Bir zamanlar İnternet üzerinden yapılan iletişimin küçük bir kısmı olan "chat" taşınabilir cihazların, özellikle mobil İnternet bağlantısının gelişmesi ile tüm günlük iletişimin en temel özelliği haline gelmiş durumda. Özellikle klasik GSM hizmeti olan SMS ve MMS'in dudak uçuklatan fiyatlarının yanında neredeyse hiç bir maliyet olmadan her türlü veriyi sorunsuzca aktarabilme gücü iletişimin yönünü anlık yazışma yönünde değiştirmiştir.
Bir zamanlar İnternet üzerinden yapılan iletişimin küçük bir kısmı olan "chat" taşınabilir cihazların, özellikle mobil İnternet bağlantısının gelişmesi ile tüm günlük iletişimin en temel özelliği haline gelmiş durumda. Özellikle klasik GSM hizmeti olan SMS ve MMS'in dudak uçuklatan fiyatlarının yanında neredeyse hiç bir maliyet olmadan her türlü veriyi sorunsuzca aktarabilme gücü iletişimin yönünü anlık yazışma yönünde değiştirmiştir. Süreç, SMS fiyatlarının da maliyetiyle arasındaki farkın azalmasını beraberinde getirmiştir.
Bu durumun yadırganmaması gerek. Keza e-posta uzunca düşünülmüş bir mektup gibi anlık iletişim ihtiyaçlarını karşılamadığından günlük iletişimin anlık yazışma yazılımlarına akması çok doğal sayılmalıdır. Aynı zamanda grup yazışmaları ve hiyerarşik sıralama pek çok topluluk için de örgütlenme açısından çok faydalı sonuçlar verebilmektedir.
Keza anlık yazışma yaygınlaşana kadar İnternet'te kullanılan en yaygın iletişim aracı e-posta, uzunca düşünülmüş bir mektup gibi anlık iletişim ihtiyaçlarını karşılamadığından, günlük iletişimin anlık yazışma yazılımlarına akması doğaldır. Aynı zamanda grup yazışmaları ve hiyerarşik sıralama pek çok topluluk için de örgütlenme açısından çok faydalı sonuçlar verebilmektedir.
Anlık yazışma dünyası ne yazık ki özgür olmayan para hırsı ile ilerleyen start-up yazılımları üzerine kurularak başladı. Whatsapp tüm berbat geçmişi, Facebook gibi zararlı bir şirketin malı olmakla ile birlikte hala dünyada en çok kullanılan anlık yazışma uygulaması.
Anlık yazışma dünyası ne yazık ki özgür olmayan para hırsı ile ilerleyen start-up yazılımları üzerine kurularak başladı. Whatsapp tüm berbat geçmişi, Facebook gibi zararlı bir şirketin malı olmakla birlikte hala dünyada en çok kullanılan anlık yazışma uygulaması.
Bu durumun değişmesi gerekiyor! Hem Facebook'un elinde kullanıcılarının verileri dünyanın kötülüğüne kullanılıyor hem de özgür olmayan yazılımı ile tüm kullanıcılarını kendine esir ediyor. Son 10 yıldaki yükselişe karşı özgür yazılım dünyasından da gelen desteklerle bugün çokça, özgür olmayan alternatiflerinden çok daha başarılı, kullanılabilir, özellik dolu anlık yazışma yazılımı bulunmakta. Tek yapmanız gereken aralarından ihtiyacınıza uygun olanı seçip kullanmak.
Bu durumun değişmesi gerekiyor! Hem Facebook'un elinde kullanıcılarının verileri dünyanın kötülüğüne kullanılıyor hem de özgür olmayan yazılımı ile tüm kullanıcılarını kendine esir ediyor. Son 10 yıldaki yükselişe karşı özgür yazılım dünyasından da gelen desteklerle bugün çokça, özgür olmayan alternatiflerinden çok daha başarılı, kullanılabilir, özellik dolu anlık yazışma yazılımı bulunmakta. Tek yapmanız gereken aralarından ihtiyacınıza uygun olanı seçip kullanmak.
@ -14,16 +14,17 @@ Bu durumun değişmesi gerekiyor! Hem Facebook'un elinde kullanıcılarının ve
* **Özgürlük:** Her yazılımınız gibi iletişim için kullandığınız temel yazılımlar da özgür olmalıdır. Bu hem özgür yazılımların kamuya mal edilmiş olmasından dolayı yazılımın geleceği ve sürdürülebilirliği için önemlidir, hem de mahremiyet sözlerinin tutulduğunun ve güvenlik açıklarının görülebilmesinin garantisidir.
* **Özgürlük:** Her yazılımınız gibi iletişim için kullandığınız temel yazılımlar da özgür olmalıdır. Bu hem özgür yazılımların kamuya mal edilmiş olmasından dolayı yazılımın geleceği ve sürdürülebilirliği için önemlidir, hem de mahremiyet sözlerinin tutulduğunun ve güvenlik açıklarının görülebilmesinin garantisidir.
* **Güvenlk:** Yazılımın özgür olması kendiliğinden güvenlik sağlayan bir unsur değildir. Yazlımın güncel kriptografik araçları kullanması, bunları doğru şekilde uygulaması, aynı zamanda da tasarım olarak güvenliği öncelikli görmesi gereklidir.
* **Güvenlik:** Yazılımın özgür olması kendiliğinden güvenlik sağlayan bir unsur değildir. Yazlımın güncel kriptografik araçları kullanması, bunları doğru şekilde uygulaması, aynı zamanda da tasarım olarak güvenliği öncelikli görmesi gereklidir.
* **Kolaylık:** Ne yazık ki; günümüz kullanıcı çevresinde bir yazılımın özellikle mobil cihazlarda "kullanılabilir" olması her özelliğin önüne geçmiş durumda. Bu durumu yaratan silikon vadisi değerlerini bir kenara bırakırsak kullanılabilirlik pratik olarak güvenli bir iletişim çevresi yaratmak için çevrenize yapacağınız propagandada çok faydalı olacaktır.
* **Kolaylık:** Ne yazık ki; günümüz kullanıcı çevresinde bir yazılımın özellikle mobil cihazlarda "kullanılabilir" olması her özelliğin önüne geçmiş durumda. Bu durumu yaratan silikon vadisi değerlerini bir kenara bırakırsak kullanılabilirlik pratik olarak güvenli bir iletişim çevresi yaratmak için çevrenize yapacağınız propagandada çok faydalı olacaktır.
* **Federasyon:** Federasyon, tek bir sunucunu ile sahibi olan şirketin tüm iletişim altyapısı üzerinde söz sahibi olamamasını sağlar. Bu düzende her bağımsız sunucuda bulunan kullanıcılar tüm diğer sunuculardaki kişilerle iletişim kurabilirler. Buna en iyi örnek e-posta sistemdir. Bugün kim hangi e-posta sağlayıcısından hizmet alırsa alsın dilediği kimseye sorunsuzca e-posta atabilir. Bu özelliğin olmaması bugün değilse bile gelecekte, özgür de olsa yazılımın sunucu tarafını çalıştıran kişi/şirkete mahkumiyet demektir.
* **Federasyon:** Federasyon, tek bir sunucu ile, onun sahibi olan şirketin tüm iletişim altyapısı üzerinde söz sahibi olamamasını sağlar. Bu düzende her bağımsız sunucuda bulunan kullanıcılar tüm diğer sunuculardaki kişilerle iletişim kurabilirler. Buna en iyi örnek e-posta sistemdir. Bugün kim hangi e-posta sağlayıcısından hizmet alırsa alsın dilediği kimseye sorunsuzca e-posta atabilir. Bu özelliğin olmaması bugün değilse bile gelecekte, özgür de olsa yazılımın sunucu tarafını çalıştıran kişi/şirkete mahkumiyet demektir.
* **Çoklu Platform:** Bugün bilgisayarınızda kabaca 3 işletim sistemi, mobil cihazlarda 2 ayrı işletim sistemi bulunabilmekte. Elbette gönül herkesin özgür GNU/Linux ve AOSP Android dağıtımlarını kullanmasını istese de çevrenizde çokça insanı özgür olmayan işletim sistemleri ile bulacaksınız. Bu durumda o kişilerle iletişememeniz ve nihayetinde özgürlük düşmanı iletişim yöntemlerine geri dönmeniz söz konusu olabilir.
* **Çoklu Platform:** Bugün bilgisayarınızda kabaca 3 işletim sistemi, mobil cihazlarda 2 ayrı işletim sistemi bulunabilmekte. Elbette gönül herkesin özgür GNU/Linux ve AOSP Android dağıtımlarını kullanmasını istese de, çevrenizde çokça insanı özgür olmayan işletim sistemleri ile bulacaksınız. Çoklu platform desteği bulunmadığı durumda o kişilerle iletişememeniz ve nihayetinde özgürlük düşmanı iletişim yöntemlerine geri dönmeniz söz konusu olabilir.
|Yazılım|Temel Özellikleri|İyi yönleri|
| Yazılım | Temel Özellikleri | İyi yönleri |
|--- |--- |--- |
| --- | --- | --- |
|[OTR](otr.md)|Perfect forward secrecy (mutlak gizlilik), inkar edilebilirlik, federatif|[XMPP](https://en.wikipedia.org/wiki/XMPP) üzerinden her türlü iletişim kanalında kullanılabilir. 2004'ten beri kullanılmaktadır.
| [OTR](otr.md) | Perfect forward secrecy (mutlak gizlilik), inkar edilebilirlik, federatif | [XMPP](https://en.wikipedia.org/wiki/XMPP)(Jabber) üzerinden her platform üzerinde kullanılabilir. 2004'ten beri kullanılmaktadır. |
|[OMEMO](./omemo.md)|Perfect forward secrecy (mutlak gizlilik), inkar edilebilirlik, federatif|OTR'nin çoklu cihaz desteği getirilmiş modern versiyonu.|
| [OMEMO](./omemo.md) | Perfect forward secrecy (mutlak gizlilik), inkar edilebilirlik, federatif | OTR'nin çoklu cihaz desteği getirilmiş modern versiyonu. |
|[Signal](./signal.md)|Modern kriptografi, kullanıcı dostu arayüz, grup desteği, yaygın kullanım|Sıkça tavsiye edilen modern görünümlü bir mobil temelli yazılım. Kullanıcı sayısı giderek artmakta fakat [federasyon düşmanı](https://www.oyd.org.tr/en/articles/signal/).|
| [Signal](./signal.md) | Modern kriptografi, kullanıcı dostu arayüz, grup desteği, yaygın kullanım | Sıkça tavsiye edilen modern görünümlü bir mobil temelli yazılım. Kullanıcı sayısı giderek artmakta fakat [federasyon düşmanı](https://www.oyd.org.tr/en/articles/signal/). |
| [Silence]() | GSM ve SMS üzerinden çalışmaktadır | İnterten olmadan kullanılır |
[Off-the-Record Mesajlaşma (OTR)](https://en.wikipedia.org/wiki/Off-the-Record_Messaging) mesajlaşmanın baştan sona(end-to-end) şifrelenmesini sağlar. Pek çok özelliği vardır:
[Off-the-Record Mesajlaşma (OTR)](https://en.wikipedia.org/wiki/Off-the-Record_Messaging) mesajlaşmanın [uçtan uca][uçtan uca şifreleme](end-to-end) şifrelenmesini sağlar. Pek çok özelliği vardır:
* __Şifreleme__ Bütün şifreleme cihazınızda gerçekleşir. Sohbet güvenli olmayan ağlar ve hizmet sağlayıcılar üzerinden yapılsa bile başkaları tarafından okunması engellenir.
* __Şifreleme__ Bütün şifreleme cihazınızda gerçekleşir. Sohbet güvenli olmayan ağlar ve hizmet sağlayıcılar üzerinden yapılsa bile başkaları tarafından okunması engellenir.
* __Doğrulama__ Konuştuğunuz kişilerin iddia ettikleri kişiler olup olmadığını doğrulayabilirsiniz.
* __Doğrulama__ Konuştuğunuz kişilerin iddia ettikleri kişiler olup olmadığını doğrulayabilirsiniz.
@ -13,17 +13,17 @@
### GNU/Linux
### GNU/Linux
#### Alt+F2’ye basın ve çalıştırın:
1. bir terminal çalıştırın:
`gnome-terminal`
`gnome-terminal`
#### Yeni uçbirim penceresine aşağıdaki satırı kopyalayın ve Enter’a basın:
2. Yeni uçbirim penceresine aşağıdaki satırı kopyalayın ve Enter’a basın:
`sudo apt-get install pidgin-otr`
`sudo apt-get install pidgin-otr`
#### Pidgin’i çalıştırmak için Alt+F2’ye basın ve yazın:
3. Pidgin’i çalıştırmak için Alt+F2’ye basın ve yazın:
`pidgin`
`pidgin`
### Android
### Android
[F-droid](https://f-droid.org/) veya bir başka kaynaktan [Conversations Legacy](https://conversations.im/) indirin. Conversations Legacy'nin Pix-art gibi başka forkları da olmasına rağmen özellikle onları tercih etmenizi gerektirecek bir sebep olmadıkça Conversations en iyi tercih olacaktır.
[F-droid](https://f-droid.org/) veya bir başka kaynaktan ~~[Conversations Legacy](https://conversations.im/)~~ [aTalk][] indirin. [aTalk] f-droid deposunda, OTR destekleyen tek uygulamadır.
<https://pidgin.im/download> adresini ziyaret edin.
<https://pidgin.im/download> adresini ziyaret edin.
@ -34,7 +34,7 @@ Pidgin Mac’te çalıştırılabilir fakat onun yerine Adium kullanmak çok dah
## Hesabınıza giriş yapın veya yeni hesap oluşturun
## Hesabınıza giriş yapın veya yeni hesap oluşturun
Şayet bir sunucuda XMPP hesabınız var ise kullanıcı adı ve parolasını girerek bağlantı sağlayabilirsiniz. Şayet bir XMPP hesabınız yok ise bu aşamada kayıt imkanı veren bir sunucuda hesap açabilirsiniz. Tek yapmanız gereken kendinize bir sunucu seçmek.
Şayet bir sunucuda XMPP(Jabber) hesabınız var ise kullanıcı adı ve parolasını girerek bağlantı sağlayabilirsiniz. Şayet bir XMPP hesabınız yok ise bu aşamada kayıt imkanı veren bir sunucuda hesap açabilirsiniz. Tek yapmanız gereken kendinize bir sunucu seçmek.
Aşağıdaki sunucuları tercihinizde değerlendirebilirsiniz;
Aşağıdaki sunucuları tercihinizde değerlendirebilirsiniz;
@ -45,7 +45,6 @@ Kayıt için (kullanıcı adı)@jabber.calyxinstitute.org alan adı kullanılabi
[Riseup](https://www.riseup.net) - Riseup teknoloji kolektifinin ücretsiz hizmetlerinden biri de XMPP. Doğrudan kayıt imkanı vermediği için bir Riseup hesabı sahibi olmanızı gerektiriyor.
[Riseup](https://www.riseup.net) - Riseup teknoloji kolektifinin ücretsiz hizmetlerinden biri de XMPP. Doğrudan kayıt imkanı vermediği için bir Riseup hesabı sahibi olmanızı gerektiriyor.
## OTR kurulumu
## OTR kurulumu
Şimdi hem Pidgin hem OTR kurulu olduğuna göre
Şimdi hem Pidgin hem OTR kurulu olduğuna göre
@ -85,3 +84,5 @@ Yukarıdaki konuşmada bahsedilen anda yalnızca iki kişinin bulunması sorulan
Bu da yatak odanıza aldığınız kişilere güvendiğinizi farzeden güvenli bir soru.
Bu da yatak odanıza aldığınız kişilere güvendiğinizi farzeden güvenli bir soru.
"Saçımın rengi ne?" veya "Köpeğimin adı ne?" gibi sorular güvenli sayılmaz çünkü herhangi biri bu soruların cevaplarını kolaylıkla tahmin edebilir.
"Saçımın rengi ne?" veya "Köpeğimin adı ne?" gibi sorular güvenli sayılmaz çünkü herhangi biri bu soruların cevaplarını kolaylıkla tahmin edebilir.
[uçtan uca şifreleme]:https://tr.wikipedia.org/wiki/Uçtan_uca_şifreleme
