tr/yazilar/donanim-ozgurlugu/)imkanlarının kısıtlanmasından, [DRM](https://oyd.org.tr/yazilar/drm/) uygulamalarına kadar pek çok yansıma gözlemlenebilir. Bu durumu değiştirmek üzere [projeler](https://www.pine64.org/pinephone/) var olsa da çip üreticileri gibi alternatifi zor bulunan kritik parçaların ayakbağı özgür donanımların elde edilmesine hala engel olmaktadır.
* Donanım özgürlüğü: Modern bilişim aygıtlarının donanı seviyesindeki özgürlüğü neredeyse yok denecek düzeydedir. [Tamir etme](https://oyd.org.tr/yazilar/donanim-ozgurlugu/)imkanlarının kısıtlanmasından, [DRM](https://oyd.org.tr/yazilar/drm/) uygulamalarına kadar pek çok yansıma gözlemlenebilir. Bu durumu değiştirmek üzere [projeler](https://www.pine64.org/pinephone/) var olsa da çip üreticileri gibi alternatifi zor bulunan kritik parçaların ayakbağı özgür donanımların elde edilmesine hala engel olmaktadır.
* Yazılım özgürlüğü: Günümüzdeki yazılım özgürlüğü mücadelesinin çizgisinde mobil cihazların da yazılımsal özgürlüğü hala ilerleme aşamasında. Bilgisayarlar gibi firmware seviyesinden işletim sistemi ile kullanıcı yazılımlarına kadar pek çok yazılım üreticilerden geldiği hali ile özgür olmamakta. İşletim sistemi ve yazılımlar görece özgürleştirilebilse de hala firmware seviyesi mülk olarak kullanılmak zorunda. Bu bilinmezlikle birlikte bir güvenlik riskini de orta çıkarmakta.
* GSM mahremiyeti: Baseband modem, GSM şebekesine bağlantı kuran donanım olarak mobil cihazlarda donanım ve yazılım özgürlüğünün en büyük düşmanı konumunda. Baseband çoğu cihazda ana işlemci ile doğrudan bağlantı halinde, RAM'i ortak kullanmakta ve dilediği veriye ulaşıp işlem yapabilmekte. Bu cihazın yazılımının eski ve özgür olmaması bir risk oluşturmakta ve bu durumun [kötüye kullanıldığı bilinmekte.](https://money.cnn.com/2014/06/06/technology/security/nsa-turn-on-phone/index.html) GSM'in güvenli olduğu varsayılsa bile sistemin tasarımı gereği hizmet sağlayıcı ve uzantısı olarak devletler tüm kullanıcıların anlık olarak nerede olduğunu ve kullanım bilgilerini elde edebilmekte. Bu mahremiyet sorunu duruma göre bir güvenlik sorununa da dönüşebilmekte.
* GSM mahremiyeti: Baseband modem, GSM şebekesine bağlantı kuran donanım olarak mobil cihazlarda
* donanım ve yazılım özgürlüğünün en büyük düşmanı konumunda. Baseband çoğu cihazda ana işlemci ile
* doğrudan bağlantı halinde, RAM'i ortak kullanmakta ve dilediği veriye ulaşıp işlem yapabilmekte.
* Bu cihazın yazılımının eski ve özgür olmaması bir risk oluşturmakta ve bu durumun [kötüye
* kullanıldığı
* bilinmekte](https://money.cnn.com/2014/06/06/technology/security/nsa-turn-on-phone/index.html). GSM'in güvenli olduğu varsayılsa bile sistemin tasarımı gereği hizmet sağlayıcı ve uzantısı olarak devletler tüm kullanıcıların anlık olarak nerede olduğunu ve kullanım bilgilerini elde edebilmekte. Bu mahremiyet sorunu duruma göre bir güvenlik sorununa da dönüşebilmekte.
