Yazılar

Eğer özgür yazılımla yeni tanışacaksanız veya soru işaretleriniz varsa,

Tüm yazılar

Açık kaynak neden özgür yazılımın özünü kaçırıyor?

Richard M. Stallman
"Özgür yazılım" ve "açık kaynak" terimleri neredeyse aynı yazılımları tanımlamaktadır. Fakat sözkonusu yazılımlar hakkında bambaşka değerler üzerinden bambaşka şeyleri ifade etmektedirler. Özgür yazılım hareketi bilgisayar kullanıcılarının özgürlüğü için çalışır ve özünde özgürlük ve adalet hareketidir. Aksine, açık kaynak ise pratik faydalar üzerine yoğunlaşır ve değerler üzerine söz söylemez. Bu yüzden biz açık kaynak ile ortaklaşmıyor ve bu terimi kullanmıyoruz.

Özgürlüğü kişisel tercihiniz olarak görmekten vazgeçin!

Alper Atmaca
Özgürlük ile ilgili yaygın bir yanlış bulunmaktadır. Neredeyse herkes özgürlüğün onlara ait(!) bir şey olduğunu düşünmektedir. O kadar çok cümle "benim özgürlüğüm" ifadesini içermekte ki neredeyse herkesin bir miktar özgürlüğü cüzdanında harcamak üzere taşıdığına inanılabilir.

Bir ayrıcalık aracı olarak teknoloji

Alper Atmaca
Kapitalist üretim ve bununla birlikte gelen kapitalist sosyal düzen neredeyse her köşesinde ayrımcılıkla, daha doğru bir ifade ile kimi insanların meşru bir dayanağı olmayan ayrıcalıkları ile doludur. Ayrıcalıklı olunan alanlar çoğu zaman kişilerin o günün hakim ideolojisi etkisi ile "doğal" olarak görülen içkin durumlara dayalıdır. Milliyet, ten rengi, sosyal sınıf, medeniyet vb... Bu ayrıcalıklı kesimlerin var olan kaynaklar ve sosyal düzen getirilerinden adaletsizce daha fazla yararlandıkları bilinen ve fazlaca çalışılmış bir gerçek.

Bugün özgür yazılım her zamankinden daha önemli v2.0

Neslihan Turan
İnsanlar olarak fiziksel hayatlarımızdan çekilerek, eğer yeterince ayrıcalıklıysak, dijital hayatlarımıza taşındığımız kitlesel bir göç yaşıyoruz. Evlerimize çekilmiş; film seyrederken, uzaktan eğitim alırken, iş toplantılarımıza katılırken veya sosyalleşirken kullandığımız yazılımlar, bu yazılımların tanıdığı özgürlükler doğrudan bizim özgürlük meselemizdir. Şu anda yaşanılan kitlesel dijitalleşme ile birlikte her zaman olduğundan daha hissedilir şekilde, toplumun özgürlüğünün meselesidir.

DRM tehlikesi

Özcan Oğuz
Favori kitabevinizden satın aldığınız bir kitabı, yalnızca evinizin salonunda bulunmak zorunda olan, Kardeşler Mobilya'dan alınma bir koltuğa oturarak okuyabildiğinizi ve üzerine de Portakal Kalem üretimi siyah renk bir kalemle not alabildiğinizi hayal edin. Bunun haricinde yapacağınız her türlü okumanın da yasak olduğunu. Bu kitabı sadece Gomore marka bir kitaplığa koyabildiğinizi, hatta bir sabah kalktığınızda kitabın kitaplığınızdan "sözleşmesinin bittiği" gerekçesiyle yok olduğunu. Saçma gibi geliyor değil mi? Ama artık bu bir gerçek, DRM yüzünden.

Neden açık kaynak değil özgür yazılım?

Özcan Oğuz
Her özgür yazılım açık kaynaktır ancak her açık kaynak özgür yazılım değildir. Bunu daha doğru anlayabilmek için özgür yazılımın tarihine biraz göz atmak gerekir. Özgürlük kavramı, ancak ortada bir tahakküm aracı mevcut olduğunda anlam kazanır; nasıl ki binlerce yıl önce ortada hiçbir devlet yokken ve mülkiyet tanımlanmamışken toplumsal bir özgürlük mücadelesi ve dahi özgürlük kavramının kendisi söz konusu değilse, mülk yazılımlar ortaya çıkmadan önce de özgür yazılım kavramına ihtiyaç duyulmamıştı.

Mahremiyet nedir?

Mahremiyet, gizlilik ile eş anlamlı değildir. Mahremiyet, yapılan veya bilinen şeyin ne olduğu bilinse bile içeriğinin gözlenmemesidir. Bu bakımdan çok temel, insan olmanın neredeyse yapı taşı olan bir beklentidir.

Kullanmaktan kaçınılması gereken kelimeler

Özgür yazılım ve özgürlük üzerine konuşurken, bazı kelimeler konuştuğumuz konuyu bağlamından çıkartabilmekte ve bizi yanılgıya düşürebilmektedir. Bu tarz kullanımdan kaçınılması gereken veya kullanılırken dikkatli olunması gereken kelimeleri listeledik.

Neden "şifre değil parola"?

Özcan Oğuz
Özgür yazılım veya hack kültürü ile ilgili bir ortama girdiğinizde, sürekli "şifre değil parola" diye birilerinin uyarıldığını duyarsınız. Peki neden "şifre değil parola" diye söyleyip duruyoruz?