[Fiziksel güvenlik](fiziki_guvenlik.md) cihazların güvenliğinin sağlanması açısından ciddi bir endişe olarak var olmakta. Her ne kadar [boot güvenliği](../cihaz_guvenligi/boot_guvenligi.md) veya [şifreleme](../cihaz_guvenligi/cihaz_sifreleme.md) gibi yazılımsal kaynaklı güvenlik tedbirleri kimi saldırıları engelleyebilecek olsa da fiziken cihaza yerleştirilecek bir cihaz aracılığı ile gerçekleştirilebilecek saldırılara karşı çok az koruma sağlamaktadır.
[Fiziksel güvenlik](fiziki_guvenlik.md), cihazların güvenliğinin sağlanmasında önemli endişe kaynaklarından biridir. Her ne kadar [boot güvenliği](../cihaz_guvenligi/boot_guvenligi.md) veya [şifreleme](../cihaz_guvenligi/cihaz_sifreleme.md) gibi yazılımsal kaynaklı güvenlik tedbirleri kimi saldırıları engelleyebilecek olsa da, bu önlemler fiziken cihaza yerleştirilecek bir cihaz aracılığıyla gerçekleştirilebilecek saldırılara karşı çok az koruma sağlamaktadır.
Fiziki tedbirlerin amaçlarından biri de kullanılan cihazlara yapılabilecek fiziki müdahalelerin nasıl engellenebileceği veya yapılan müdahalelerin nasıl fark edilebileceğinden oluşmakta. Keza donanıma yapılan bir müdahalenin doğrulanması kimi zaman imkansıza yakın olabilecek olduğundan pratik olarak soruna getirilebilecek en iyi çözüm müdahalenin olmadığından emin olmaktan geçmekte.
Fiziki tedbirlerin amaçlarından biri de, kullanılan cihazlara yapılabilecek fiziki müdahalelerin engellenebilmesi veya yapılan müdahalelerin fark edilebilmesidir. Donanıma yapılan bir müdahalenin fark edilmesi kimi zaman imkansıza yakın olabildiğinden, pratik olarak soruna getirilebilecek en iyi çözüm herhangi bir müdahale olmadığından emin olmaya çalışmaktır.
Bu açıdan cihazların göz önünden ayrılmaması en önemli tedbir olsa da günlük yaşantımızda bunun mümkün olmadığı pek çok durum söz konusudur. Masaüstü bilgisayarlar bulundukları yerde kalmak, kimi kısıtlı alanlara girilirken mobil cihazların terk edilmesi zorundadır. Bu gibi durumlarda söz konusu fiziki alanların güvenliği ve bu alanlarda cihazlara erişimi olanlara olan güven endişenin temelini oluşturmakta. Keza bir cihazın açılıp gerekli değişikliklerin yapılması çok fazla vakit istememekte ve yeterince istekli bir saldırgan pek çok olağan tedbiri aşmaya imkan sahibidir.
Bu açıdan cihazların göz önünden ayrılmaması en önemli tedbir olsa da, günlük yaşantımızda bunun mümkün olmadığı pek çok durum söz konusudur. Örneğin masaüstü bilgisayarlar bulundukları yerde kalmak zorundadır, ayrıca bazı alanlara giriş yaparken mobil cihazların bırakılması istenmektedir. Bu gibi durumlarda endişe unsurları, söz konusu fiziki alanların güvenliği ve bu alanlarda cihazlara erişimi olan insanlara güvensizliktir. Çünkü bir cihazın açılıp gerekli değişikliklerin yapılması çok fazla vakit almadığı gibi, yeterince istekli bir saldırganın pek çok olağan tedbiri aşma imkanı olabilmektedir.
## Sim ve Entropi
## Sim ve Entropi
Bir cihazın açılıp açılmadığını öğrenmeye yakın zamanlara kadar en hevesli kişiler bize chazları çoğunlukla kaçamak garantiler kapsamında satan şirketlerdi. Cihazların çeşitli alanları üzerinde, çoğunlukla bir vida veya kapağın eşiğinde bulunan "açılırsa garanti kapsamı biter" kapsamındaki etiketler, "tamper evident" yani emniyet etkietleri bu amaç doğrultusunda kullanılmaktadır. Bu etiketler çeşitli mekanik ve kimyasal yöntemlerle etiketin açılıp kapandığını belli eden özelliklerle donatılmakla olağan kullanıcı için belli etmeden müdahaleyi çok zorlaştırmaktadır.
Yakın bir zamana kadar, bir cihazın açılıp açılmadığını öğrenmeye en hevesli kişiler, bize chazları çoğunlukla kaçamak garantiler kapsamında satan şirketlerdi. Cihazların çeşitli alanları üzerinde, çoğunlukla bir vida veya kapağın eşiğinde bulunan "açılırsa garanti kapsamı biter" kapsamındaki etiketler, "tamper evident" yani emniyet etkietleri bu amaç doğrultusunda kullanılmaktadır. Bu etiketler çeşitli mekanik ve kimyasal yöntemlerle etiketin açılıp kapandığını belli eden özelliklerle donatılmakla olağan kullanıcı için belli etmeden müdahaleyi çok zorlaştırmaktadır.
![alt-text](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/24/Permanent_tamper_evident_numbered_label.jpg "TamperTechTeam / CC BY-SA (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)")
Lakin sizi, bilgisayarınızı ve kullandığınız etiketi bilen veya dünyadaki her güvenlik etiketinden bir tane bulundurmaya gücü yetecek bir saldırgan için bu etiketlerin bir engel teşkil ettiği söylenemez. Keza bilgisayarınızdaki etiket çıkarılıp yerine aynısından bir tane yapıştırılmış olursa cihazınıza müdahale edildiğine dair nasıl bir izlenim edinilebilir? Güvenlik etiketleri seri üretim ürünler olmakla belirli bir tasarımda ve topluca üretilmekteler. Bu etiketleri fiziki özelliklerini belirli kıldığından iki etiket arasındaki fark da felsefi düzeyde kalmaktadır.
![Teleteknik Garanti Etiketi](./oje/c64.jpg "Özcan Oğuz / CC BY-SA (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)")
![İlaç kutusunda temper-evident etiket](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/24/Permanent_tamper_evident_numbered_label.jpg "TamperTechTeam / CC BY-SA (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)")
Belirlenebilirlik bir sorun olduğu zaman çözüm neredeyse her zaman belirlenemezlikle yani [entropi](https://en.wikipedia.org/wiki/Entropy_(statistical_thermodynamics)) ile çözülmektedir. [Parolalarınızı koruyan](parolalar.md) entropi ile aynı kapsamda cihazınızı koruyacak etkiet de entropiden faydalanır. Şöyle ki; şayet bir saldırgan dünyada seri üretimde bulunan veya özel ürettirmiş olsanız bile bilgi sahibi olduğu bir etiketten yaptırabilir lakin tamamen rastgele olan bir etiketten üretmesi çok ama çok zordur.
Ancak; sizi, bilgisayarınızı ve kullandığınız etiketi bilen veya dünyadaki her güvenlik etiketinden bir tane bulundurmaya gücü yetecek bir saldırgan için bu etiketlerin bir engel teşkil ettiği söylenemez. Bilgisayarınızdaki etiket çıkarılıp yerine aynısından bir tane yapıştırılmış olursa cihazınıza müdahale edildiğine dair nasıl bir izlenim edinilebilir? Güvenlik etiketleri seri üretim ürünlerdir, belirli bir tasarımda ve topluca üretilir. Bu durum, etiketlerin fiziksel özelliklerini belirli kıldığından iki etiket arasındaki fark da felsefi düzeyde kalmaktadır.
Bu sorunun çözümü olarak [Chaos Computer Club'ın](https://www.ccc.de/en/club) [30c3](https://media.ccc.de/v/30C3_-_5600_-_en_-_saal_1_-_201312301245_-_thwarting_evil_maid_attacks_-_eric_michaud_-_ryan_lackey) konferansında eric Michaud ve Ryan Lackey tarafından yapılan sunumda neredeyse her kozmetik dükkanında bulunabilecek simli oje önerilmektedir. Fikir ojenin içerdiği simlerin her boyamada tamamen rastgele sonuçlar vermesine dayanmaktadır. Bu şekilde cihazın vidalarına ve/veya portlarına yapılan mühürler daha sonra kontrol edilerek bozulup bozulmadığından görece emin olunabilmektedir. Keza aynı şekilde mührü oluşturmak veya bir iz bırakmadan çıkarıp yerine takmak pek kolay bir iş değildir.
Belirlenebilirlik bir sorun olduğu zaman, çözüm neredeyse her zaman belirlenemezlikle yani [entropi](https://en.wikipedia.org/wiki/Entropy_(statistical_thermodynamics)) ile çözülmektedir. [Parolalarınızı koruyan](beseri_guvenlik/parolalar.md) entropi olduğu gibi, cihazınızı koruyacak etiket de entropiden faydalanır. Bir saldırgan dünyada seri üretimde bulunan bir etiketi satın alabilir, özel ürettirmiş olsanız bile bilgi sahibi olduğu bir etiketin aynısından yaptırabilir; lakin tamamen rastgele olan bir etiketten üretmesi çok ama çok zordur.
Bu sorunun çözümü olarak; Eric Michaud ve Ryan Lackey, [Chaos Computer Club'ın](https://www.ccc.de/en/club) [30c3](https://media.ccc.de/v/30C3_-_5600_-_en_-_saal_1_-_201312301245_-_thwarting_evil_maid_attacks_-_eric_michaud_-_ryan_lackey) konferansında yaptıkları sunumda, neredeyse her kozmetik dükkanında bulunabilecek simli ojeyi önermişlerdir. Fikir, ojenin içerdiği simlerin her boyamada tamamen rastgele sonuçlar vermesine dayanmaktadır. Bu yöntemle, cihazın vidalarına ve/veya portlarına simli oje ile mühürler yapılmakta ve bu mühürler gerektiğinde kontrol edilerek bozulup bozulmadığından görece emin olunabilmektedir. Ayrıca, mührü aynı şekilde oluşturmak veya bir iz bırakmadan çıkarıp yerine takmak pek kolay bir iş değildir.
## Simli oje ile mühür oluşturmak
## Simli oje ile mühür oluşturmak
Cihazlarınızın güvenliğini simli oje ile sağlamak için öncelikle doğru ojeyi bulmanız gereklidir. Bu olağan ojeler gibi kişisel bir tercihten ziyade içindeki sim ve özellikleri ile ilgili. Kullanacağınız ojenin aşağıdaki özellikleri göstermesine dikkat etmelisiniz.
Cihazlarınızın güvenliğini simli oje ile sağlamak için öncelikle doğru ojeyi bulmanız gereklidir. Doğru ojeyi bulmak, tırnaklara sürülen ojeler gibi kişisel bir tercihten ziyade, içindeki sim ve özellikleri ile ilişkilidir. Kullanacağınız ojenin aşağıdaki özellikleri göstermesine dikkat edilmelidir:
1. Simler homojen olmamalıdır.
1. Simler homojen olmamalıdır.
2. Simler gözle seçilebilecek büyüklükte olmalıdır.
2. Simler gözle seçilebilecek büyüklükte olmalıdır.
3. Mümkün ise farklı renk ve şekillerde simler içermelidir.
3. Mümkünse farklı renk ve şekillerde simler içermelidir.
4. Ojenin sıvısının şeffaf olması tercih sebebidir.
4. Ojenin sıvısının şeffaf olması tercih sebebidir.
Bu şekilde ojeniz daha fazla belirsizlik içerecek ve inceleme için daha elverişli olacaktır.
Bu şekilde ojeniz daha fazla belirsizlik içerecek ve inceleme için daha elverişli olacaktır.
@ -35,9 +37,9 @@ Ojenizi edindikten sonra aşağıdaki adımlarla başlayabilirsiniz.
### Cihazınızda uygun yeri belirleyin
### Cihazınızda uygun yeri belirleyin
Güvenliğinden endişe ettiğiniz cihazınızın sökülebilir kısımlarını çıkarmak için mutlaka müdahale edilmesi gereken yerleri tespit edin. Bu cihazın ortalarında olan bir vida olabileceği gibi bir kapağın eşiği veya cihazın her vidası olabilir. Bu incelemeyi yaparken veri yönünden kritik görünmese de cihazın içine bağlı ekran gibi diğer alanları da dahil etmeye dikkat edin. Şayet port girişlerini de kapatmak isterseniz bunları bir cins bant ile kapatıp bantların köşelerinden taşacak şekilde mühürleyebilirsiniz.
Güvenliğinden endişe ettiğiniz cihazınızın içine erişebilmek için mutlaka müdahale edilmesi gereken yerleri tespit edin. Bu cihazın ortalarında olan bir vida olabileceği gibi bir kapağın eşiği de olabilir. Bu incelemeyi yaparken, veri yönünden kritik görünmese de cihazın içine bağlı ekran gibi diğer alanları da dahil etmeye dikkat edebilirsiniz. Şayet port girişlerini de kapatmak isterseniz, bunları uygun bir bant ile kapatıp bantların köşelerinden taşacak şekilde mühürleyebilirsiniz.
Aşağıdaki cihaz ve konumları değerlendirmeniz önerilir.
Aşağıdaki cihaz ve konumları değerlendirmeniz önerilir:
* Kritik alanlardaki vidalar
* Kritik alanlardaki vidalar
* HDD ve RAM kapakları
* HDD ve RAM kapakları
@ -48,30 +50,30 @@ Aşağıdaki cihaz ve konumları değerlendirmeniz önerilir.
### Mühürlenecek alanı temizleyin
### Mühürlenecek alanı temizleyin
Ojenin iyice tutunabilmesi uygulanacağı alanın temizliğine bağlı. Bu bakımdan toz, yağ, parmakizi gibi kirleticiler mühürün dayanıklılığına etki edecektir. Temizlik için alkol içeren bir çözelti veya aseton kullanabilirsiniz. Aynı zamanda mühürü ileride çıkarmak ve cihazınıza zarar gelmemesi arzunuz ise cihazın üzerinde kaplama olmayan bir alan tercih etmeniz önerilir.
Ojenin uygulandığı alana iyice tutunabilmesi, uygulanacağı alanın temizliğine bağlıdır. Bu bakımdan; toz, yağ, parmakizi gibi kirleticiler mühürün dayanıklılığına etki edecektir. Temizlik için alkol içeren bir çözelti veya aseton kullanabilirsiniz. Aynı zamanda mühürü ileride çıkartmayı düşünüyorsanız ya da cihazınızın dokusuna zarar gelmemesini istiyorsanız, cihazın üzerinde kaplama olmayan bir alan tercih etmeniz önerilir.
Şayet mühürün dayanıklılığına ciddi bir yatırım yapmak istiyorsanız uygulama alanını zımparalayarak tutunmayı arttırabilirsiniz ama pek çok durum için bu aşırı olacaktır. Aynı zamanda vida delikleri derin olan cihazlarda deliği bir kağıt veya pamuk ile kapatmak ojenin içeri kaçmasını engelleyecektir.
Eğer mühürün dayanıklılığını ciddi bir şekilde artırmak istiyorsanız, uygulama alanını zımparalayarak tutunmayı arttırabilirsiniz _(Pek çok durum için bu aşırı bir önlem olabilir ve cihazınıza kozmetik olarak zarar verebilirsiniz)_. Ayrıca, vida delikleri derin olan cihazlarda deliği bir kağıt veya pamuk ile kapatmak ojenin içeri kaçmasını engelleyecektir.
![alt-text](oje/tipa.jpg)
![Pamukla doldurulmuş erin bir vida deliği](oje/tipa.jpg)
### Ojenizi sürün
### Ojenizi sürün
Uygulama alanına simli ojenizi damlatarak veya bolca sürerek uygulayın. Burada amaç birleşik ve parçalı olmayan kalın bir tabaka elde etmek. Ojenizden yeterince simin yüzeye aktarıldığından emin olun. İşlemin ertesinde ojeye kuruması için yeterli süreyi tanıyın.
Uygulama alanına simli ojenizi damlatarak veya bolca sürerek uygulayın. Burada amaç, birleşik ve parçalı olmayan kalın bir tabaka elde etmektir. Ojenizden yeterince simin yüzeye aktarıldığından emin olun. İşlemden sonra, ojenin kuruması için bir süre bekleyin.
![alt-text](oje/oje.jpg)
![Ojelenmiş bir vida deliği](oje/oje.jpg)
### Mühürlerin fotoğrafını çekin
### Mühürlerin fotoğrafını çekin
Her ne kadar simleri ve konumlarını hatırlayabileceğinizi düşünseniz de gerekli olan güvenlik payı en küçük değişikliklerin fark edilebilmesini gerektirmekte. Bu amaçla yaptığınız her mührün iyi aydınlatılmış bir ortamda bulanık olmayan yakın bir fotoğrafını çekin.
Her ne kadar simleri ve konumlarını hatırlayabileceğinizi düşünseniz de, gözünüz de hafızanız da muhtemelen bu kadar rastgele bir şekli hatırlamakta zorlanacaktır. Bu sebeple, yaptığınız her mührün iyi aydınlatılmış bir ortamda bulanık olmayan yakın bir fotoğrafını çekin.
Bu fotoğrafları yanınızdan ayırmayacağınız bir aygıt üzerinde depolamanız gerekmekte. Bu amaçla elinizden alınmayacağı bir koşulda telefonunuzu kullanmanız mümkündür. Daha iyi bir seçenek artık fazlasıyla ucuz ve küçük olan [microSD](https://en.wikipedia.org/wiki/SD_card#Micro) hafıza kartına bu fotoğrafları koyup üzerinizde dikkat çekmeyecek bir yerde bulundurabilirsiniz.
Bu fotoğrafları, gerektiğinde doğrulama yapabilmek için yanınızdan ayırmayacağınız bir aygıt üzerinde depolamanız gerekmektedir. Bu amaçla, elinizden alınmayacağı bir koşulda telefonunuzu kullanmanız mümkündür. Daha iyi bir seçenek olarak, çektiğiniz fotoğrafları artık fazlasıyla ucuz ve küçük olan [microSD](https://en.wikipedia.org/wiki/SD_card#Micro) hafıza kartına koyup üzerinizde dikkat çekmeyecek bir yerde bulundurmayı değerlendirebilirsiniz.
### GPG anahtarınızı hazırlayın
### GnuPG anahtarınızı hazırlayın
Bu aşama zorunlu olmasa da yapacağınız mührü kontrol etmek için kullanacağınız fotoğrafların değiştirilmediğinden emin olmanın tek yolu kriptografik olarak imzalamaktan geçmektir. Bu hem fotoğrafları içeren aygıtın kontrolünü kaybetmeniz durumunda önem taşır hem de uzun vadede bu mührü korumanızı kolaylaştırır.
Bu aşama zorunlu olmasa da, yapacağınız mührü kontrol etmek için kullanacağınız fotoğrafların değiştirilmediğinden emin olmanın tek yolu kriptografik olarak imzalama yapmaktır. İmzalama işlemi, hem fotoğrafları içeren aygıtın kontrolünü kaybetmeniz durumunda önem arz eder hem de uzun vadede bu mührü korumanızı kolaylaştırır.
GPG ve kullanımı size yabancı konular ise [GPG rehberimizden](../yazisma_guvenligi/gpg/gpg.md) faydalanabilirsiniz.
Eğer GnuPG ve kullanımı size yabancıysa, [GPG rehberimizden](../yazisma_guvenligi/gpg/gpg.md) faydalanabilirsiniz.
## Mührün kontrol edilmesi
## Mührün kontrol edilmesi
Bir tehlikenin atlatılması ertesinde mühürün bütünlüğünü kontrol etmek için, benzer ışık koşullarında tekrar fotoğraflayıp iki fotoğraf arasında gidip gelerek benzerliğini gözle doğrulayabilirsiniz.
Bir tehlikenin atlatılmasından sonra mühürün bütünlüğünü kontrol etmek için, benzer ışık koşullarında mühürleri tekrar fotoğraflayıp iki fotoğraf arasında gidip gelerek benzerliğini gözle doğrulayabilirsiniz.