Merge pull request 'Yeni rehberler ve düzeltmeler' (#156) from AA/guvenlik:master into master

Reviewed-on: #156
Reviewed-by: murat emir cabaroğlu <mrtmrcbr@gizli.eposta>

src/SUMMARY.md

@@ -6,7 +6,7 @@
   - [Mesaj Disiplini](beseri_guvenlik/mesaj_disiplini.md)
   - [Parolalar](beseri_guvenlik/parolalar.md)
      - [Pass](beseri_guvenlik/pass.md)
-     - [Keepass](beseri_guvenlik/keepass.md)
+     - [KeepassXC](beseri_guvenlik/keepass.md)
      - [Bitwarden](beseri_guvenlik/bitwarden.md)
   - [Çift Aşamalı Doğrulama (2FA)](beseri_guvenlik/2fa.md)
      - [andOTP ile OTP](beseri_guvenlik/andotp.md)

src/ag_guvenligi/guvenli_web_gezintisi.md

@@ -109,7 +109,7 @@ uMartix her satırda elementlerin yüklendiği alan adlarını, her sütunda da
 
 ### Eklentilerin sayfaları bozması
 
-Kimi sayfalar sizi takip etmeye veya gerekmedik yerlerde takip için kullanılan teknolojileri kullanmaya o kadar yer ayırmışlardır ki aldığınız tedbirler bu sayfaların kısmen veya tamamen çalışmasına engel olabilir. Bu durumda özellikle o sayfaya güveniyoranız veya başka çareniz yok ise bu bozukluğu gidermek isteyebilirsiniz. Yukarıda belirtilen kadar eklenti kurulduktan sonra kimi zaman hangi eklentinin ilgili sayfayı bozduğunu anlamak kola olmayabilmekte. Bunun aşmanın en hızlı yolu Firefox'u güvenli modda eklentiler olmadan çalıştırmak. Bu tüm tedbirlerinizi berteraf edeceği için gerekmedikçe kullanılmaması önerilir. Bunun için Firefox menüsünden `yardım` sekmesinden `sorun giderme modu` seçeneğini seçebilirsiniz.
+Kimi sayfalar sizi takip etmeye veya gerekmedik yerlerde takip için kullanılan teknolojileri kullanmaya o kadar yer ayırmışlardır ki aldığınız tedbirler bu sayfaların kısmen veya tamamen çalışmasına engel olabilir. Bu durumda özellikle o sayfaya güveniyoranız veya başka çareniz yok ise bu bozukluğu gidermek isteyebilirsiniz. Yukarıda belirtilen kadar eklenti kurulduktan sonra kimi zaman hangi eklentinin ilgili sayfayı bozduğunu anlamak kolay olmayabilmekte. Bunun aşmanın en hızlı yolu Firefox'u güvenli modda eklentiler olmadan çalıştırmak. Bu tüm tedbirlerinizi berteraf edeceği için gerekmedikçe kullanılmaması önerilir. Bunun için Firefox menüsünden `yardım` sekmesinden `sorun giderme modu` seçeneğini seçebilirsiniz.
 
 ## Firefox'un Ayarlarını Güçlendirmek
 

src/beseri_guvenlik/bitwarden.md

@@ -0,0 +1,73 @@
+# Bitwarden
+
+<!-- toc -->
+
+[Bitwarden](https://bitwarden.com/) tüm işletim sistemlerinde kullanılabilecek özgür bir parola yöneticisi. Şayet [parola tercihleriniz](parolalar.md) uzak sunucuda eşitleme ihtiyacı doğurdu ve [Pass](pass.md) veya [KeePassXC](keepass.md) gibi offline çözümler size çok karmaşık gelecek ise Bitwarden bizce en iyi tecihlerinizden biri olabilir.
+
+**Not** olarak tekrar belirtmek gerekir ki uzak sunucuda çalışan ve parolalarınızı cihazlarınızdan uzakta saklayan bir sistemin eşitleme veya kolay erişim gibi faydalarını sağlayan bu özellik aynı zaman da daha fazla saldırı imkanını ve güvenlik sorunlarını da yanında getirmekte. Özellikle web'den parolalarınıza erişmek veya ana parolanızı web üzerinden yaratmak en önemli verileriniz işleyecek bir sistemde çok ciddi güven gerektirmekte. Aynı zamanda Bitwarden sizden bir e-posta adresi isteyeceğinen anonimlik elde etmek için çabalamanız gerekecektir.
+
+## Bitwarden kurulumu
+
+### GNU/Linux
+
+Bitwarden diğer parola yöneticilerinden farklı olarak dağıtımların temel yazılım depolarında bulunmamakta. Bu noktada Bitwarden'i kurmak için iki seçeneğiniz bulunuyor:
+
+1. [Bitwarden indirme sayfasından](https://bitwarden.com/download/) cihazınıza uygun olan kurulum dosyasını indirip çalıştırmak. Bu GNU/Linux içn `.AppImage` indirip çalıştırmayı ve indirdiğiniz dosyanın bütünlüğü için sadece web sayfasının bir sertifika otoritesi tarafından verilmiş [TLS](/ag_guvenligi/letsencrypt.md) sertifikasına güvenmeyi gerektirmekte.
+
+2. Kullandığınız dağıtımda `Snap` paket yöneticisi var ise kurulumu bununla yapmak. Bunun için aşağıdaki komutu kullanabilirsiniz:
+
+`sudo snap install bitwarden`
+
+Kurulumun ardından Bitwarden'ı çalıştırdığınızda sizi açılış ekranı ile karşılayacak ve hesabınıza giriş yapmanızı veya yeni bir hesap oluşturmanızı isteyecek.
+
+![](bitwarden/bw_acilis.png)
+
+Bitwarden için bir hesap sahibi olmanız gerekli. Bu hesabın parolası ile de parolalarınızın şifreleneceği için bir [Zarola](https://zarola.oyd.org.tr) ile korunması önemli. Aynı zamanda bir e-posta adresini Bitwarden'a vermeniz gerekiyor. Bu noktada anonimliğiniz için kullandığınız geçici bir e-postayı veya bir alias e-posta kullanabilirsiniz. Bitwarden e-postanızla ilgili bir doğrulama yapmadığı için gerçek bir e-posta adresi de gün itibari ile vermeniz gerekmiyor. Bu durumda bir gün parolalarınızı kaybedebileceğiniz gerçeğine de hazırlıklı olmalısınız.
+
+![](bitwarden/bw_parola.png)
+
+Hesabınızı oluşturup giriş yaptıktan sonra ilk parolanızı oluşturmakla başlayabilirsiniz. Bunun için `Kayıt ekle` veya `+` simgesini kullanabilirsiniz. Bunun ardından gerekli bilgileri doldurmanız için sayfa ile karşılanacaksınız.
+
+![](bitwarden/bw_ana.png)
+
+Parola oluşturmak için `Parola` bölümünün sağ tarafındaki yenileme simgesine tıklayarak yeni bir parola üretip bunun parola alanına girilmesini sağlayabilirsiniz.
+
+![](bitwarden/bw_uret.png)
+![](bitwarden/bw_giris.png)
+![](bitwarden/bw_ilk.png)
+
+Bitwarden'ın kullanımınıza ilişkin bir grup ayarı bulunmakta. Bunları `Dosya > ayarlar` menüsünden erişebilirsiniz.
+
+![](bitwarden/bw_ayarlar.png)
+
+Bu ayarlar arasından güvenliğiniz açısından değerlendirmeniz gereken birkaç seçenek bulunmakta.
+
+* __Kasa zaman aşımı:__ Bitwarden'ın ne süre kullanılmadığında kilitleneceğine dair olan ayardır. Şayet varsayılan `Yeniden başlatılınca` ayarında bırakırsanız bir oturumda Bitwarden'a giriş yaptıktan sonra özellikle kapatmadığınız sürece parolalarınızın erişilebilir oladağı anlamına gelmektedir Bunun yerine **1 veya 5 dakika** gibi kısa bir sürenin seçilmesi tavsiye edilir.
+
+* __Panoyu temizle:__ Kopyaladığınız parolalarınız varsayılan ayarda panodan hiç silinmemekte. Pano erişimi ortak erişime açık bir alan olduğu için bu alanda tutulan parolalarınızın kısa bir süre içinde silinmesi iyi bir pratik olur. Bu sebeple pano temizleme süresini sizin için yeterli olan en kısa şekilde **1 dakika** ve altı olarak ayarlamanız tavsiye edilir.
+
+### Tarayıcı
+
+Bitwarden tarayıcı eklentisini Firefox eklentilerinden indirip kurabilirsiniz. Bitwarden diğer parola yöneticilerinin aksine bilgisayarınızda kurulu bir yazılıma ihtiyaç duymadan doğrudan tarayıcı eklentisi olarak çalışabilmekte.
+
+![](bitwarden/bw_ff.png)
+
+Bitwarden eklentisi açılışında sizden hesabınıza giriş yapmanızı isteyecek. Bir hesabınız yoksa GNU/Linux için takip edilen anlatımla bir hesap oluşturabilirsiniz.
+
+![](bitwarden/bw_eklenti.png)
+![](bitwarden/bw_login.png)
+
+Giriş yapmanızın ardından `My Vault` sekmesinde tüm parolalarınızı görebilir, `Tab` sekmesinde açık olan tarayıcı sayfasına ilişkin URL eşleşmesi bulunan parola önersini görebilir ve ilgili alana bilgilerin yazılmasını sağlayabilirsiniz.
+
+![](bitwarden/bw_vault.png)
+![](bitwarden/bw_tab.png)
+
+## Android
+
+Bitwarden'i [F-droid](https://f-droid.org) özgür yazılım reposundan bulmanız gün itibari ile özgür olmayan bir Android bağımlılığından dolayı ne yazık ki mümkün değil.  Özgür olmayan yazılım depoları haricinde Bitwarden'i cihazınıza kurmak için iki seçenek bulunmakta.
+
+1. [Bitwarden Github deposundaki imzalı .APK](https://github.com/bitwarden/mobile/releases) dosyasını indirerek cihazınıza elle kurmak ilk seçenek. Burada bulacağınız dosyalar Github'a `0x4AEE18F83AFDEB23` GPG anahtarı ile imzalı yüklenmekte.
+
+2. [Bitwarden'in resmi F-droid deposunu](https://mobileapp.bitwarden.com/fdroid/] cihazınızda kurulu F-droid'de kurmak. Bunun için bağlantıyı takip ettiğinizde karşınıza çıkan karekodu kullanabilir veya URL'yi elle girerek depoyu ekleyebilirsiniz.
+
+Android versiyonun kullanımı da benzer olmakla birlikte hesabınıza giriş yapmakla tüm Bitwarden işlevlerine ve parolalarınıza anında erişebilirsiniz.

src/beseri_guvenlik/haven.md

@@ -1,3 +1,75 @@
 # Haven ile Güvenli Ortam İzlemesi
 
-[Bu sayfaya katkı verebilirsiniz.](https://git.oyd.org.tr/oyd/guvenlik)
+[Haven](https://guardianproject.info/apps/org.havenapp.main/) [Guardian Project](https://guardianproject.info/) tarafından geliştirilen bir ortam izleme yazılımı. Mahremiyet ve güvenlik konuşulan bir rehberde olmaması gereken bir yazılım gibi görünse de Haven çok özelleşmiş bir sorunu çözmek için geliştirilen bir hayli etkili bir özgür yazılım. Haven çok basitçe bir Android cihazın sensörlerini kullanarak belirli bir alandaki değişiklikleri takip edip gerçekleşen değişiklikleri kaydederek cihazın sahibine haber verebiliyor. Bu ihtiyaç [Evil Maid](https://en.wikipedia.org/wiki/Evil_Maid_attack) tipi saldırılaradn doğmuş durumda. Özetle Haven, cihazlarınızı veya yaşam alanınızı bir otel odası gibi kontrol altında bırakmadan terk ettiğinizde arkadanızda bıraktıklarınıza yapılabilecek müdahalelerden doğabilecek güvenlik açıklarına karşı koymak için tasarlanıyor. Haven kurulu bir cihazı odanızı veya bir eşyanızı gören veya duyan bir noktaya kurulu şekilde bıraktığınızda olağan dışı hareket ve sesleri kaydedip kullanıcısına SMS veya [Signal](/yazisma_guvenligi/signal.md) üzerinden haber verebiiyor.
+
+Haven hala geliştirme sürecinde ve kullanılabilir olmakla birlikte kimi sorunlarla karşılaşmanız mümkün. Lakin çözdüğü sorunun önemi ve özgür bir başka çözümün yokluğunda yukarıda belirtilen bir saldırıyı tehdit modelinde gören kişilerin kullanması için değerlendirilebilir durumda.
+
+## Haven'i yükleyin
+
+Bunun için bir Android mobil cihaza ihtiyacınız olacak. Tercihen ve fiyat/performans açısından [LineageOS](/cihaz_guvenligi/lineageos.md) kurulu kamerası ve mikrofonu çalışan ucuz bir cihaza [F-droid](https://f-droid.org) üzerinden kurulum yapabilirsiniz.
+
+Bunun için öncelikle F-droid ayarlarından The Guardian Project'in deposunu etkinleştirmeniz gerekli.
+
+![](haven/hv_ayar.png)
+
+![](haven/hv_repo.png)
+
+Depo içeriklerini yenilediğinizde Haven yazılımlar arasında listelenecektir.
+
+![](haven/hv_fdroid.png)
+
+## Haven kullanımı
+
+Haven yaptığı işe göre fazlasıyla kullanımı kolay bir yazılım. Sadece kullanımından önce ortama göre ayarlanması gerekiyor. Tanıtım ekranlarını geçtikten ve Haven'e gerekli sensörler için izin verdikten sonra kamera görüntünüzün olduğu bir başlangıç ekranı ile karşılaşacaksınız. 
+
+![](haven/hv_anaekran.png)
+
+Bu ekranın altında Haven'ın tüm ayarları için bir bar bulunmakta.
+
+![](haven/hv_bar.png)
+
+Bu barda sağdan sola olmak üzere;
+
+* __Kamera ayarları:__ Bu bölümden cihazın hangi kamerasının kullanılacağını ve hareket hassasiyetini ayarlayabilirsiniz. Amacınız ayarı hareket sensörünün hareket yakalamadığını göstereceği en düşük sayıya ayrlamak.
+
+![](haven/hv_hareket.png)
+
+* __Mikrofon ayarları:__ Bu bölümden cihazın mikrofonunun hassasiyetini ayarlayabilirsiniz. Burada önemli olan ortamdaki olağan ses seviyesinin bir miktar üzerine ayarlamak. Keza çok yakın olursa olağan ses artışlarından yanlış alarmlar alma ihtimaliniz var. Çok yüksek belirlemeniz durumunda da gerçekten sessiz bir saldırganı kamera görüşüne girmediği bir durumda kaçırma ihtimaliniz. Kasıtlı olarak beklenebilecek sesleri çıkarıp ayarınızı buna göre belirleyebilirsiniz.
+
+![](haven/hv_ses.png)
+
+* __Titreşim ayarı:__ Bu bölüm cihazınızdaki jiroskop'un çıktısının hassasiyetini ayarlamakta. Haven cihazınızı hareket ettirilmesi durumunda haberdar olmak istediğiniz bir konuma koyduğunuzda olağan hareket seviyesinin hemen üzerine ayarı getirmelisiniz.
+
+![](haven/hv_gyro.png)
+
+* __Ana ayarlar:__ Haven'in temel ayarlarına, iletişim kurulumlarına erişeceğiniz temel ayar sayfası.
+
+Bu ayarları yaptıktan sonra Haven'ı kullanmak için bir engeliniz kalmıyor. Bunun için Haven yüklü cihazınızı kamerası ve sensörleri etkili olacak şekilde sabit bir noktaya yerleştirip etki alanından çıkacak süreyi ayarlayıp `Başlat` demeniz yeterli.
+
+![](haven/hv_aktif.png)
+
+Geri sayım bittikten sonra Haven sensörleri dinleyerek bir değişiklik olması durumunda ilgili sensörün kaydını alacaktır. Bu kamerada hareket görülmesi durumunda fotoğraf veya video, ses duyulması durumunda ses kaydı şeklinde gerçekleşir.
+
+![](haven/hv_evil.png)
+
+Kayıtları Haven'i devredışı bıraktıktan sonra `kayıtları görüntüle` kısmından inceleyebilirsiniz.
+
+![](haven/hv_kayit.png)
+
+### Bildirim ve uzak erişim
+
+Haven takip ettiği olayları sadece kaydetmek değil aynı zamanda size göndermek imkanına da sahip. Bunun için iki yol bulunmakta. Biri [Signal](/yazisma_guvenligi/signal.md) kullanarak diğeri de [TOR](/ag_guvenligi/tor.md) üzerinden bir web sunucusu açıp buraya uzaktan erişmenize imkan sağlayarak. Signal seçeneği Signal kullanılmayan bir telefon numarası gerektirmekte, TOR seçeneği de düzenli bir internet bağlantısını. Bu ayarları Haven'in genel ayarlarından yapabilirsiniz.
+
+TOR kullanmak için yine The Guardian Project'in TOR istemcisi olan [Orbot](https://guardianproject.info/apps/org.torproject.android/) yazılımına ihtiyacınız olacak. Benzer şekilde F-droid'den indirebileceğiniz bu yazılım Haven'a TOR hidden service açma imkanı sağlayacaktır. Bunun ardından ayarlarda `wyig5ig2zamghhn.onion:8888` benzeri bir adres görülecek. [Tor Browser](/ag_guvenligi/tor.md) ile bu adrese girerek Haven'in kayıtlarına uzaktan belirleyeceğiniz parola ile erişebilirsiniz.
+
+### Telemetri
+
+Haven çalıştığını düzenli aralıklarla bildirebilmekte. Bu sayede siz yokken sessiz kalan cihazınızın aslında kapanmadığını bilebilirsiniz. Bunun için ayarlardan `Heartbeat Alert` seçeneğini açmalısınız.
+
+### Video kaydı
+
+Haven kamera kayıtlarını video olarak gerçekleştirebilmekte. Bu özelliklik biraz sorunlu olmakla birlikte cihazınızda çalışıp çalışmadığını deneyebilirsiniz. Bunun için ayarlardan `Video Settings` kısmından `Video Monitoring` seçeneğini açmalısınız.
+
+### Batarya optimizasyonu
+
+Android, ekran kapandıktan sonra çalışan yazılımları durdurarak batarya tasarrufu yapabilmekte. Bunun Haven'ı etkilememsi için ` Disable Battery Optimization` seçeneğinden Haven için istisna tanımlamanız gerekli.

src/cihaz_guvenligi/lineageos.md

@@ -2,11 +2,16 @@
 
 <!-- toc -->
 
-LineageOS, mobil cihazlar için Android tabanlı bir işletim sistemidir. Privacy Guard gibi araçlarla verileriniz hakkında azami kontrol sahibi olmanızı sağlar. Hiçbir Google servisini kullanmaksızın (dolayısıyla verilerinizi Google ile paylaşmaksızın) kullanabileceğiniz bir Android dağıtımıdır. Her ay güvenlik güncellemeleri gönderen, güvenlik odaklı bir dağıtımdır. Tüm işlemlerin öncesinde şarjınızın %60'ın üstünde olduğundan ve verilerinizi yedeklediğinizden emin olun. İşlem sonunda telefonunuzdaki tüm veriler silinecektir.
+LineageOS, mobil cihazlarda kullanabileceğiniz özgür bir Android işletim sistemidir. Google'ın dağıttığı ve üreticilere zorunlu kıldığı bağımlılıklar ve fazlalıklar olmadan cihazınıza kurabileceğiniz LineageOS verileriniz ve cihazınız üzerinde hakimiyet sahibi olmanızı sağlar. Privacy guard gigi işletim sistemi içinde veri yönetimi sağlayan araçlarla gelmekle birlikte Google hizmetlerini cihazınıza yükleme tercihiniz kullanmazsanız Android ile elde edilebilecek en yüksek mahremiyet imkanına kavuşabilirsiniz.
+
+LineageOS aynı zamanda üreticilerin artık güncelleme vermediği ve hali ile gelişen güvenlik açıklarına maruz kalan cihazları güvenli kılmak ve yeni bir kullanım imkanı sağlamak için de çok uygundur. LineageOS desteklediği cihazlara sık aralıklarla son Android güncellemelerini çıkarır ve cihazınız bu güncellemeleri otomatik olarak alıp uygulayabilir. Böylece üreticinin zorla kullanım dışı bıraktığı cihazlarınız modern kullanıma uygun kılınabilir.
+
+LineageOS'u kurmak için aşağıdaki rehberi takip edebilirsiniz. Bu işlemleri gerçekleştirmenin öncesinde şarjınızın %60'ın üstünde olduğundan ve verilerinizi yedeklediğinizden emin olun. İşlem sonunda telefonunuzdaki tüm veriler silinecektir.
 
 _Bu döküman "Xiaomi Redmi Note 8" cihazına kuruluma göre oluşturulmuştur._
 
 _Rehber boyunca mobil cihazınızı kullandığınız her durumda aşağıdaki başlıktaki adımları yapmılmış olduğunu kontrol edin. Cihazınızı bilgisayara bağladığınızda sizden USB hata ayıklama izni isterse bu izni verin._
+
 ## Cihazınızda geliştirici seçeneklerini ve USB hata ayıklamayı aktifleştirin
 * Cihazımızın _Ayarlar > Telefon_ Hakkında kısmına girip MIUI sürüm numarasına 8 kere bastıktan sonra _Ayarlar_ menünüzün altına _Geliştirici Seçenekleri_ menüsünün eklendiğini göreceksiniz.
 * _Geliştirici seçenekleri_ menüsüne girip _MI Kilit açma durumu_ seçeneğine basın. Hesap ekleyin.
@@ -25,6 +30,8 @@ Kurulum için kullanacağımız yazılımlar olan ADB ve Fastboot programların
 ## Bootloader kilidini açın
 Bu işlemin tamamlanması için 7 gün beklemeniz gerekmektedir. Bu bölümdeki işlemler için ne yazık ki içinde Windows işletim sistemi çalışan bir cihaza ihtiyacınız olacak. Windows kurulu bilgisayara [MI Unlock Tool'u](https://xiaomitools.com/download/mi-flash-unlock-tool-v3-5-1030-37/) kurunuz. 
 
+**ÖNEMLİ NOT:** Bootloader LineageOS'un cihazınızda çalışabilmesi için açık kalmak zorunda. Keza Üreticiler bootloader'ın sistemin bütünlüğünü denetlemek için kullandığı kriptografik anahtarları paylaşmamakta ve çok nadir bir iki cihaz dışında bu anahtarlar istenilen başka bir anahtarla değiştirilememekte. Bu sebepten bootloader LineageOS gibi üreticinin işletim sistemi dışında bir sistemi yüklemesi kapalı iken mümkün değildir. Bu durum güvenliğiniz için belirgin bir sorun yaratabilir. Şayet cihazınız siz farkında olmadan kabiliyetleri yeterli bir saldırganın eline geçerse cihaz üzerindeki işletim sistemini ve önyükleyiciyi şifreli olsa bile kötücül amaçla değiştirebilir ve bu durumu olağan şekilde fark etmek mümkün olmayabilir. Bu sebepten bootloader'i açık bir cihaz mümkünse __asla güvenilmeyen kişilere teslim edilmemeli__ veya böyle bir durumun gerçekleşmesi durumunda __cihaza bir daha güvenilmemelidir.__
+
 ### Ön işlemler
 
 * Programı çalıştırın.