Bilgisayarınız düğmesine basmanızdan işletim sisteminin sizi kullanılabilir şekilde karşılayacağı ana kadar sırası ile pek çok yazılım çalıştırarak açılır. Bu süreç bilgisayarınızın donanımların yüklenmesinden işletim sisteminizin açılış ayarlarına kadar pek çok süreci yöneten farklı yazılımlarca yönetilir. sürecin başından sonuna kadar istediğiniz gibi güvenli gitmesi fiziki ve yazılımsal kimi güvence ve varsayımlara bağlıdır.
Bilgisayarınız düğmesine basmanızdan işletim sisteminin sizi kullanılabilir şekilde karşılayacağı ana kadar sırası ile pek çok yazılım çalıştırarak açılır. Bu süreç bilgisayarınızın donanımların yüklenmesinden işletim sisteminizin açılış ayarlarına kadar pek çok süreci yöneten farklı yazılımlarca yönetilir. Sürecin başından sonuna kadar istediğiniz gibi güvenli gitmesi fiziki ve yazılımsal kimi güvence ve varsayımlara bağlıdır.
## Boot güvenliğini neden önemsemelisiniz?
Cihazınızın boot sürecini ele geçirmiş bir saldırgan işletim sistemi seviyesinde farkına bile varılamayacak saldırılar gerçekleştirebilir. Özellikle tedbir alınmamış bilgisayarlarda bahsedilen saldırıların gerçekleştirilmesi ciddi bilgi birikimi de gerektirmemektedir. Bu tip saldırıları önlemek için çeşitli tedbirler alabilirsiniz.
Bilgisayarınızında ilk çalışan yazılım anakartınızda küçük bir ROM çipinde bulunan boot yazılımıdır. [BIOS](https://en.wikipedia.org/wiki/BIOS) Türkiye'de bilgisayar tarihinden bilinen bir yazılımdır. BIOS'un yerini çağdaş bilgisayarlda artık [UEFI-Unified Extensible Firmware Interface](https://en.wikipedia.org/wiki/Unified_Extensible_Firmware_Interface) almıştır. UEFI Microsoft'un da içinde bulunduğu bir konsorsiyum tarafından düzenlenmekle neredeyse satılan ana akım tüm bilgisayarların boot yazılımıdır.
Bilgisayarınızda ilk çalışan yazılım anakartınızda küçük bir ROM çipinde bulunan boot yazılımıdır. [BIOS](https://en.wikipedia.org/wiki/BIOS) Türkiye'de bilgisayar tarihinden bilinen bir yazılımdır. BIOS'un yerini çağdaş bilgisayarlda artık [UEFI-Unified Extensible Firmware Interface](https://en.wikipedia.org/wiki/Unified_Extensible_Firmware_Interface) almıştır. UEFI Microsoft'un da içinde bulunduğu bir konsorsiyum tarafından düzenlenmekle neredeyse satılan ana akım tüm bilgisayarların boot yazılımıdır.
## Boot nasıl gerçekleşir?
@ -31,7 +31,7 @@ Sisteminizdeki UEFI veya Libreboot bir önyükleyici çalıştıracaktır. GNU/L
* Bilgisayarınıza fiziki erişimi olan biri /boot sektörünüzdeki çekirdek ve GRUB yapılandırmanızı herhangi bir özel tekniğe ihtiyaç duymadan kolaylıkla değiştirebilir ve güvenliğinize zarar verebilir.
* Secureboot nihayetinde Microsoft gibi tarihi kullanıcı dostu olmayan olaylarla dolu olan bir şirkete ve 99 ABD doları karşılığında imzaladığı kodların güvenliğine dayanmaktadır. Bu bakımdan bir saldırganın özel bir tedbir almadıysanız. parasını verip secureboot'un güvenliğini geçmesi mümkündür.
* Secureboot nihayetinde Microsoft gibi tarihi kullanıcı dostu olmayan olaylarla dolu olan bir şirkete ve 99 ABD doları karşılığında imzaladığı kodların güvenliğine dayanmaktadır. Bu bakımdan bir saldırganın özel bir tedbir almadıysanız. Parasını verip secureboot'un güvenliğini geçmesi mümkündür.
* Özgürlük her zaman güvenlik ile eş anlamlı değildir. UEFI ve secureboot kullanmıyor ve libreboot yüklü bir cihaz kullanıyor olsanız da güvenliğiniz için gerekli adımları atmadığınız sürece benzer riskleri siz de taşıyor olacaksınız.
@ -117,7 +117,7 @@ USB belleğinizi iki ayrı bölüme ayırarak bir kısmını LUKS ile şifreleyi
**NOT:**Şifresiz bölümün birinci bölümde olması gereklidir. Aksi halde Microsoft Windows cihazlar aygıtı tanımayacaktır.
Tüm belleğin LUKS ile şifrelendiği şekilde cihazınızı biçimlendirdikten sonra. Bölüm oluşturma aşamasında, LUKS bölümü oluşturmadan önce cihazı iki bölüme bölmek gereklidir. Bunun için biçimsiz sürücüde bölüm oluşturmak içn + simgesine basıp bölümlendirme menüsüne gelin.
Tüm belleğin LUKS ile şifrelendiği şekilde cihazınızı biçimlendirdikten sonra. Bölüm oluşturma aşamasında, LUKS bölümü oluşturmadan önce cihazı iki bölüme bölmek gereklidir. Bunun için biçimsiz sürücüde bölüm oluşturmak için + simgesine basıp bölümlendirme menüsüne gelin.
Şifresiz önbölüm için tercih ettiğiniz miktarı belirleyip "ileri" tıklayın.
@ -209,7 +209,7 @@ SiriKali'nin kriptografik işlemi yapması bir süre alabilir.
Şifreleme araçları, özellikle özgür ve güvenilir olanlar, ne yazık ki haklı olarak GNU/Linux işletim sistemlerinde bulunmakta ve sadece LUKS gibi çok ender yazılımlar her dağıtımda standart olarak gelmekte. Bu sebepten neredeyse her şifreleme yazılımının bir şekilde kullanılan bilgisayarlara haricen kurulması gerekmekte.
Buna istisna olarak Veracrypt ve [Cryptomator](https://cryptomator.org/) verilebilecekse de çoğu zaman bu yazılımların bir mobil versiyonu usb bellek üzerinde bulundurulmak ve takılan cihazda çalıştırılarak deşifre işleminin gerçekleştirilmesi gerekmekte. Bu hem takılan cihazın yetkisine bağlı olarak işe yaramayabilir hem de bir binary dosyayı USB bellekte sağdan sola taşıyarak güvenlik sorunu yaratılmasına neden olur.
Buna istisna olarak Veracrypt ve [Cryptomator](https://cryptomator.org/) verilebilecekse de çoğu zaman bu yazılımların bir mobil versiyonu usb bellek üzerinde bulundurulmak ve takılan cihazda çalıştırılarak deşifre işleminin gerçekleştirilmesi gerekmekte. Bu hem takılan cihazın yetkisine bağlı olarak işe yaramayabilir hem de bir ikili(binary) dosyayı USB bellekte sağdan sola taşıyarak güvenlik sorunu yaratılmasına neden olur.
Aynı zamanda güvenilir olmayan cihazlarda hem parolanızı girmek hem de şifreli dosyalarınızı açmak onların güvenliğini ciddi oranda zedeleyecektir. Bu neden ile USB belleğinizde bulunan şifreli dosyalarınızı güvenmediğiniz cihazlarda açmanız önerilmez.
@ -121,9 +121,9 @@ Daha fazla bilgi için, [Security Planner / Signal](https://securityplanner.org/
Telefonunuzun kamerası, çektiğiniz her fotoğrafa yüksek olasılıkla hassas çokça veriyi eklemektedir. İnternet'te paylaştığınız bir gönderinin nasıl kullanılacağını bilemeyeceğinizden, fotoğrafların taşıdığı kişisel veriyi paylaşmadan önce silmek iyi bir fikirdir.
Fotoğraflarınızda "geotagging" sorununu engellemek için, kamera ayarlarınızı açın ve konum bilgisini kaydetme ayarlarını kapatın.
Fotoğraflarınızda "konum etiketi(geotagging)" sorununu engellemek için, kamera ayarlarınızı açın ve konum bilgisini kaydetme ayarlarını kapatın.
Geotagging kapalı iken bile kamera yazılımınız cihazınızın modelini ve diğer potansiyel olarak hassas veriyi fotoğraflara kaydedecektir. Bu durumdan kurtulmanın en iyi yolu ayrı bir yazılımla EXIF verisini fotoğraf dosyalarından silmektir. Bu yazılımlar aynı zamanda konum bilgisini de çektiğiniz geçmiş fotoğraflardan silmek için de kullanılabilir.
Konum etiketi kapalı iken bile kamera yazılımınız cihazınızın modelini ve diğer potansiyel olarak hassas veriyi fotoğraflara kaydedecektir. Bu durumdan kurtulmanın en iyi yolu ayrı bir yazılımla EXIF verisini fotoğraf dosyalarından silmektir. Bu yazılımlar aynı zamanda konum bilgisini de çektiğiniz geçmiş fotoğraflardan silmek için de kullanılabilir.
Daha fazla bilgi için: [Fotoğraflardan EXIF üstverisini silmenin 3 yolu](https://www.makeuseof.com/tag/3-ways-to-remove-exif-metadata-from-photos-and-why-you-might-want-to/).
Boot sektöründe bulunan çekirdek ve grub yapılandırma dosyalarınından doğabilecek tehlikeleri /boot sektörünü şifreleyerek yüksek oranda bertaraf edebilirsiniz.
Boot sektöründe bulunan çekirdek ve grub yapılandırma dosyalarınızdan doğabilecek tehlikeleri /boot sektörünü şifreleyerek yüksek oranda bertaraf edebilirsiniz.
GNU/Linux dağıtımlarının kurulum aşamasında sunduğu tam disk şifreleme /boot sektörünü **şifrelemez**. Bu tercihin pratik sebepleri bulunmakla birlikte bir gün tercihen bu yapılandırmanın seçilebilmesi dağıtımlar yönünden gereklidir.
