@ -0,0 +1,6 @@ |
||||
--- |
||||
title: "{{ replace .Name "-" " " | title }}" |
||||
date: {{ .Date }} |
||||
draft: true |
||||
--- |
||||
|
@ -0,0 +1,10 @@ |
||||
--- |
||||
title: "{{ replace .TranslationBaseName "-" " " | title }}" |
||||
date: {{ .Date }} |
||||
draft: false |
||||
weight: 100 |
||||
--- |
||||
|
||||
Lorem markdownum aequalis strigis. Saetigeri iubeas, vultu huic alvum nondum |
||||
de obside ut laniavit arbor palmis, cum quin. Rupes vetat videndo, armigerae |
||||
crimen habet Priamum nec. |
@ -0,0 +1,48 @@ |
||||
baseURL = "https://zarola.oyd.org.tr" |
||||
languageCode = "tr-tr" |
||||
title = "Zarola" |
||||
theme = "hugo-whisper-theme" |
||||
|
||||
pygmentsCodeFences = true |
||||
pygmentsCodefencesGuessSyntax = true |
||||
pygmentsUseClasses = true |
||||
|
||||
# Controls how many words are printed in the content summary on the docs homepage. |
||||
# See https://gohugo.io/content-management/summaries/ |
||||
summaryLength = 30 |
||||
|
||||
[[menu.main]] |
||||
name = "Nasıl yaparım?" |
||||
url = "/belgeler/" |
||||
weight = 1 |
||||
|
||||
[[menu.main]] |
||||
name = "SSS" |
||||
url = "/belgeler/sss/" |
||||
weight = 2 |
||||
|
||||
|
||||
[params] |
||||
google_analytics_id="" |
||||
homepage_button_link = '/belgeler' |
||||
homepage_button_text = 'NASIL YAPILACAĞINI ÖĞRENİN' |
||||
homepage_intro = 'Zarola, kolayca hatırlanabilir ve yüksek derecede güvenli parolalar oluşturabilmenizi sağlayan bir yöntemdir.' |
||||
homepage_image = '/zarola.gif' |
||||
|
||||
## You can enable to add anchor links to header elements |
||||
# enable_anchor_link = true |
||||
|
||||
[params.homepage_meta_tags] |
||||
meta_description = "Zarola, kullanıcıların kolayca hatırlanabilir ve yüksek derecede güvenli parolalar oluşturabilmelerini sağlayan bir yöntemdir." |
||||
meta_og_title = "Zarola" |
||||
meta_og_type = "website" |
||||
meta_og_url = "https://zarola.oyd.org.tr" |
||||
meta_og_image = "/zarola40.png" |
||||
meta_og_description = "Zarola, kullanıcıların kolayca hatırlanabilir ve yüksek derecede güvenli parolalar oluşturabilmelerini sağlayan bir yöntemdir." |
||||
meta_twitter_card = "summary" |
||||
meta_twitter_site = "@oydorgtr" |
||||
meta_twitter_creator = "@oydorgtr" |
||||
|
||||
[params.logo] |
||||
mobile = "/zarola40.png" |
||||
standard = "/zarola40.png" |
@ -0,0 +1,6 @@ |
||||
--- |
||||
title: 'Parola değil Zarola!' |
||||
date: 2018-11-28T15:14:39+10:00 |
||||
--- |
||||
|
||||
Zarola, kolayca hatırlanabilir ve yüksek derecede güvenli parolalar oluşturabilmenizi sağlayan bir yöntemdir. |
@ -0,0 +1,11 @@ |
||||
--- |
||||
title: 'Nasıl yaparım?' |
||||
date: 2018-11-28T15:14:39+10:00 |
||||
weight: 1 |
||||
--- |
||||
|
||||
## Zarola hakkında |
||||
|
||||
Zarola (İng. _diceware_), zarlar kullanarak, kolayca hatırlanabilir güvenli parolalar oluşturmanızı sağlayan bir tekniktir. Zarola yöntemi ile oluşturulan parolalar, ```mekik posta ekran semer toprak kalem ustura``` gibi görünür. |
||||
|
||||
|
@ -0,0 +1,81 @@ |
||||
--- |
||||
title: 'Nasıl zarola oluşturabilirim?' |
||||
date: 2019-02-11T19:27:37+10:00 |
||||
weight: 2 |
||||
--- |
||||
## Zarola nasıl oluşturulur? |
||||
|
||||
Zarola kullanmak için öncelikle en az bir zara veya bozuk paraya ihtiyacınız vardır. Tavla veya kutu oyunu zarı gibi bir zar kullanabileceğiniz gibi, daha yüksek rastgeleliğe sahip kumarhane zarları da kullanabilirsiniz. Elektronik zar sistemleri veya yazılımlar kullanmamanızı tavsiye ediyoruz. |
||||
|
||||
0. Zarola listesini size uygun bir formatta bilgisayarınıza indirin. Daha sonrasında yazıcıdan bir çıktısını alın. [PDF kitap](/zarola.pdf) | [Salt metin](/zarola.txt) | [CSV](/zarola.csv) | [JSON](/zarola.json) |
||||
1. Zarolanızda kaç kelime kullanmak istediğinize karar verin. Beş kelimelik bir zarola, çoğu insanın kullandığı standart bir paroladan daha güvenli olsa da, en az **yedi** kelimelik bir zarola oluşturmanız tavsiye edilmektedir. Eğer güvenli olmayan bir ortamda bulunan bir hard diski şifrelemek veya kriptodöviz cüzdanlarında kullanmak gibi özel amaçlar için zarola oluşturuyorsanız, en az **sekiz ila dokuz** kelimeden oluşan zarolalar kullanmanız tavsiye edilir. Daha ayrıntılı bilgi için SSS sayfasını ziyaret edin. |
||||
2. Kamera ile izlenmeyen, perdeleri kapalı ve başka birinin sizi gözetleyemeyeceği bir yere gidin. |
||||
3. Zarları bir kupanın veya avucunuzun içinde sallayın ve sert olmayan bir yüzeye atın. Gelen her sayıyı, altında başka bir kağıt olmayan bir kağıda not alın ve bu sayıları beşerli gruplara ayırın. Eğer birden çok zar kullanıyorsanız, zarlar soldan sağa sıralanacak şekilde not alın. |
||||
4. Oluşturduğunuz beşli gruplara denk gelen kelimeleri listeden bulun ve altında başka bir kağıt olmayan bir kağıda yazın. Örneğin 56443 sayısı listede "soba" kelimesine denk gelmektedir. |
||||
5. En az 35 zar atışından sonra zarolanız hazır olacak. Zarolanızı ezberleyin ve sonrasında yazdığınız kağıtları yok edin. Zarolanız hazır. |
||||
|
||||
Örnek bir zarola oluşumu: |
||||
|
||||
Yedi kelimeli bir zarola oluşturmak için 35 kez zar atmanız gerekir. Zarlarınızın aşağıdaki gibi geldiğini varsayalım: |
||||
|
||||
``` |
||||
2, 3, 1, 3, 3, 1, 5, 5, 3, 1, 1, 1, 3, 6, 3, 3, 6, 4, 2, 5, 2, 1, 2, 6, 3, 3, 1, 1, 6, 5, 6, 6, 6, 6, 2 |
||||
``` |
||||
|
||||
Bu sonuçları beşli gruplara ayırın: |
||||
``` |
||||
2 3 1 3 3 |
||||
1 5 5 3 1 |
||||
1 1 3 6 3 |
||||
3 6 4 2 5 |
||||
2 1 2 6 3 |
||||
3 1 1 6 5 |
||||
6 6 6 6 2 |
||||
``` |
||||
Sonrasında bu kelimeleri listedeki kelimelerle eşleştirin: |
||||
``` |
||||
2 3 1 3 3 civi |
||||
1 5 5 3 1 bateri |
||||
1 1 3 6 3 200 |
||||
3 6 4 2 5 kasnak |
||||
2 1 2 6 3 buk |
||||
3 1 1 6 5 fiskos |
||||
6 6 6 6 2 zula |
||||
``` |
||||
Zarolanız aşağıdaki gibi olacaktır: |
||||
``` |
||||
civi bateri 200 kasnak buk fiskos zula |
||||
``` |
||||
Eğer daha fazla güvenlik için bir özel karakter eklemek istiyorsanız, bir kelimenin bir harfini değiştirebilir veya zarolanızın bir yerine ekleyebilirsiniz. |
||||
|
||||
Harf değiştirerek yapmak istiyorsanız, dört kez zar atın. İlk zar atışı kelimeyi, ikincisi kelimenin içindeki değiştirilecek harfi belirler. Üçüncü ve dördüncü zar atışları için aşağıdaki tabloyu kullanın. Eğer harf ekleyecekseniz, iki atış yapmanız yeterlidir. |
||||
|
||||
``` |
||||
Birinci zar |
||||
1 2 3 4 5 6 |
||||
İ 1 ~ ! # $ % ^ |
||||
k 2 & * ( ) - = |
||||
i 3 + [ ] \ { } |
||||
n 4 : ; " ' < > |
||||
c 5 ? / 0 1 2 3 |
||||
i 6 4 5 6 7 8 9 |
||||
``` |
||||
|
||||
Bir zaroladaki her kelime, ortalama 12 bit entropiye sahiptir. Altı kelimelik bir zarola 77,5 bit, yedi kelimelik bir zarola 90,4 bit, sekiz kelimeli bir zarola 103,2 bit entropiye sahiptir. Ekleyeceğiniz her bir özel karakter 10 bit entropi ekler. |
||||
|
||||
## Zarola oluşturma için öneriler |
||||
|
||||
* En iyi güvenlik için yalnız olduğunuz ve hiçbir kameranın bulunmadığı bir alana gidin. |
||||
* Gelen zarları ve kelimeleri yazdığınız kağıdın altında başka bir kağıt veya iz oluşabilecek bir nesne olmadığından emin olun. |
||||
* Zarolanızı ezberledikten sonra yazdığınız kağıdı yakın, daha fazla gizlilik istiyorsanız külleri ezin ve tuvalete döküp sifonu çekin. |
||||
* Eğer çok önemli belgeleri şifrelemek için zarola kullanacaksanız, zarolanızı güvenli olduğuna emin olduğunuz bir yerde saklamayı düşünebilirsiniz. Eğer zarolanızı unutur ve hatırlayamazsanız, verilerinizi kaybedersiniz. |
||||
* Zarola kelime listesini mutlaka yazdırın, bilgisayar üzerinden takip etmeyin. Ctrl+F ile yaptığınız aramalar veya ekranınızdaki görüntü izleniyor olabilir. |
||||
* Zarları atmadan önce zarların rahatça dönebiliyor olduğuna emin olun. Zarları atmak için bir kutudan veya bardaktan yararlanmanız zarların dönmesini kolaylaştıracaktır. |
||||
* Zarları attığınız zeminin çuha gibi yumuşak bir malzemeden yapılmış olması, zarların zemin üzerinde daha rahat hareket etmesine yardımcı olacaktır. |
||||
* Eğer gelen bir kelimeyi kullanmak istemiyorsanız veya oluşan zarolayı çok kısa bulduysanız, zarola oluşturmaya **en baştan** başlayın. Yalnızca bir kelimeyi değiştirmeniz zarolanızın güvenliğini sarsacaktır. |
||||
|
||||
## Neden zarola kullanmalıyım? |
||||
|
||||
Parolanızı nasıl oluşturabileceğinize dair bir Web araması yaptığınızda, karşınıza birçok seçenek gelecektir. Hepsinin ortak özelliği, olabildiğince karmaşık ve tahmin edilemez bir parola oluşturmaya yöneliktir. Ancak rastgele karakterlerden oluşan bir parolayı ezberlemek çok zor olabilir. Zarola bu noktada, kolayca hatırlayabileceğiniz ve ziyadesiyle güvenli parolalar oluşturmanızı sağlar. Herhangi bir dijital sisteme güvenmeksizin, tamamıyla çevrimdışı olarak parola oluşturduğunuz için güvenmeniz gereken bir şey, sistem ya da insan yoktur. Ayrıca Zarola **özgürdür**, bütün belgeleri ve listeleri özgür lisanslar altında istediğiniz gibi kullanabilir, araştırabilir, paylaşabilir ve geliştirebilirsiniz. |
||||
|
||||
|
@ -0,0 +1,81 @@ |
||||
--- |
||||
title: 'Nasıl zarola oluşturabilirim?' |
||||
date: 2019-02-11T19:27:37+10:00 |
||||
weight: 2 |
||||
--- |
||||
## Zarola nasıl oluşturulur? |
||||
|
||||
Zarola kullanmak için öncelikle en az bir zara veya bozuk paraya ihtiyacınız vardır. Tavla veya kutu oyunu zarı gibi bir zar kullanabileceğiniz gibi, daha yüksek rastgeleliğe sahip kumarhane zarları da kullanabilirsiniz. Elektronik zar sistemleri veya yazılımlar kullanmamanızı tavsiye ediyoruz. |
||||
|
||||
0. Zarola listesini size uygun bir formatta bilgisayarınıza indirin. Daha sonrasında yazıcıdan bir çıktısını alın. [PDF kitap](/zarola.pdf) | [Salt metin](/zarola.txt) | [CSV](/zarola.csv) | [JSON](/zarola.json) |
||||
1. Zarolanızda kaç kelime kullanmak istediğinize karar verin. Beş kelimelik bir zarola, çoğu insanın kullandığı standart bir paroladan daha güvenli olsa da, en az **yedi** kelimelik bir zarola oluşturmanız tavsiye edilmektedir. Eğer güvenli olmayan bir ortamda bulunan bir hard diski şifrelemek veya kriptodöviz cüzdanlarında kullanmak gibi özel amaçlar için zarola oluşturuyorsanız, en az **sekiz ila dokuz** kelimeden oluşan zarolalar kullanmanız tavsiye edilir. Daha ayrıntılı bilgi için SSS sayfasını ziyaret edin. |
||||
2. Kamera ile izlenmeyen, perdeleri kapalı ve başka birinin sizi gözetleyemeyeceği bir yere gidin. |
||||
3. Zarları bir kupanın veya avucunuzun içinde sallayın ve sert olmayan bir yüzeye atın. Gelen her sayıyı, altında başka bir kağıt olmayan bir kağıda not alın ve bu sayıları beşerli gruplara ayırın. Eğer birden çok zar kullanıyorsanız, zarlar soldan sağa sıralanacak şekilde not alın. |
||||
4. Oluşturduğunuz beşli gruplara denk gelen kelimeleri listeden bulun ve altında başka bir kağıt olmayan bir kağıda yazın. Örneğin 56443 sayısı listede "soba" kelimesine denk gelmektedir. |
||||
5. En az 35 zar atışından sonra zarolanız hazır olacak. Zarolanızı ezberleyin ve sonrasında yazdığınız kağıtları yok edin. Zarolanız hazır. |
||||
|
||||
Örnek bir zarola oluşumu: |
||||
|
||||
Yedi kelimeli bir zarola oluşturmak için 35 kez zar atmanız gerekir. Zarlarınızın aşağıdaki gibi geldiğini varsayalım: |
||||
|
||||
``` |
||||
2, 3, 1, 3, 3, 1, 5, 5, 3, 1, 1, 1, 3, 6, 3, 3, 6, 4, 2, 5, 2, 1, 2, 6, 3, 3, 1, 1, 6, 5, 6, 6, 6, 6, 2 |
||||
``` |
||||
|
||||
Bu sonuçları beşli gruplara ayırın: |
||||
``` |
||||
2 3 1 3 3 |
||||
1 5 5 3 1 |
||||
1 1 3 6 3 |
||||
3 6 4 2 5 |
||||
2 1 2 6 3 |
||||
3 1 1 6 5 |
||||
6 6 6 6 2 |
||||
``` |
||||
Sonrasında bu kelimeleri listedeki kelimelerle eşleştirin: |
||||
``` |
||||
2 3 1 3 3 civi |
||||
1 5 5 3 1 bateri |
||||
1 1 3 6 3 200 |
||||
3 6 4 2 5 kasnak |
||||
2 1 2 6 3 buk |
||||
3 1 1 6 5 fiskos |
||||
6 6 6 6 2 zula |
||||
``` |
||||
Zarolanız aşağıdaki gibi olacaktır: |
||||
``` |
||||
civi bateri 200 kasnak buk fiskos zula |
||||
``` |
||||
Eğer daha fazla güvenlik için bir özel karakter eklemek istiyorsanız, bir kelimenin bir harfini değiştirebilir veya zarolanızın bir yerine ekleyebilirsiniz. |
||||
|
||||
Harf değiştirerek yapmak istiyorsanız, dört kez zar atın. İlk zar atışı kelimeyi, ikincisi kelimenin içindeki değiştirilecek harfi belirler. Üçüncü ve dördüncü zar atışları için aşağıdaki tabloyu kullanın. Eğer harf ekleyecekseniz, iki atış yapmanız yeterlidir. |
||||
|
||||
``` |
||||
Birinci zar |
||||
1 2 3 4 5 6 |
||||
İ 1 ~ ! # $ % ^ |
||||
k 2 & * ( ) - = |
||||
i 3 + [ ] \ { } |
||||
n 4 : ; " ' < > |
||||
c 5 ? / 0 1 2 3 |
||||
i 6 4 5 6 7 8 9 |
||||
``` |
||||
|
||||
Bir zaroladaki her kelime, ortalama 12 bit entropiye sahiptir. Altı kelimelik bir zarola 77,5 bit, yedi kelimelik bir zarola 90,4 bit, sekiz kelimeli bir zarola 103,2 bit entropiye sahiptir. Ekleyeceğiniz her bir özel karakter 10 bit entropi ekler. |
||||
|
||||
## Zarola oluşturma için öneriler |
||||
|
||||
* En iyi güvenlik için yalnız olduğunuz ve hiçbir kameranın bulunmadığı bir alana gidin. |
||||
* Gelen zarları ve kelimeleri yazdığınız kağıdın altında başka bir kağıt veya iz oluşabilecek bir nesne olmadığından emin olun. |
||||
* Zarolanızı ezberledikten sonra yazdığınız kağıdı yakın, daha fazla gizlilik istiyorsanız külleri ezin ve tuvalete döküp sifonu çekin. |
||||
* Eğer çok önemli belgeleri şifrelemek için zarola kullanacaksanız, zarolanızı güvenli olduğuna emin olduğunuz bir yerde saklamayı düşünebilirsiniz. Eğer zarolanızı unutur ve hatırlayamazsanız, verilerinizi kaybedersiniz. |
||||
* Zarola kelime listesini mutlaka yazdırın, bilgisayar üzerinden takip etmeyin. Ctrl+F ile yaptığınız aramalar veya ekranınızdaki görüntü izleniyor olabilir. |
||||
* Zarları atmadan önce zarların rahatça dönebiliyor olduğuna emin olun. Zarları atmak için bir kutudan veya bardaktan yararlanmanız zarların dönmesini kolaylaştıracaktır. |
||||
* Zarları attığınız zeminin çuha gibi yumuşak bir malzemeden yapılmış olması, zarların zemin üzerinde daha rahat hareket etmesine yardımcı olacaktır. |
||||
* Eğer gelen bir kelimeyi kullanmak istemiyorsanız veya oluşan zarolayı çok kısa bulduysanız, zarola oluşturmaya **en baştan** başlayın. Yalnızca bir kelimeyi değiştirmeniz zarolanızın güvenliğini sarsacaktır. |
||||
|
||||
## Neden zarola kullanmalıyım? |
||||
|
||||
Parolanızı nasıl oluşturabileceğinize dair bir Web araması yaptığınızda, karşınıza birçok seçenek gelecektir. Hepsinin ortak özelliği, olabildiğince karmaşık ve tahmin edilemez bir parola oluşturmaya yöneliktir. Ancak rastgele karakterlerden oluşan bir parolayı ezberlemek çok zor olabilir. Zarola bu noktada, kolayca hatırlayabileceğiniz ve ziyadesiyle güvenli parolalar oluşturmanızı sağlar. Herhangi bir dijital sisteme güvenmeksizin, tamamıyla çevrimdışı olarak parola oluşturduğunuz için güvenmeniz gereken bir şey, sistem ya da insan yoktur. Ayrıca Zarola **özgürdür**, bütün belgeleri ve listeleri özgür lisanslar altında istediğiniz gibi kullanabilir, araştırabilir, paylaşabilir ve geliştirebilirsiniz. |
||||
|
||||
|
@ -0,0 +1,215 @@ |
||||
--- |
||||
title: 'Sıkça sorulan sorular' |
||||
date: 2019-02-11T19:27:37+10:00 |
||||
weight: 3 |
||||
--- |
||||
## 0. Zarola nedir? |
||||
|
||||
Zarola (İng. _diceware_), zarlar kullanarak, kolayca hatırlanabilir |
||||
güvenli parolalar oluşturmanızı sağlayan bir tekniktir. Zarola yöntemi |
||||
ile oluşturulan parolalar, ```mekik posta ekran semer toprak kalem |
||||
ustura``` gibi görünür. |
||||
|
||||
## 1. Zarolam ne kadar uzun olmalıdır? |
||||
|
||||
En az **yedi** kelime oluşturmanızı tavsiye ediyoruz. Kelimelerin |
||||
arasına veya sonuna ekstra karakterler eklemeniz parola güvenliğini |
||||
artıracaktır. |
||||
|
||||
1996 yılında Matt Blaze, Whitfield Diffie, Ronald Rivest, Bruce |
||||
Schneier, Tsutomo Shimomura, Eric Thompson ve Michael Weiner'dan oluşan |
||||
bir grup bilgi güvenliği ve kriptografi uzmanından oluşan heyet, |
||||
"Simetrik Şifrelerde Yeterli Kurumsal Güvenliği Sağlamak için Minimum |
||||
Anahtar Uzunlukları" başlıklı raporunda, verileri 20 yıl daha güvende |
||||
tutabilmek için gereken minimum anahtar uzunluğunun 75 bit uzunluğunda |
||||
olması gerektiğini ifade etmişler ve yeni oluşturulan anahtarların en az |
||||
90 bit uzunluğunda olmasını tavsiye etmişlerdir. |
||||
|
||||
Beş kelimelik bir Zarola en az 64.6 bit entropiye sahiptir. Altı |
||||
kelimede bu değer 77.5 bite, yedi kelimede 90.4 bite, sekiz kelimede 103 |
||||
bite, dokuz kelimede 116 bite, on kelimede ise 129 bite çıkmaktadır. |
||||
Dört kelimelik bir parola yalnızca 51.6 bit entropiye sahiptir. Bu |
||||
parola, 24 adet grafik işlemci ile bir günden kısa bir süre içerisinde |
||||
kırılabilmektedir. |
||||
|
||||
Eklediğiniz her bir rastgele karakter, yaklaşık olarak 10 bit entropi |
||||
eklemektedir. |
||||
|
||||
Altı kelimelik bir parola, yüksek bütçeli bir kurum (örneğin devlet veya |
||||
çok uluslu bir şirket) tarafından kırılabilir durumdadır. Yedi kelimelik |
||||
bir parola ise, şimdilik bilinen hiçbir teknoloji tarafından kırılabilir |
||||
durumda değildir. Ancak 2030'larda yüksek bütçeli kurumlar tarafından |
||||
kırılabilir hale gelebilir. Sekiz kelimeli parolalar ise muhtemelen |
||||
2050'lere kadar güvenli olacaktır. |
||||
|
||||
İstediğiniz güvenlik seviyesine göre parola seçmenizi tavsiye ediyoruz. |
||||
Örneğin kişisel Wi-Fi ağınızı altı kelimeli bir parolayla saklamayı |
||||
düşünebilirsiniz, çünkü sabit bir noktada ve sürekli denetiminizde |
||||
olacaktır. Ancak her an erişilebilen veya çalınabilecek mobil |
||||
cihazlarınızı daha güçlü bir Zarola ile saklamanız tavsiye edilir. |
||||
|
||||
Kullandığınız GnuPG veya PGP anahtarınızı mutlaka ve mutlaka en az |
||||
**yedi** kelimeden oluşan Zarola ile korumanız şiddetle tavsiye |
||||
edilir. |
||||
|
||||
Eğer bir kasada uzun süre saklayacağınız şifreli belgeler (örn. GnuPG |
||||
anahtarlarınızın kağıt yedekleri), elektronik imzalar, yok etmek veya |
||||
korumak istediğiniz diskler gibi noktalarda zarola kullanmayı |
||||
düşünüyorsanız, yedi kelimenin üzerine çıkmanız ve fazladan karakterler |
||||
eklenmeniz **şiddetle** tavsiye edilir. |
||||
|
||||
## 2. Parolamı bir yere yazmalı mıyım? |
||||
|
||||
Parolanızı ezberlediğinize emin olduktan sonra yazılı tutmayın. |
||||
|
||||
Genellikle insanlar parolalarını kaybetmekten ziyade unutmaktan korkar. Parolanızı hatırlamak için hikayeleştirebilir, kelimeler arasında anlam ilişkileri oluşturmayı deneyebilirsiniz. Parolanızı oluştururken ve ezberlerken altında başka kağıt olmayan bir kağıt parçasına yazabilirsiniz, ama ezberledikten sonra bu kağıt parçasını yakarak imha etmeniz tavsiye edilir. |
||||
|
||||
## 3. Eğer birisi benim Zarola kullanığımı biliyorsa, kelime listesini kullanarak parolamı bulamaz mı? |
||||
|
||||
**Kısa cevap:** Hayır, bulamaz. |
||||
|
||||
**Uzun cevap:** Zarola yöntemi, bir saldırgan sizin bu yöntemi kullandığınızı, |
||||
hatta kaç kelime kullandığınızı biliyor olsa bile ziyadesiyle |
||||
güvenlidir. |
||||
|
||||
Zarola'nın güvenliği çok fazla kombinasyon olmasından gelir. |
||||
Bir zarola listesinde 7776 kelime bulunur. Eğer yedi kelimeli bir zarola |
||||
oluşturursanız, **7776\*7776\*7776\*7776\*7776\*7776\*7776=2\*10<sup>27</sup> ihtimal vardır (ortalama 2 oktilyon)**. Her bir parola denemesi için 10 ms harcansa, bütün ihtimalleri denemek yaklaşık **10<sup>18</sup> yıl** alacaktır (1 kentilyon). Evrenin oluşumundan bugüne yaklaşık 13,5 milyar yıl geçtiğini varsayacak olursak, ne kadar büyük bir süre olduğunu hayal edebilirsiniz. |
||||
|
||||
|
||||
## 4. Oluşturduğum zarolaları nasıl hatırlayabilirim? |
||||
|
||||
Kelimeler arasında anlamsal ilişkiler oluşturmayı deneyebilir veya |
||||
parolanızı hikayeleştirebilirsiniz. Örneğin: |
||||
|
||||
```sörf uçmuş lifli hijyen amblem gümrük parca``` |
||||
|
||||
şeklindeki bir parola için, "sörf yaparken uçmuş sörfçü, üzerine yapışan |
||||
lifli yosunları yıkarken, hijyen için kullandığı amblemli kabini |
||||
gümrükten parça parça geçirdiğini hatırladı." gibi bir hikaye |
||||
uydurabilirsiniz. Uzun görünebilir ama, birkaç kez okuduğunuzda |
||||
aklınızda kalacaktır. |
||||
|
||||
## 5. Hala zarolamı hatırlamakta güçlük çekiyorum. Ne yapmalıyım? |
||||
|
||||
Parolayı ezberleme süresi, birkaç saatten bir haftaya kadar kişiye göre |
||||
değişebilir. Eğer yine de ezberlemekte güçlük çekiyorsanız, yeni |
||||
bir parola oluşturmayı deneyin ama sadece beğenmediğiniz bir kelimeyi |
||||
değiştirmeyin. |
||||
|
||||
## 6. Parolamı unuttum! Verilerimi kurtarabilir miyim? |
||||
|
||||
Panik yapmayın ve şifrelenmiş dosyalarınızı silmeyin. |
||||
|
||||
İnsan beyni bazen böyle oyunlar oynar. Yarın rastgele bir anda, örneğin yemek yerken veya üç gün sonra ellerinizi yıkarken parolanızı bir anda hatırlayabilirsiniz. |
||||
|
||||
Eğer birkaç kez yazdığınızda giremiyor iseniz, harfleri tek tek girmeyi deneyebilirsiniz. Parolanızın bir harfini yanlış hatırlıyor veya Türkçe karakter hatası yapıyor olabilirsiniz, bir metin editörüne yazıp kontrol edebilirsiniz. Güçlü bir şifreleme yazılımı üzerinde zarola kullanıyorsanız ve parolanızı gerçekten |
||||
unuttuysanız maalesef yapabileceğiniz hiçbir şey yok. |
||||
|
||||
## 7. Büyük harf kullanmalı mıyım? |
||||
|
||||
Zarola listesindeki her kelime küçük harfle yazılmıştır. Belirtilen |
||||
entropi değerleri, her şeyin küçük harflerle yazıldığı durumlarda |
||||
geçerlidir. Büyük harfler kullanarak, entropiyi artırabilirsiniz. |
||||
Eklediğiniz her büyük harf, yaklaşık olarak 3 ila 4 bit entropi ekler. |
||||
Ancak her büyük harf, Shift tuşuna basmayı gerektirir. Eğer parolanızın |
||||
yarısında büyük harf kullanacak olursanız, tuşa basışlarınız 1.5 kat |
||||
artacaktır. Bu da, tıklama başına oluşan entropiyi 2.67 bite |
||||
indirecektir. Yani tıklama başına küçük harfle yazdığınız paroladan daha |
||||
düşük bir entropi oluşacaktır. |
||||
|
||||
|
||||
Bunun haricinde, büyük harf kullanımı parolanızı hatırlamanızı |
||||
zorlaştıracaktır. Eğer zorundaysanız, kelimelerin ilk harfi gibi |
||||
hatırlaması kolay karakterleri büyük harf yapmanız şiddetle tavsiye edilir. |
||||
|
||||
## 8. Kelimeler arasına boşluk koymalı mıyım? |
||||
|
||||
Kelimeler arasına boşluk koymamak, parolayı zayıflatan bir durumdur. |
||||
Ancak boşluk tuşunun kendine has bir sesi olması ve baş parmak ile |
||||
basılması, parolanızın güvenliğini olumsuz etkileyebilir. Parolanızı |
||||
girerken sizi izleyen birisi, Zarolanızda kaç kelime kullandığınızı ve |
||||
kelimelerinizin uzunluklarını bu sayede takip edebilir. Bu yüzden |
||||
kelimelerin arasında, kullandığınız klavye düzeninde tek tıklamayla |
||||
basılabilecek bir özel karakter kullanmanız veya bir harf koymanız daha |
||||
uygun olacaktır. Bunun haricinde, bazı sistemler parolalarda boşluk |
||||
karakterini kullanmayı desteklememektedir. |
||||
|
||||
## 9. Parolamı hangi sıklıkla değiştirmeliyim? |
||||
|
||||
Parolanızı, değiştirme tercihi tehdit algınıza bağlıdır. Tavsiyemiz; |
||||
ortak alanlarda kullandığınız dizüstü ve cep telefonu gibi cihazların |
||||
erişimini sağlayan PIN/Parolalarını birkaç aylık sürelerde |
||||
değiştirmeniz, ortak alanlarda girdiğiniz tam disk şifreleme ve simetrik |
||||
şifrelerinizin parolalarını yıllık olarak ve GnuPG gibi asimetrik |
||||
şifreleme anahtarlarınızı da gerekmedikçe değiştirmemenizdir. |
||||
|
||||
Parolanızı, şifreleme anahtarınızı her değiştirdiğinizde veya herhangi |
||||
bir güvenlik tehdidi algıladığınızda değiştirimenizi tavsiye ederiz. |
||||
Yeni bir parola oluşturmak birkaç dakikanızı alacaktır. |
||||
|
||||
## 10. Eğer başka birisinin parolamı bildiğinden şüphelenirsem ne yapmalıyım? |
||||
|
||||
Parolanızı bir başkasının bildiğinden şüpheleniyorsanız, acilen |
||||
anahtarınızı ve parolanızı değiştirin. |
||||
|
||||
## 11. Herhangi bir sebepten mahkemeye çıkarsam parolamı vermek zorunda mıyım? |
||||
|
||||
Türkiye Cumhuriyeti için konuşacak olursak, herhangi bir şekilde |
||||
mahkemede parolanızı vermek **zorunda değilsiniz**. |
||||
|
||||
## 12. Entropi nedir? |
||||
|
||||
Entropi, rastgeleliğin ölçütüdür. |
||||
|
||||
Bir sistemin rastgele olması, çıktısının ne olacağının tahmin edilememesidir. Bunu bir bir dizi bozuk para atışı ile hayal edebilirsiniz; arka arkaya atılacak 100 bozuk paranın sonucunu doğru olarak kaç kere tahmin edebilirsiniz veya bir atışı tahmin etmiş olmanız bir sonrakini de tahmin edebileceğiniz anlamına gelir mi? Bu bakımdan bir olasılık kümesindeki her sonucun olası olması bir saldırganın belirli bir özelliği hedefleyerek başarıya ulaşmasını engeller. Bu sebeple Zarola parolaların güvenliği için entropi kaynağı olarak zar kullanır. |
||||
|
||||
## 13. Bir parolanın entropisini nasıl hesaplayabilirim? |
||||
|
||||
Eğer bir parola n olasılıktan oluşan bir uzaydan seçildiyse ve bu |
||||
olasılıklar eşit olarak seçilebilir durumdaysa, entropi log2(n) değerini |
||||
taşır. x sembolden teşkil bir parolanın entropisi, x*log2(n) değeridir. |
||||
Örneğin, 16 harften oluşan rastgele oluşturulmuş bir parolanın entropisi |
||||
16*log2(26) yani 75,2 bit olacaktır. Eğer parolanın elemanları doğal |
||||
dillerden oluşuyorsa, durum daha karmaşık hale gelebilir. _Schneier's |
||||
Applied Cryptography_ kitabında İngilizce dilindeki yazılı bir metnin |
||||
ortalama entropisinin karakter başına 1.3 bit olduğu ifade edilmiştir. |
||||
Ancak bu varsayımı parolalara uygulamanın ne kadar doğru olduğu |
||||
tartışılabilir. Çünkü insanlar, zannedilenden daha çok tahmin |
||||
edilebilirdir. Genel anlamda insan faktörü devreye girdiğinde, parola |
||||
için entropi tahmini yapmak zorlaşır. |
||||
|
||||
Gerçek anlamda parola güvenliği için, olabildiğince rastgelelik gerekir. |
||||
Zarola yöntemi bunun için iyi bir seçenektir, kelime başına 12.9 bit |
||||
entropi sunar. |
||||
|
||||
## 14. Kumarhane zarı nedir? |
||||
|
||||
Kumarhane zarları, ince işçilik ürünü olan şeffaf zarlardır. Tavla |
||||
zarlarından en önemli farkı, üzerindeki numaraların zara oyularak |
||||
yapılmamasıdır. Tavla zarları üzerine yapılan bir çalışmada, 4-5-6 |
||||
numaralarının gelme olasılığının daha yüksek olduğu; bunun sebebinin ise |
||||
o numaraların bulunduğu yüzeylere numarayı yazmak için daha büyük |
||||
delikler açılması olduğu saptanmıştır (Guy Macon tarafından yapılan |
||||
araştırma). Ayrıca daha önce kullanılmış zarların kenarları zamanla |
||||
aşınacak ve olasılıkların eşitliğini bozacaktır. Tavla zarları şeffaf |
||||
olmadığından, üzerinde hile yapılması daha yüksek bir ihtimaldir. Olağan |
||||
zarlar kullanmanız zarolanızın gücüne çok etki edecek değildir ama yine |
||||
de kaliteli zarlar kullanmanız şayet mümkünse önerilir. |
||||
|
||||
Bu sebeplerle, zarola oluştururken kaliteli zarlar kullanmanızı öneriyoruz. |
||||
|
||||
## 15. Zar atma uygulaması veya cihazı kullansam olur mu? |
||||
|
||||
Zar atma uygulamaları, **gerçek rastgelelik** içermez. Bu sebeple |
||||
parolalarınızı zar kullanarak oluşturmalısınız. |
||||
|
||||
## 16. Zarım yoksa ne yapabilirim? |
||||
|
||||
Şayet zarınız yoksa, zarolanızı üretmek için bir başka entropi kaynağına |
||||
ihtiyaç duyacaksınız. Bunun için en kolay erişilebilir şey bozuk |
||||
paradır. 3 farklı boyutta bozuk parayı bir masada çevirerek ve aşağıdaki |
||||
tabloyu kullanarak zar atışlarına dönüştürebilirsiniz. Zar atmaktan |
||||
biraz daha uzun sürecek olsa da rastgele bir sonuç elde edeceğinizden |
||||
zarolanızın gücünde bir eksilme olmayacaktır. |
||||
|
@ -0,0 +1,62 @@ |
||||
--- |
||||
title: 'Zarola nedir?' |
||||
date: 2019-02-11T19:27:37+10:00 |
||||
weight: 1 |
||||
--- |
||||
|
||||
## Parola nedir? |
||||
|
||||
Parola, en basit şekilde bir sisteme veya alana girmeye çalışan kişinin gerçekten o kişi olduğunu doğrulamayı sağlayan, bir grup kelime veya karakterden oluşan öbek olarak tanımlanabilir. |
||||
|
||||
## Parolalar nerelerde kullanılır? |
||||
|
||||
* Kablosuz ağlara giriş için WEP, WPA veya WPA2 gibi güvenlik sistemlerinde kullanılır. Bu sistemlerin güvenliği parolanızın gücüne bağlıdır. |
||||
* Çevrimiçi kullanıcı hesaplarına giriş yaparken parolalar kullanılır. Örneğin e-posta hesabınıza girerken, sosyal ağlara bağlanırken veya kamu uygulamalarını kullanırken parola ile giriş yaparsınız. |
||||
* GnuPG gibi şifreleme araçları, anahtarların güvenliği için parola kullanır. Gizli anahtarınızı kullanırken parola girmeniz istenir. |
||||
* Bilgisayarınızın sabit diskini şifrelediğinizde, her açılışta parola girmeniz gerekir. |
||||
* Bitcoin gibi kriptodövizler, cüzdanlarına erişim için parola sormaktadır. |
||||
* "Güvenlik sorusu" olarak bilinen parola kurtarma soruları da yine parola sayılabilir. Bu tarz sorular için de gerçek cevaplar yerine parola koymak güvenliği artıracaktır. |
||||
|
||||
Güvenli bir parola şu özellikleri taşımalıdır: |
||||
|
||||
* Sadece sahibi tarafından bilinmelidir. |
||||
* Güvenli olacak kadar uzun olmalıdır. |
||||
* Sahibini çok iyi tanıyan insanlar tarafından dahi tahmin edilmesi çok zor olmalıdır. |
||||
* Sahibi için hatırlaması kolay olmalıdır. |
||||
* Her türlü sistemde kolayca yazılabilmelidir. |
||||
|
||||
## Zarola, paroladan farklı ne sunuyor? |
||||
|
||||
Genellikle, parolalar altı ila on karakter arasında alfanümerik olarak kullanılır. Bu tarz parolalar sürekli denetim altında olan sistemler için kullanılabilir, ancak anahtar güvenliği için yeterli değildir. Uzun ve güvenli (30 karakter, alfanümerik+özel karakterler) bir parolayı hem oluşturmak hem de hatırlamak çok zordur. |
||||
|
||||
Zarola, güvenli ve hatırlanabilir parolalar oluşturmanızı sağlayan bir yöntemdir. Parolaları oluştururken zarlar ve kelime listesinden yararlanılır. Kelime listesinde yer alan her kelime, 11111 ile 66666 arasında beş haneli bir numaraya sahiptir. |
||||
|
||||
Örnek kelime listesi: |
||||
|
||||
``` |
||||
14236 asamble |
||||
14241 asap |
||||
14242 asar |
||||
14243 asbest |
||||
14244 asepsi |
||||
14245 ases |
||||
14246 asetat |
||||
14251 asetik |
||||
14252 aseton |
||||
14253 asfalt |
||||
14254 ashap |
||||
14255 asi |
||||
14256 aside |
||||
14261 asil |
||||
14262 asistan |
||||
14263 asit |
||||
14264 ask |
||||
14265 askarit |
||||
14266 asker |
||||
14311 asla |
||||
14312 aslan |
||||
14313 aslen |
||||
14314 asliye |
||||
``` |
||||
|
||||
Listede toplam 7776 kısa kelime ve işaret bulunmaktadır. Türkçe için sunulan kelime listesi Alper Atmaca tarafından oluşturulmuştur. |
@ -0,0 +1,230 @@ |
||||
--- |
||||
title: "SSS" |
||||
date: 2019-08-07T02:42:37+03:00 |
||||
draft: false |
||||
--- |
||||
# Zarola SSS |
||||
|
||||
**0. Zarola nedir?** |
||||
|
||||
Zarola (İng. _diceware_), zarlar kullanarak, kolayca hatırlanabilir |
||||
güvenli parolalar oluşturmanızı sağlayan bir tekniktir. Zarola yöntemi |
||||
ile oluşturulan parolalar, ```mekik posta ekran semer toprak kalem |
||||
ustura``` gibi görünür. |
||||
|
||||
**1. Zarolam ne kadar uzun olmalıdır?** |
||||
|
||||
En az **yedi** kelime oluşturmanızı tavsiye ediyoruz. Kelimelerin |
||||
arasına veya sonuna ekstra karakterler eklemeniz parola güvenliğini |
||||
artıracaktır. |
||||
1996 yılında Matt Blaze, Whitfield Diffie, Ronald Rivest, Bruce |
||||
Schneier, Tsutomo Shimomura, Eric Thompson ve Michael Weiner'dan oluşan |
||||
bir grup bilgi güvenliği ve kriptografi uzmanından oluşan heyet, |
||||
"Simetrik Şifrelerde Yeterli Kurumsal Güvenliği Sağlamak için Minimum |
||||
Anahtar Uzunlukları" başlıklı raporunda, verileri 20 yıl daha güvende |
||||
tutabilmek için gereken minimum anahtar uzunluğunun 75 bit uzunluğunda |
||||
olması gerektiğini ifade etmişler ve yeni oluşturulan anahtarların en az |
||||
90 bit uzunluğunda olmasını tavsiye etmişlerdir. |
||||
Beş kelimelik bir Zarola en az 64.6 bit entropiye sahiptir. Altı |
||||
kelimede bu değer 77.5 bite, yedi kelimede 90.4 bite, sekiz kelimede 103 |
||||
bite, dokuz kelimede 116 bite, on kelimede ise 129 bite çıkmaktadır. |
||||
Dört kelimelik bir parola yalnızca 51.6 bit entropiye sahiptir. Bu |
||||
parola, 24 adet grafik işlemci ile bir günden kısa bir süre içerisinde |
||||
kırılabilmektedir. |
||||
Eklediğiniz her bir rastgele karakter, yaklaşık olarak 10 bit entropi |
||||
eklemektedir. |
||||
Altı kelimelik bir parola, yüksek bütçeli bir kurum (örneğin devlet veya |
||||
çok uluslu bir şirket) tarafından kırılabilir durumdadır. Yedi kelimelik |
||||
bir parola ise, şimdilik bilinen hiçbir teknoloji tarafından kırılabilir |
||||
durumda değildir. Ancak 2030'larda yüksek bütçeli kurumlar tarafından |
||||
kırılabilir hale gelebilir. Sekiz kelimeli parolalar ise muhtemelen |
||||
2050'lere kadar güvenli olacaktır. |
||||
İstediğiniz güvenlik seviyesine göre parola seçmenizi tavsiye ediyoruz. |
||||
Örneğin kişisel Wi-Fi ağınızı altı kelimeli bir parolayla saklamayı |
||||
düşünebilirsiniz, çünkü sabit bir noktada ve sürekli denetiminizde |
||||
olacaktır. Ancak her an erişilebilen veya çalınabilecek mobil |
||||
cihazlarınızı daha güçlü bir Zarola ile saklamanız tavsiye edilir. |
||||
Kullandığınız GnuPG veya PGP anahtarınızı mutlaka ve mutlaka en az |
||||
**yedi** kelimeden oluşan Zarola ile korumanız şiddetle tavsiye |
||||
edilir. |
||||
Eğer bir kasada uzun süre saklayacağınız şifreli belgeler (örn. GnuPG |
||||
anahtarlarınızın kağıt yedekleri), elektronik imzalar, yok etmek veya |
||||
korumak istediğiniz diskler gibi noktalarda zarola kullanmayı |
||||
düşünüyorsanız, yedi kelimenin üzerine çıkmanız ve fazladan karakterler |
||||
eklenmeniz **şiddetle** tavsiye edilir. |
||||
|
||||
**2. Parolamı bir yere yazmalı mıyım?** |
||||
|
||||
Parolanızı ezberlediğinize emin olduktan sonra yazılı tutmayın. |
||||
Genellikle insanlar |
||||
parolalarını kaybetmekten ziyade unutmaktan korkar. Parolanızı |
||||
hatırlamak için hikayeleştirebilir, kelimeler arasında anlam ilişkileri |
||||
oluşturmayı deneyebilirsiniz. Parolanızı oluştururken ve ezberlerken |
||||
altında başka kağıt olmayan bir |
||||
kağıt parçasına yazabilirsiniz, ama ezberledikten sonra bu kağıt |
||||
parçasını yakarak imha etmeniz tavsiye edilir. |
||||
|
||||
**3. Eğer birisi benim Zarola kullanığımı biliyorsa, kelime listesini |
||||
kullanarak parolamı bulamaz mı?** |
||||
|
||||
Kısa cevap: Hayır, bulamaz. |
||||
Uzun cevap: Zarola yöntemi, bir saldırgan sizin bu yöntemi kullandığınızı, |
||||
hatta kaç kelime kullandığınızı biliyor olsa bile ziyadesiyle |
||||
güvenlidir. Zarola'nın güvenliği çok fazla kombinasyon olmasından gelir. |
||||
Bir zarola listesinde 7776 kelime bulunur. Eğer yedi kelimeli bir zarola |
||||
oluşturursanız, |
||||
**7776\*7776\*7776\*7776\*7776\*7776\*7776=2\*10<sup>27</sup> ihtimal |
||||
vardır (ortalama 2 oktilyon)**. Her bir parola denemesi için 10 ms |
||||
harcansa, bütün ihtimalleri denemek yaklaşık **10<sup>18</sup> yıl** |
||||
alacaktır (1 kentilyon). Evrenin oluşumundan bugüne yaklaşık 13,5 milyar |
||||
yıl geçtiğini varsayacak olursak, ne kadar büyük bir süre olduğunu hayal |
||||
edebilirsiniz. |
||||
|
||||
**4. Oluşturduğum zarolaları nasıl hatırlayabilirim?** |
||||
|
||||
Kelimeler arasında anlamsal ilişkiler oluşturmayı deneyebilir veya |
||||
parolanızı hikayeleştirebilirsiniz. Örneğin: |
||||
|
||||
```sörf uçmuş lifli hijyen amblem gümrük parca``` |
||||
|
||||
şeklindeki bir parola için, "sörf yaparken uçmuş sörfçü, üzerine yapışan |
||||
lifli yosunları yıkarken, hijyen için kullandığı amblemli kabini |
||||
gümrükten parça parça geçirdiğini hatırladı." gibi bir hikaye |
||||
uydurabilirsiniz. Uzun görünebilir ama, birkaç kez okuduğunuzda |
||||
aklınızda kalacaktır. |
||||
|
||||
**5. Hala zarolamı hatırlamakta güçlük çekiyorum. Ne yapmalıyım?** |
||||
|
||||
Parolayı ezberleme süresi, birkaç saatten bir haftaya kadar kişiye göre |
||||
değişebilir. Eğer yine de ezberlemekte güçlük çekiyorsanız, yeni |
||||
bir parola oluşturmayı deneyin ama sadece beğenmediğiniz bir kelimeyi |
||||
değiştirmeyin. |
||||
|
||||
**6. Parolamı unuttum! Verilerimi kurtarabilir miyim?** |
||||
|
||||
Panik yapmayın ve şifrelenmiş dosyalarınızı silmeyin. İnsan beyni bazen |
||||
böyle oyunlar oynar. Yarın rastgele bir anda, örneğin yemek yerken veya |
||||
üç gün sonra ellerinizi yıkarken parolanızı bir anda |
||||
hatırlayabilirsiniz. Eğer birkaç kez yazdığınızda giremiyor iseniz, |
||||
harfleri tek tek girmeyi deneyebilirsiniz. Parolanızın bir harfini |
||||
yanlış hatırlıyor veya Türkçe karakter hatası yapıyor olabilirsiniz, bir |
||||
metin editörüne yazıp kontrol edebilirsiniz. Güçlü bir şifreleme |
||||
yazılımı üzerinde zarola kullanıyorsanız ve parolanızı gerçekten |
||||
unuttuysanız maalesef yapabileceğiniz hiçbir şey yok. |
||||
|
||||
**7. Büyük harf kullanmalı mıyım? ** |
||||
|
||||
Zarola listesindeki her kelime küçük harfle yazılmıştır. Belirtilen |
||||
entropi değerleri, her şeyin küçük harflerle yazıldığı durumlarda |
||||
geçerlidir. Büyük harfler kullanarak, entropiyi artırabilirsiniz. |
||||
Eklediğiniz her büyük harf, yaklaşık olarak 3 ila 4 bit entropi ekler. |
||||
Ancak her büyük harf, Shift tuşuna basmayı gerektirir. Eğer parolanızın |
||||
yarısında büyük harf kullanacak olursanız, tuşa basışlarınız 1.5 kat |
||||
artacaktır. Bu da, tıklama başına oluşan entropiyi 2.67 bite |
||||
indirecektir. Yani tıklama başına küçük harfle yazdığınız paroladan daha |
||||
düşük bir entropi oluşacaktır. |
||||
Bunun haricinde, büyük harf kullanımı parolanızı hatırlamanızı |
||||
zorlaştıracaktır. Eğer zorundaysanız, kelimelerin ilk harfi gibi |
||||
hatırlaması kolay karakterleri büyük harf yapmanız şiddetle tavsiye edilir. |
||||
|
||||
**8. Kelimeler arasına boşluk koymalı mıyım?** |
||||
|
||||
Kelimeler arasına boşluk koymamak, parolayı zayıflatan bir durumdur. |
||||
Ancak boşluk tuşunun kendine has bir sesi olması ve baş parmak ile |
||||
basılması, parolanızın güvenliğini olumsuz etkileyebilir. Parolanızı |
||||
girerken sizi izleyen birisi, Zarolanızda kaç kelime kullandığınızı ve |
||||
kelimelerinizin uzunluklarını bu sayede takip edebilir. Bu yüzden |
||||
kelimelerin arasında, kullandığınız klavye düzeninde tek tıklamayla |
||||
basılabilecek bir özel karakter kullanmanız veya bir harf koymanız daha |
||||
uygun olacaktır. Bunun haricinde, bazı sistemler parolalarda boşluk |
||||
karakterini kullanmayı desteklememektedir. |
||||
|
||||
**9. Parolamı hangi sıklıkla değiştirmeliyim?** |
||||
|
||||
Parolanızı, değiştirme tercihi tehdit algınıza bağlıdır. Tavsiyemiz; |
||||
ortak alanlarda kullandığınız dizüstü ve cep telefonu gibi cihazların |
||||
erişimini sağlayan PIN/Parolalarını birkaç aylık sürelerde |
||||
değiştirmeniz, ortak alanlarda girdiğiniz tam disk şifreleme ve simetrik |
||||
şifrelerinizin parolalarını yıllık olarak ve GnuPG gibi asimetrik |
||||
şifreleme anahtarlarınızı da gerekmedikçe değiştirmemenizdir. |
||||
|
||||
Parolanızı, şifreleme anahtarınızı her değiştirdiğinizde veya herhangi |
||||
bir güvenlik tehdidi algıladığınızda değiştirimenizi tavsiye ederiz. |
||||
Yeni bir parola oluşturmak birkaç dakikanızı alacaktır. |
||||
|
||||
**10. Eğer başka birisinin parolamı bildiğinden şüphelenirsem ne |
||||
yapmalıyım?** |
||||
|
||||
Parolanızı bir başkasının bildiğinden şüpheleniyorsanız, acilen |
||||
anahtarınızı ve parolanızı değiştirin. |
||||
|
||||
**11. Herhangi bir sebepten mahkemeye çıkarsam parolamı vermek zorunda |
||||
mıyım?** |
||||
|
||||
Türkiye Cumhuriyeti için konuşacak olursak, herhangi bir şekilde |
||||
mahkemede parolanızı vermek **zorunda değilsiniz**. |
||||
|
||||
**12. Entropi nedir?** |
||||
|
||||
Entropi, rastgeleliğin ölçütüdür. Bir sistemin rastgele olması, |
||||
çıktısının ne olacağının tahmin edilememesidir. Bunu bir bir dizi bozuk |
||||
para atışı ile hayal edebilirsiniz; arka arkaya atılacak 100 bozuk |
||||
paranın sonucunu doğru olarak kaç kere tahmin edebilirsiniz veya bir |
||||
atışı tahmin etmiş olmanız bir sonrakini de tahmin edebileceğiniz |
||||
anlamına gelir mi? Bu bakımdan bir olasılık kümesindeki her sonucun |
||||
olası olması bir saldırganın belirli bir özelliği hedefleyerek başarıya |
||||
ulaşmasını engeller. Bu sebeple Zarola parolaların güvenliği için |
||||
entropi kaynağı olarak zar kullanır. |
||||
|
||||
**13. Bir parolanın entropisini nasıl hesaplayabilirim?** |
||||
|
||||
Eğer bir parola n olasılıktan oluşan bir uzaydan seçildiyse ve bu |
||||
olasılıklar eşit olarak seçilebilir durumdaysa, entropi log2(n) değerini |
||||
taşır. x sembolden teşkil bir parolanın entropisi, x*log2(n) değeridir. |
||||
Örneğin, 16 harften oluşan rastgele oluşturulmuş bir parolanın entropisi |
||||
16*log2(26) yani 75,2 bit olacaktır. Eğer parolanın elemanları doğal |
||||
dillerden oluşuyorsa, durum daha karmaşık hale gelebilir. _Schneier's |
||||
Applied Cryptography_ kitabında İngilizce dilindeki yazılı bir metnin |
||||
ortalama entropisinin karakter başına 1.3 bit olduğu ifade edilmiştir. |
||||
Ancak bu varsayımı parolalara uygulamanın ne kadar doğru olduğu |
||||
tartışılabilir. Çünkü insanlar, zannedilenden daha çok tahmin |
||||
edilebilirdir. Genel anlamda insan faktörü devreye girdiğinde, parola |
||||
için entropi tahmini yapmak zorlaşır. |
||||
Gerçek anlamda parola güvenliği için, olabildiğince rastgelelik gerekir. |
||||
Zarola yöntemi bunun için iyi bir seçenektir, kelime başına 12.9 bit |
||||
entropi sunar. |
||||
|
||||
**14. Kumarhane zarı nedir?** |
||||
|
||||
Kumarhane zarları, ince işçilik ürünü olan şeffaf zarlardır. Tavla |
||||
zarlarından en önemli farkı, üzerindeki numaraların zara oyularak |
||||
yapılmamasıdır. Tavla zarları üzerine yapılan bir çalışmada, 4-5-6 |
||||
numaralarının gelme olasılığının daha yüksek olduğu; bunun sebebinin ise |
||||
o numaraların bulunduğu yüzeylere numarayı yazmak için daha büyük |
||||
delikler açılması olduğu saptanmıştır (Guy Macon tarafından yapılan |
||||
araştırma). Ayrıca daha önce kullanılmış zarların kenarları zamanla |
||||
aşınacak ve olasılıkların eşitliğini bozacaktır. Tavla zarları şeffaf |
||||
olmadığından, üzerinde hile yapılması daha yüksek bir ihtimaldir. Olağan |
||||
zarlar kullanmanız zarolanızın gücüne çok etki edecek değildir ama yine |
||||
de kaliteli zarlar kullanmanız şayet mümkünse önerilir. |
||||
|
||||
Bu sebeplerle, zarola oluştururken kaliteli zarlar kullanmanızı öneriyoruz. |
||||
|
||||
**15. Zar atma uygulaması veya cihazı kullansam olur mu?** |
||||
|
||||
Zar atma uygulamaları, **gerçek rastgelelik** içermez. Bu sebeple |
||||
parolalarınızı zar kullanarak oluşturmalısınız. |
||||
|
||||
**16. Zarım yoksa ne yapabilirim? |
||||
|
||||
Şayet zarınız yoksa, zarolanızı üretmek için bir başka entropi kaynağına |
||||
ihtiyaç duyacaksınız. Bunun için en kolay erişilebilir şey bozuk |
||||
paradır. 3 farklı boyutta bozuk parayı bir masada çevirerek ve aşağıdaki |
||||
tabloyu kullanarak zar atışlarına dönüştürebilirsiniz. Zar atmaktan |
||||
biraz daha uzun sürecek olsa da rastgele bir sonuç elde edeceğinizden |
||||
zarolanızın gücünde bir eksilme olmayacaktır. |
||||
|
||||
(c) 2019 Özgür Yazılım Derneği. Bu web sitesi ve tüm içeriği Creative |
||||
Commons Atıf-BenzeriPaylaşım (CC BY-SA) 4.0 Uluslararası lisansı altında |
||||
lisanslanmıştır. Lisans koşulları için |
||||
[buraya](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/) tıklayabilirsiniz. |
@ -0,0 +1,227 @@ |
||||
--- |
||||
title: "SSS" |
||||
layout: "single.html" |
||||
date: 2019-08-07T02:42:37+03:00 |
||||
draft: false |
||||
--- |
||||
|
||||
**0. Zarola nedir?** |
||||
|
||||
Zarola (İng. _diceware_), zarlar kullanarak, kolayca hatırlanabilir |
||||
güvenli parolalar oluşturmanızı sağlayan bir tekniktir. Zarola yöntemi |
||||
ile oluşturulan parolalar, ```mekik posta ekran semer toprak kalem |
||||
ustura``` gibi görünür. |
||||
|
||||
**1. Zarolam ne kadar uzun olmalıdır?** |
||||
|
||||
En az **yedi** kelime oluşturmanızı tavsiye ediyoruz. Kelimelerin |
||||
arasına veya sonuna ekstra karakterler eklemeniz parola güvenliğini |
||||
artıracaktır. |
||||
1996 yılında Matt Blaze, Whitfield Diffie, Ronald Rivest, Bruce |
||||
Schneier, Tsutomo Shimomura, Eric Thompson ve Michael Weiner'dan oluşan |
||||
bir grup bilgi güvenliği ve kriptografi uzmanından oluşan heyet, |
||||
"Simetrik Şifrelerde Yeterli Kurumsal Güvenliği Sağlamak için Minimum |
||||
Anahtar Uzunlukları" başlıklı raporunda, verileri 20 yıl daha güvende |
||||
tutabilmek için gereken minimum anahtar uzunluğunun 75 bit uzunluğunda |
||||
olması gerektiğini ifade etmişler ve yeni oluşturulan anahtarların en az |
||||
90 bit uzunluğunda olmasını tavsiye etmişlerdir. |
||||
Beş kelimelik bir Zarola en az 64.6 bit entropiye sahiptir. Altı |
||||
kelimede bu değer 77.5 bite, yedi kelimede 90.4 bite, sekiz kelimede 103 |
||||
bite, dokuz kelimede 116 bite, on kelimede ise 129 bite çıkmaktadır. |
||||
Dört kelimelik bir parola yalnızca 51.6 bit entropiye sahiptir. Bu |
||||
parola, 24 adet grafik işlemci ile bir günden kısa bir süre içerisinde |
||||
kırılabilmektedir. |
||||
Eklediğiniz her bir rastgele karakter, yaklaşık olarak 10 bit entropi |
||||
eklemektedir. |
||||
Altı kelimelik bir parola, yüksek bütçeli bir kurum (örneğin devlet veya |
||||
çok uluslu bir şirket) tarafından kırılabilir durumdadır. Yedi kelimelik |
||||
bir parola ise, şimdilik bilinen hiçbir teknoloji tarafından kırılabilir |
||||
durumda değildir. Ancak 2030'larda yüksek bütçeli kurumlar tarafından |
||||
kırılabilir hale gelebilir. Sekiz kelimeli parolalar ise muhtemelen |
||||
2050'lere kadar güvenli olacaktır. |
||||
İstediğiniz güvenlik seviyesine göre parola seçmenizi tavsiye ediyoruz. |
||||
Örneğin kişisel Wi-Fi ağınızı altı kelimeli bir parolayla saklamayı |
||||
düşünebilirsiniz, çünkü sabit bir noktada ve sürekli denetiminizde |
||||
olacaktır. Ancak her an erişilebilen veya çalınabilecek mobil |
||||
cihazlarınızı daha güçlü bir Zarola ile saklamanız tavsiye edilir. |
||||
Kullandığınız GnuPG veya PGP anahtarınızı mutlaka ve mutlaka en az |
||||
**yedi** kelimeden oluşan Zarola ile korumanız şiddetle tavsiye |
||||
edilir. |
||||
Eğer bir kasada uzun süre saklayacağınız şifreli belgeler (örn. GnuPG |
||||
anahtarlarınızın kağıt yedekleri), elektronik imzalar, yok etmek veya |
||||
korumak istediğiniz diskler gibi noktalarda zarola kullanmayı |
||||
düşünüyorsanız, yedi kelimenin üzerine çıkmanız ve fazladan karakterler |
||||
eklenmeniz **şiddetle** tavsiye edilir. |
||||
|
||||
**2. Parolamı bir yere yazmalı mıyım?** |
||||
|
||||
Parolanızı ezberlediğinize emin olduktan sonra yazılı tutmayın. |
||||
Genellikle insanlar |
||||
parolalarını kaybetmekten ziyade unutmaktan korkar. Parolanızı |
||||
hatırlamak için hikayeleştirebilir, kelimeler arasında anlam ilişkileri |
||||
oluşturmayı deneyebilirsiniz. Parolanızı oluştururken ve ezberlerken |
||||
altında başka kağıt olmayan bir |
||||
kağıt parçasına yazabilirsiniz, ama ezberledikten sonra bu kağıt |
||||
parçasını yakarak imha etmeniz tavsiye edilir. |
||||
|
||||
**3. Eğer birisi benim Zarola kullanığımı biliyorsa, kelime listesini |
||||
kullanarak parolamı bulamaz mı?** |
||||
|
||||
Kısa cevap: Hayır, bulamaz. |
||||
Uzun cevap: Zarola yöntemi, bir saldırgan sizin bu yöntemi kullandığınızı, |
||||
hatta kaç kelime kullandığınızı biliyor olsa bile ziyadesiyle |
||||
güvenlidir. Zarola'nın güvenliği çok fazla kombinasyon olmasından gelir. |
||||
Bir zarola listesinde 7776 kelime bulunur. Eğer yedi kelimeli bir zarola |
||||
oluşturursanız, |
||||
**7776\*7776\*7776\*7776\*7776\*7776\*7776=2\*10<sup>27</sup> ihtimal |
||||
vardır (ortalama 2 oktilyon)**. Her bir parola denemesi için 10 ms |
||||
harcansa, bütün ihtimalleri denemek yaklaşık **10<sup>18</sup> yıl** |
||||
alacaktır (1 kentilyon). Evrenin oluşumundan bugüne yaklaşık 13,5 milyar |
||||
yıl geçtiğini varsayacak olursak, ne kadar büyük bir süre olduğunu hayal |
||||
edebilirsiniz. |
||||
|
||||
**4. Oluşturduğum zarolaları nasıl hatırlayabilirim?** |
||||
|
||||
Kelimeler arasında anlamsal ilişkiler oluşturmayı deneyebilir veya |
||||
parolanızı hikayeleştirebilirsiniz. Örneğin: |
||||
|
||||
```sörf uçmuş lifli hijyen amblem gümrük parca``` |
||||
|
||||
şeklindeki bir parola için, "sörf yaparken uçmuş sörfçü, üzerine yapışan |
||||
lifli yosunları yıkarken, hijyen için kullandığı amblemli kabini |
||||
gümrükten parça parça geçirdiğini hatırladı." gibi bir hikaye |
||||
uydurabilirsiniz. Uzun görünebilir ama, birkaç kez okuduğunuzda |
||||
aklınızda kalacaktır. |
||||
|
||||
**5. Hala zarolamı hatırlamakta güçlük çekiyorum. Ne yapmalıyım?** |
||||
|
||||
Parolayı ezberleme süresi, birkaç saatten bir haftaya kadar kişiye göre |
||||
değişebilir. Eğer yine de ezberlemekte güçlük çekiyorsanız, yeni |
||||
bir parola oluşturmayı deneyin ama sadece beğenmediğiniz bir kelimeyi |
||||
değiştirmeyin. |
||||
|
||||
**6. Parolamı unuttum! Verilerimi kurtarabilir miyim?** |
||||
|
||||
Panik yapmayın ve şifrelenmiş dosyalarınızı silmeyin. İnsan beyni bazen |
||||
böyle oyunlar oynar. Yarın rastgele bir anda, örneğin yemek yerken veya |
||||
üç gün sonra ellerinizi yıkarken parolanızı bir anda |
||||
hatırlayabilirsiniz. Eğer birkaç kez yazdığınızda giremiyor iseniz, |
||||
harfleri tek tek girmeyi deneyebilirsiniz. Parolanızın bir harfini |
||||
yanlış hatırlıyor veya Türkçe karakter hatası yapıyor olabilirsiniz, bir |
||||
metin editörüne yazıp kontrol edebilirsiniz. Güçlü bir şifreleme |
||||
yazılımı üzerinde zarola kullanıyorsanız ve parolanızı gerçekten |
||||
unuttuysanız maalesef yapabileceğiniz hiçbir şey yok. |
||||
|
||||
**7. Büyük harf kullanmalı mıyım? ** |
||||
|
||||
Zarola listesindeki her kelime küçük harfle yazılmıştır. Belirtilen |
||||
entropi değerleri, her şeyin küçük harflerle yazıldığı durumlarda |
||||
geçerlidir. Büyük harfler kullanarak, entropiyi artırabilirsiniz. |
||||
Eklediğiniz her büyük harf, yaklaşık olarak 3 ila 4 bit entropi ekler. |
||||
Ancak her büyük harf, Shift tuşuna basmayı gerektirir. Eğer parolanızın |
||||
yarısında büyük harf kullanacak olursanız, tuşa basışlarınız 1.5 kat |
||||
artacaktır. Bu da, tıklama başına oluşan entropiyi 2.67 bite |
||||
indirecektir. Yani tıklama başına küçük harfle yazdığınız paroladan daha |
||||
düşük bir entropi oluşacaktır. |
||||
Bunun haricinde, büyük harf kullanımı parolanızı hatırlamanızı |
||||
zorlaştıracaktır. Eğer zorundaysanız, kelimelerin ilk harfi gibi |
||||
hatırlaması kolay karakterleri büyük harf yapmanız şiddetle tavsiye edilir. |
||||
|
||||
**8. Kelimeler arasına boşluk koymalı mıyım?** |
||||
|
||||
Kelimeler arasına boşluk koymamak, parolayı zayıflatan bir durumdur. |
||||
Ancak boşluk tuşunun kendine has bir sesi olması ve baş parmak ile |
||||
basılması, parolanızın güvenliğini olumsuz etkileyebilir. Parolanızı |
||||
girerken sizi izleyen birisi, Zarolanızda kaç kelime kullandığınızı ve |
||||
kelimelerinizin uzunluklarını bu sayede takip edebilir. Bu yüzden |
||||
kelimelerin arasında, kullandığınız klavye düzeninde tek tıklamayla |
||||
basılabilecek bir özel karakter kullanmanız veya bir harf koymanız daha |
||||
uygun olacaktır. Bunun haricinde, bazı sistemler parolalarda boşluk |
||||
karakterini kullanmayı desteklememektedir. |
||||
|
||||
**9. Parolamı hangi sıklıkla değiştirmeliyim?** |
||||
|
||||
Parolanızı, değiştirme tercihi tehdit algınıza bağlıdır. Tavsiyemiz; |
||||
ortak alanlarda kullandığınız dizüstü ve cep telefonu gibi cihazların |
||||
erişimini sağlayan PIN/Parolalarını birkaç aylık sürelerde |
||||
değiştirmeniz, ortak alanlarda girdiğiniz tam disk şifreleme ve simetrik |
||||
şifrelerinizin parolalarını yıllık olarak ve GnuPG gibi asimetrik |
||||
şifreleme anahtarlarınızı da gerekmedikçe değiştirmemenizdir. |
||||
|
||||
Parolanızı, şifreleme anahtarınızı her değiştirdiğinizde veya herhangi |
||||
bir güvenlik tehdidi algıladığınızda değiştirimenizi tavsiye ederiz. |
||||
Yeni bir parola oluşturmak birkaç dakikanızı alacaktır. |
||||
|
||||
**10. Eğer başka birisinin parolamı bildiğinden şüphelenirsem ne |
||||
yapmalıyım?** |
||||
|
||||
Parolanızı bir başkasının bildiğinden şüpheleniyorsanız, acilen |
||||
anahtarınızı ve parolanızı değiştirin. |
||||
|
||||
**11. Herhangi bir sebepten mahkemeye çıkarsam parolamı vermek zorunda |
||||
mıyım?** |
||||
|
||||
Türkiye Cumhuriyeti için konuşacak olursak, herhangi bir şekilde |
||||
mahkemede parolanızı vermek **zorunda değilsiniz**. |
||||
|
||||
**12. Entropi nedir?** |
||||
|
||||
Entropi, rastgeleliğin ölçütüdür. Bir sistemin rastgele olması, |
||||
çıktısının ne olacağının tahmin edilememesidir. Bunu bir bir dizi bozuk |
||||
para atışı ile hayal edebilirsiniz; arka arkaya atılacak 100 bozuk |
||||
paranın sonucunu doğru olarak kaç kere tahmin edebilirsiniz veya bir |
||||
atışı tahmin etmiş olmanız bir sonrakini de tahmin edebileceğiniz |
||||
anlamına gelir mi? Bu bakımdan bir olasılık kümesindeki her sonucun |
||||
olası olması bir saldırganın belirli bir özelliği hedefleyerek başarıya |
||||
ulaşmasını engeller. Bu sebeple Zarola parolaların güvenliği için |
||||
entropi kaynağı olarak zar kullanır. |
||||
|
||||
**13. Bir parolanın entropisini nasıl hesaplayabilirim?** |
||||
|
||||
Eğer bir parola n olasılıktan oluşan bir uzaydan seçildiyse ve bu |
||||
olasılıklar eşit olarak seçilebilir durumdaysa, entropi log2(n) değerini |
||||
taşır. x sembolden teşkil bir parolanın entropisi, x*log2(n) değeridir. |
||||
Örneğin, 16 harften oluşan rastgele oluşturulmuş bir parolanın entropisi |
||||
16*log2(26) yani 75,2 bit olacaktır. Eğer parolanın elemanları doğal |
||||
dillerden oluşuyorsa, durum daha karmaşık hale gelebilir. _Schneier's |
||||
Applied Cryptography_ kitabında İngilizce dilindeki yazılı bir metnin |
||||
ortalama entropisinin karakter başına 1.3 bit olduğu ifade edilmiştir. |
||||
Ancak bu varsayımı parolalara uygulamanın ne kadar doğru olduğu |
||||
tartışılabilir. Çünkü insanlar, zannedilenden daha çok tahmin |
||||
edilebilirdir. Genel anlamda insan faktörü devreye girdiğinde, parola |
||||
için entropi tahmini yapmak zorlaşır. |
||||
Gerçek anlamda parola güvenliği için, olabildiğince rastgelelik gerekir. |
||||
Zarola yöntemi bunun için iyi bir seçenektir, kelime başına 12.9 bit |
||||
entropi sunar. |
||||
|
||||
**14. Kumarhane zarı nedir?** |
||||
|
||||
Kumarhane zarları, ince işçilik ürünü olan şeffaf zarlardır. Tavla |
||||
zarlarından en önemli farkı, üzerindeki numaraların zara oyularak |
||||
yapılmamasıdır. Tavla zarları üzerine yapılan bir çalışmada, 4-5-6 |
||||
numaralarının gelme olasılığının daha yüksek olduğu; bunun sebebinin ise |
||||
o numaraların bulunduğu yüzeylere numarayı yazmak için daha büyük |
||||
delikler açılması olduğu saptanmıştır (Guy Macon tarafından yapılan |
||||
araştırma). Ayrıca daha önce kullanılmış zarların kenarları zamanla |
||||
aşınacak ve olasılıkların eşitliğini bozacaktır. Tavla zarları şeffaf |
||||
olmadığından, üzerinde hile yapılması daha yüksek bir ihtimaldir. Olağan |
||||
zarlar kullanmanız zarolanızın gücüne çok etki edecek değildir ama yine |
||||
de kaliteli zarlar kullanmanız şayet mümkünse önerilir. |
||||
|
||||
Bu sebeplerle, zarola oluştururken kaliteli zarlar kullanmanızı öneriyoruz. |
||||
|
||||
**15. Zar atma uygulaması veya cihazı kullansam olur mu?** |
||||
|
||||
Zar atma uygulamaları, **gerçek rastgelelik** içermez. Bu sebeple |
||||
parolalarınızı zar kullanarak oluşturmalısınız. |
||||
|
||||
**16. Zarım yoksa ne yapabilirim? |
||||
|
||||
Şayet zarınız yoksa, zarolanızı üretmek için bir başka entropi kaynağına |
||||
ihtiyaç duyacaksınız. Bunun için en kolay erişilebilir şey bozuk |
||||
paradır. 3 farklı boyutta bozuk parayı bir masada çevirerek ve aşağıdaki |
||||
tabloyu kullanarak zar atışlarına dönüştürebilirsiniz. Zar atmaktan |
||||
biraz daha uzun sürecek olsa da rastgele bir sonuç elde edeceğinizden |
||||
zarolanızın gücünde bir eksilme olmayacaktır. |
||||
|
||||
|
@ -0,0 +1,126 @@ |
||||
<!DOCTYPE html> |
||||
<html lang="tr"> |
||||
|
||||
<head> |
||||
<meta charset="utf-8"> |
||||
<meta http-equiv="x-ua-compatible" content="ie=edge"> |
||||
<title>404 Page not found - Zarola</title> |
||||
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1"> |
||||
|
||||
<link rel="icon" href="https://zarola.oyd.org.tr/favicon.png"> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<link rel="stylesheet" href="/css/style.min.5834bc3863b827725e62284c61c4f9dbc0cc2c036128310a31dceb252d8db411.css"> |
||||
|
||||
<link rel="stylesheet" href="/css/fonts.css"> |
||||
|
||||
|
||||
</head> |
||||
|
||||
<body class='page '> |
||||
<div id="main-menu-mobile" class="main-menu-mobile"> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
|
||||
<li class="menu-item-nasıl yaparım?"> |
||||
<a href="/belgeler/"> |
||||
<span>Nasıl yaparım?</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item-sss"> |
||||
<a href="/belgeler/sss/"> |
||||
<span>SSS</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item"> |
||||
<a href="https://www.oyd.org.tr"> |
||||
<img src="/oyd_logo_beyaz.svg" height="50px" alt="ÖYD"/> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
<div class="wrapper"> |
||||
<div class='header'> |
||||
<div class="container"> |
||||
<div class="logo"> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr"><img alt="Zarola" src="/zarola40.png" /></a> |
||||
</div> |
||||
<div class="logo-mobile"> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr"><img alt="Logo" src="/zarola40.png" /></a> |
||||
</div> |
||||
<div id="main-menu" class="main-menu"> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
|
||||
<li class="menu-item-nasıl yaparım?"> |
||||
<a href="/belgeler/"> |
||||
<span>Nasıl yaparım?</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item-sss"> |
||||
<a href="/belgeler/sss/"> |
||||
<span>SSS</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item"> |
||||
<a href="https://www.oyd.org.tr"> |
||||
<img src="/oyd_logo.svg" height="50px" alt="ÖYD"/> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
<button id="toggle-main-menu-mobile" class="hamburger hamburger--slider" type="button"> |
||||
<span class="hamburger-box"> |
||||
<span class="hamburger-inner"></span> |
||||
</span> |
||||
</button> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<div class="container pt-4 pt-10"> |
||||
<div class="row justify-content-center"> |
||||
<div class="col-12 col-md-9"> |
||||
<h1>404 Page Not Found</h1> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
</div> |
||||
|
||||
<div class="sub-footer"> |
||||
<div class="container"> |
||||
<div class="row"> |
||||
<div class="sub-footer-inner" style="text-align: left;"> |
||||
© 2019 Özgür Yazılım Derneği. <br>Bu web sitesindeki tüm içerik Creative Commons Atıf-BenzeriPaylaşım (CC BY-SA) 4.0 Uluslararası lisansı altında lisanslanmıştır. |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<script type="text/javascript" src="/js/scripts.min.1237ff71925bb8625c97a9af8db4c54525258bedfd7c47493daaff723bea755e.js"></script> |
||||
|
||||
|
||||
</body> |
||||
|
||||
</html> |
@ -0,0 +1,184 @@ |
||||
<!DOCTYPE html> |
||||
<html lang="tr"> |
||||
|
||||
<head> |
||||
<meta charset="utf-8"> |
||||
<meta http-equiv="x-ua-compatible" content="ie=edge"> |
||||
<title>Nasıl yaparım? - Zarola</title> |
||||
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1"> |
||||
|
||||
<link rel="icon" href="https://zarola.oyd.org.tr/favicon.png"> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<link rel="stylesheet" href="/css/style.min.5834bc3863b827725e62284c61c4f9dbc0cc2c036128310a31dceb252d8db411.css"> |
||||
|
||||
<link rel="stylesheet" href="/css/fonts.css"> |
||||
|
||||
|
||||
</head> |
||||
|
||||
<body class='page page-default-list'> |
||||
<div id="main-menu-mobile" class="main-menu-mobile"> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
|
||||
<li class="menu-item-nasıl yaparım? active"> |
||||
<a href="/belgeler/"> |
||||
<span>Nasıl yaparım?</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item-sss"> |
||||
<a href="/belgeler/sss/"> |
||||
<span>SSS</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item"> |
||||
<a href="https://www.oyd.org.tr"> |
||||
<img src="/oyd_logo_beyaz.svg" height="50px" alt="ÖYD"/> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
<div class="wrapper"> |
||||
<div class='header'> |
||||
<div class="container"> |
||||
<div class="logo"> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr"><img alt="Zarola" src="/zarola40.png" /></a> |
||||
</div> |
||||
<div class="logo-mobile"> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr"><img alt="Logo" src="/zarola40.png" /></a> |
||||
</div> |
||||
<div id="main-menu" class="main-menu"> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
|
||||
<li class="menu-item-nasıl yaparım? active"> |
||||
<a href="/belgeler/"> |
||||
<span>Nasıl yaparım?</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item-sss"> |
||||
<a href="/belgeler/sss/"> |
||||
<span>SSS</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item"> |
||||
<a href="https://www.oyd.org.tr"> |
||||
<img src="/oyd_logo.svg" height="50px" alt="ÖYD"/> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
<button id="toggle-main-menu-mobile" class="hamburger hamburger--slider" type="button"> |
||||
<span class="hamburger-box"> |
||||
<span class="hamburger-inner"></span> |
||||
</span> |
||||
</button> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<div class="container pt-2 pt-md-6 pb-3 pb-md-6"> |
||||
<div class="row"> |
||||
<div class="col-12 col-md-3 mb-3"> |
||||
<div class="sidebar"> |
||||
|
||||
<div class="docs-menu"> |
||||
<h4>Belgeler</h4> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
<li class=""> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/zarola-nedir/">Zarola nedir?</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class=""> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/nasil-zarola-olusturabilirim/">Nasıl zarola oluşturabilirim?</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class=""> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/sss/">Sıkça sorulan sorular</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
|
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
<div class="col-12 col-md-9"> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<h1 class="title">Nasıl yaparım?</h1> |
||||
<div class="content"> |
||||
<h2 id="zarola-hakkında">Zarola hakkında</h2> |
||||
<p>Zarola (İng. <em>diceware</em>), zarlar kullanarak, kolayca hatırlanabilir güvenli parolalar oluşturmanızı sağlayan bir tekniktir. Zarola yöntemi ile oluşturulan parolalar, <code>mekik posta ekran semer toprak kalem ustura</code> gibi görünür.</p> |
||||
|
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
<div class="summary mb-2"> |
||||
|
||||
<h2 class="title-summary"><a href="https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/zarola-nedir/">Zarola nedir?</a></h2> |
||||
<p>Parola nedir? Parola, en basit şekilde bir sisteme veya alana girmeye çalışan kişinin gerçekten o kişi olduğunu doğrulamayı sağlayan, bir grup kelime veya karakterden oluşan öbek olarak tanımlanabilir. |
||||
Parolalar nerelerde kullanılır?</p> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
<div class="summary mb-2"> |
||||
|
||||
<h2 class="title-summary"><a href="https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/nasil-zarola-olusturabilirim/">Nasıl zarola oluşturabilirim?</a></h2> |
||||
<p>Zarola nasıl oluşturulur? Zarola kullanmak için öncelikle en az bir zara veya bozuk paraya ihtiyacınız vardır. Tavla veya kutu oyunu zarı gibi bir zar kullanabileceğiniz gibi, daha yüksek rastgeleliğe sahip kumarhane zarları da kullanabilirsiniz.</p> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
<div class="summary mb-2"> |
||||
|
||||
<h2 class="title-summary"><a href="https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/sss/">Sıkça sorulan sorular</a></h2> |
||||
<p>0. Zarola nedir? Zarola (İng. diceware), zarlar kullanarak, kolayca hatırlanabilir güvenli parolalar oluşturmanızı sağlayan bir tekniktir. Zarola yöntemi ile oluşturulan parolalar, mekik posta ekran semer toprak kalem ustura gibi görünür.</p> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
</div> |
||||
|
||||
<div class="sub-footer"> |
||||
<div class="container"> |
||||
<div class="row"> |
||||
<div class="sub-footer-inner" style="text-align: left;"> |
||||
© 2019 Özgür Yazılım Derneği. <br>Bu web sitesindeki tüm içerik Creative Commons Atıf-BenzeriPaylaşım (CC BY-SA) 4.0 Uluslararası lisansı altında lisanslanmıştır. |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<script type="text/javascript" src="/js/scripts.min.1237ff71925bb8625c97a9af8db4c54525258bedfd7c47493daaff723bea755e.js"></script> |
||||
|
||||
|
||||
</body> |
||||
|
||||
</html> |
@ -0,0 +1,43 @@ |
||||
<?xml version="1.0" encoding="utf-8" standalone="yes"?> |
||||
<rss version="2.0" xmlns:atom="http://www.w3.org/2005/Atom"> |
||||
<channel> |
||||
<title>Nasıl yaparım? on Zarola</title> |
||||
<link>https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/</link> |
||||
<description>Recent content in Nasıl yaparım? on Zarola</description> |
||||
<generator>Hugo -- gohugo.io</generator> |
||||
<language>tr-tr</language> |
||||
<lastBuildDate>Wed, 28 Nov 2018 15:14:39 +1000</lastBuildDate> |
||||
|
||||
<atom:link href="https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/index.xml" rel="self" type="application/rss+xml" /> |
||||
|
||||
|
||||
<item> |
||||
<title>Zarola nedir?</title> |
||||
<link>https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/zarola-nedir/</link> |
||||
<pubDate>Mon, 11 Feb 2019 19:27:37 +1000</pubDate> |
||||
|
||||
<guid>https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/zarola-nedir/</guid> |
||||
<description>Parola nedir? Parola, en basit şekilde bir sisteme veya alana girmeye çalışan kişinin gerçekten o kişi olduğunu doğrulamayı sağlayan, bir grup kelime veya karakterden oluşan öbek olarak tanımlanabilir. |
||||
Parolalar nerelerde kullanılır?</description> |
||||
</item> |
||||
|
||||
<item> |
||||
<title>Nasıl zarola oluşturabilirim?</title> |
||||
<link>https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/nasil-zarola-olusturabilirim/</link> |
||||
<pubDate>Mon, 11 Feb 2019 19:27:37 +1000</pubDate> |
||||
|
||||
<guid>https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/nasil-zarola-olusturabilirim/</guid> |
||||
<description>Zarola nasıl oluşturulur? Zarola kullanmak için öncelikle en az bir zara veya bozuk paraya ihtiyacınız vardır. Tavla veya kutu oyunu zarı gibi bir zar kullanabileceğiniz gibi, daha yüksek rastgeleliğe sahip kumarhane zarları da kullanabilirsiniz.</description> |
||||
</item> |
||||
|
||||
<item> |
||||
<title>Sıkça sorulan sorular</title> |
||||
<link>https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/sss/</link> |
||||
<pubDate>Mon, 11 Feb 2019 19:27:37 +1000</pubDate> |
||||
|
||||
<guid>https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/sss/</guid> |
||||
<description>0. Zarola nedir? Zarola (İng. diceware), zarlar kullanarak, kolayca hatırlanabilir güvenli parolalar oluşturmanızı sağlayan bir tekniktir. Zarola yöntemi ile oluşturulan parolalar, mekik posta ekran semer toprak kalem ustura gibi görünür.</description> |
||||
</item> |
||||
|
||||
</channel> |
||||
</rss> |
@ -0,0 +1,211 @@ |
||||
<!DOCTYPE html> |
||||
<html lang="tr"> |
||||
|
||||
<head> |
||||
<meta charset="utf-8"> |
||||
<meta http-equiv="x-ua-compatible" content="ie=edge"> |
||||
<title>Nasıl zarola oluşturabilirim? - Zarola</title> |
||||
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1"> |
||||
|
||||
<link rel="icon" href="https://zarola.oyd.org.tr/favicon.png"> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<link rel="stylesheet" href="/css/style.min.5834bc3863b827725e62284c61c4f9dbc0cc2c036128310a31dceb252d8db411.css"> |
||||
|
||||
<link rel="stylesheet" href="/css/fonts.css"> |
||||
|
||||
|
||||
</head> |
||||
|
||||
<body class='page page-default-single'> |
||||
<div id="main-menu-mobile" class="main-menu-mobile"> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
|
||||
<li class="menu-item-nasıl yaparım?"> |
||||
<a href="/belgeler/"> |
||||
<span>Nasıl yaparım?</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item-sss"> |
||||
<a href="/belgeler/sss/"> |
||||
<span>SSS</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item"> |
||||
<a href="https://www.oyd.org.tr"> |
||||
<img src="/oyd_logo_beyaz.svg" height="50px" alt="ÖYD"/> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
<div class="wrapper"> |
||||
<div class='header'> |
||||
<div class="container"> |
||||
<div class="logo"> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr"><img alt="Zarola" src="/zarola40.png" /></a> |
||||
</div> |
||||
<div class="logo-mobile"> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr"><img alt="Logo" src="/zarola40.png" /></a> |
||||
</div> |
||||
<div id="main-menu" class="main-menu"> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
|
||||
<li class="menu-item-nasıl yaparım?"> |
||||
<a href="/belgeler/"> |
||||
<span>Nasıl yaparım?</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item-sss"> |
||||
<a href="/belgeler/sss/"> |
||||
<span>SSS</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item"> |
||||
<a href="https://www.oyd.org.tr"> |
||||
<img src="/oyd_logo.svg" height="50px" alt="ÖYD"/> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
<button id="toggle-main-menu-mobile" class="hamburger hamburger--slider" type="button"> |
||||
<span class="hamburger-box"> |
||||
<span class="hamburger-inner"></span> |
||||
</span> |
||||
</button> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<div class="container pt-2 pt-md-6 pb-3 pb-md-6"> |
||||
<div class="row"> |
||||
<div class="col-12 col-md-3 mb-3"> |
||||
<div class="sidebar"> |
||||
|
||||
<div class="docs-menu"> |
||||
<h4>Belgeler</h4> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
<li class=""> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/zarola-nedir/">Zarola nedir?</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="active "> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/nasil-zarola-olusturabilirim/">Nasıl zarola oluşturabilirim?</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class=""> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/sss/">Sıkça sorulan sorular</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
|
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
<div class="col-12 col-md-9"> |
||||
|
||||
<h1 class="title">Nasıl zarola oluşturabilirim?</h1> |
||||
<div class="content "> |
||||
<h2 id="zarola-nasıl-oluşturulur">Zarola nasıl oluşturulur?</h2> |
||||
<p>Zarola kullanmak için öncelikle en az bir zara veya bozuk paraya ihtiyacınız vardır. Tavla veya kutu oyunu zarı gibi bir zar kullanabileceğiniz gibi, daha yüksek rastgeleliğe sahip kumarhane zarları da kullanabilirsiniz. Elektronik zar sistemleri veya yazılımlar kullanmamanızı tavsiye ediyoruz.</p> |
||||
<ol start="0"> |
||||
<li>Zarola listesini size uygun bir formatta bilgisayarınıza indirin. Daha sonrasında yazıcıdan bir çıktısını alın. <a href="/zarola.pdf">PDF kitap</a> | <a href="/zarola.txt">Salt metin</a> | <a href="/zarola.csv">CSV</a> | <a href="/zarola.json">JSON</a></li> |
||||
<li>Zarolanızda kaç kelime kullanmak istediğinize karar verin. Beş kelimelik bir zarola, çoğu insanın kullandığı standart bir paroladan daha güvenli olsa da, en az <strong>yedi</strong> kelimelik bir zarola oluşturmanız tavsiye edilmektedir. Eğer güvenli olmayan bir ortamda bulunan bir hard diski şifrelemek veya kriptodöviz cüzdanlarında kullanmak gibi özel amaçlar için zarola oluşturuyorsanız, en az <strong>sekiz ila dokuz</strong> kelimeden oluşan zarolalar kullanmanız tavsiye edilir. Daha ayrıntılı bilgi için SSS sayfasını ziyaret edin.</li> |
||||
<li>Kamera ile izlenmeyen, perdeleri kapalı ve başka birinin sizi gözetleyemeyeceği bir yere gidin.</li> |
||||
<li>Zarları bir kupanın veya avucunuzun içinde sallayın ve sert olmayan bir yüzeye atın. Gelen her sayıyı, altında başka bir kağıt olmayan bir kağıda not alın ve bu sayıları beşerli gruplara ayırın. Eğer birden çok zar kullanıyorsanız, zarlar soldan sağa sıralanacak şekilde not alın.</li> |
||||
<li>Oluşturduğunuz beşli gruplara denk gelen kelimeleri listeden bulun ve altında başka bir kağıt olmayan bir kağıda yazın. Örneğin 56443 sayısı listede “soba” kelimesine denk gelmektedir.</li> |
||||
<li>En az 35 zar atışından sonra zarolanız hazır olacak. Zarolanızı ezberleyin ve sonrasında yazdığınız kağıtları yok edin. Zarolanız hazır.</li> |
||||
</ol> |
||||
<p>Örnek bir zarola oluşumu:</p> |
||||
<p>Yedi kelimeli bir zarola oluşturmak için 35 kez zar atmanız gerekir. Zarlarınızın aşağıdaki gibi geldiğini varsayalım:</p> |
||||
<div class="highlight"><pre class="chroma"><code class="language-fallback" data-lang="fallback">2, 3, 1, 3, 3, 1, 5, 5, 3, 1, 1, 1, 3, 6, 3, 3, 6, 4, 2, 5, 2, 1, 2, 6, 3, 3, 1, 1, 6, 5, 6, 6, 6, 6, 2 |
||||
</code></pre></div><p>Bu sonuçları beşli gruplara ayırın:</p> |
||||
<div class="highlight"><pre class="chroma"><code class="language-fallback" data-lang="fallback">2 3 1 3 3 |
||||
1 5 5 3 1 |
||||
1 1 3 6 3 |
||||
3 6 4 2 5 |
||||
2 1 2 6 3 |
||||
3 1 1 6 5 |
||||
6 6 6 6 2 |
||||
</code></pre></div><p>Sonrasında bu kelimeleri listedeki kelimelerle eşleştirin:</p> |
||||
<div class="highlight"><pre class="chroma"><code class="language-fallback" data-lang="fallback">2 3 1 3 3 civi |
||||
1 5 5 3 1 bateri |
||||
1 1 3 6 3 200 |
||||
3 6 4 2 5 kasnak |
||||
2 1 2 6 3 buk |
||||
3 1 1 6 5 fiskos |
||||
6 6 6 6 2 zula |
||||
</code></pre></div><p>Zarolanız aşağıdaki gibi olacaktır:</p> |
||||
<div class="highlight"><pre class="chroma"><code class="language-fallback" data-lang="fallback">civi bateri 200 kasnak buk fiskos zula |
||||
</code></pre></div><p>Eğer daha fazla güvenlik için bir özel karakter eklemek istiyorsanız, bir kelimenin bir harfini değiştirebilir veya zarolanızın bir yerine ekleyebilirsiniz.</p> |
||||
<p>Harf değiştirerek yapmak istiyorsanız, dört kez zar atın. İlk zar atışı kelimeyi, ikincisi kelimenin içindeki değiştirilecek harfi belirler. Üçüncü ve dördüncü zar atışları için aşağıdaki tabloyu kullanın. Eğer harf ekleyecekseniz, iki atış yapmanız yeterlidir.</p> |
||||
<div class="highlight"><pre class="chroma"><code class="language-fallback" data-lang="fallback"> Birinci zar |
||||
1 2 3 4 5 6 |
||||
İ 1 ~ ! # $ % ^ |
||||
k 2 & * ( ) - = |
||||
i 3 + [ ] \ { } |
||||
n 4 : ; " ' < > |
||||
c 5 ? / 0 1 2 3 |
||||
i 6 4 5 6 7 8 9 |
||||
</code></pre></div><p>Bir zaroladaki her kelime, ortalama 12 bit entropiye sahiptir. Altı kelimelik bir zarola 77,5 bit, yedi kelimelik bir zarola 90,4 bit, sekiz kelimeli bir zarola 103,2 bit entropiye sahiptir. Ekleyeceğiniz her bir özel karakter 10 bit entropi ekler.</p> |
||||
<h2 id="zarola-oluşturma-için-öneriler">Zarola oluşturma için öneriler</h2> |
||||
<ul> |
||||
<li>En iyi güvenlik için yalnız olduğunuz ve hiçbir kameranın bulunmadığı bir alana gidin.</li> |
||||
<li>Gelen zarları ve kelimeleri yazdığınız kağıdın altında başka bir kağıt veya iz oluşabilecek bir nesne olmadığından emin olun.</li> |
||||
<li>Zarolanızı ezberledikten sonra yazdığınız kağıdı yakın, daha fazla gizlilik istiyorsanız külleri ezin ve tuvalete döküp sifonu çekin.</li> |
||||
<li>Eğer çok önemli belgeleri şifrelemek için zarola kullanacaksanız, zarolanızı güvenli olduğuna emin olduğunuz bir yerde saklamayı düşünebilirsiniz. Eğer zarolanızı unutur ve hatırlayamazsanız, verilerinizi kaybedersiniz.</li> |
||||
<li>Zarola kelime listesini mutlaka yazdırın, bilgisayar üzerinden takip etmeyin. Ctrl+F ile yaptığınız aramalar veya ekranınızdaki görüntü izleniyor olabilir.</li> |
||||
<li>Zarları atmadan önce zarların rahatça dönebiliyor olduğuna emin olun. Zarları atmak için bir kutudan veya bardaktan yararlanmanız zarların dönmesini kolaylaştıracaktır.</li> |
||||
<li>Zarları attığınız zeminin çuha gibi yumuşak bir malzemeden yapılmış olması, zarların zemin üzerinde daha rahat hareket etmesine yardımcı olacaktır.</li> |
||||
<li>Eğer gelen bir kelimeyi kullanmak istemiyorsanız veya oluşan zarolayı çok kısa bulduysanız, zarola oluşturmaya <strong>en baştan</strong> başlayın. Yalnızca bir kelimeyi değiştirmeniz zarolanızın güvenliğini sarsacaktır.</li> |
||||
</ul> |
||||
<h2 id="neden-zarola-kullanmalıyım">Neden zarola kullanmalıyım?</h2> |
||||
<p>Parolanızı nasıl oluşturabileceğinize dair bir Web araması yaptığınızda, karşınıza birçok seçenek gelecektir. Hepsinin ortak özelliği, olabildiğince karmaşık ve tahmin edilemez bir parola oluşturmaya yöneliktir. Ancak rastgele karakterlerden oluşan bir parolayı ezberlemek çok zor olabilir. Zarola bu noktada, kolayca hatırlayabileceğiniz ve ziyadesiyle güvenli parolalar oluşturmanızı sağlar. Herhangi bir dijital sisteme güvenmeksizin, tamamıyla çevrimdışı olarak parola oluşturduğunuz için güvenmeniz gereken bir şey, sistem ya da insan yoktur. Ayrıca Zarola <strong>özgürdür</strong>, bütün belgeleri ve listeleri özgür lisanslar altında istediğiniz gibi kullanabilir, araştırabilir, paylaşabilir ve geliştirebilirsiniz.</p> |
||||
|
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
</div> |
||||
|
||||
<div class="sub-footer"> |
||||
<div class="container"> |
||||
<div class="row"> |
||||
<div class="sub-footer-inner" style="text-align: left;"> |
||||
© 2019 Özgür Yazılım Derneği. <br>Bu web sitesindeki tüm içerik Creative Commons Atıf-BenzeriPaylaşım (CC BY-SA) 4.0 Uluslararası lisansı altında lisanslanmıştır. |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<script type="text/javascript" src="/js/scripts.min.1237ff71925bb8625c97a9af8db4c54525258bedfd7c47493daaff723bea755e.js"></script> |
||||
|
||||
|
||||
</body> |
||||
|
||||
</html> |
@ -0,0 +1,81 @@ |
||||
--- |
||||
title: 'Nasıl zarola oluşturabilirim?' |
||||
date: 2019-02-11T19:27:37+10:00 |
||||
weight: 2 |
||||
--- |
||||
## Zarola nasıl oluşturulur? |
||||
|
||||
Zarola kullanmak için öncelikle en az bir zara veya bozuk paraya ihtiyacınız vardır. Tavla veya kutu oyunu zarı gibi bir zar kullanabileceğiniz gibi, daha yüksek rastgeleliğe sahip kumarhane zarları da kullanabilirsiniz. Elektronik zar sistemleri veya yazılımlar kullanmamanızı tavsiye ediyoruz. |
||||
|
||||
0. Zarola listesini size uygun bir formatta bilgisayarınıza indirin. Daha sonrasında yazıcıdan bir çıktısını alın. [PDF kitap](/zarola.pdf) | [Salt metin](/zarola.txt) | [CSV](/zarola.csv) | [JSON](/zarola.json) |
||||
1. Zarolanızda kaç kelime kullanmak istediğinize karar verin. Beş kelimelik bir zarola, çoğu insanın kullandığı standart bir paroladan daha güvenli olsa da, en az **yedi** kelimelik bir zarola oluşturmanız tavsiye edilmektedir. Eğer güvenli olmayan bir ortamda bulunan bir hard diski şifrelemek veya kriptodöviz cüzdanlarında kullanmak gibi özel amaçlar için zarola oluşturuyorsanız, en az **sekiz ila dokuz** kelimeden oluşan zarolalar kullanmanız tavsiye edilir. Daha ayrıntılı bilgi için SSS sayfasını ziyaret edin. |
||||
2. Kamera ile izlenmeyen, perdeleri kapalı ve başka birinin sizi gözetleyemeyeceği bir yere gidin. |
||||
3. Zarları bir kupanın veya avucunuzun içinde sallayın ve sert olmayan bir yüzeye atın. Gelen her sayıyı, altında başka bir kağıt olmayan bir kağıda not alın ve bu sayıları beşerli gruplara ayırın. Eğer birden çok zar kullanıyorsanız, zarlar soldan sağa sıralanacak şekilde not alın. |
||||
4. Oluşturduğunuz beşli gruplara denk gelen kelimeleri listeden bulun ve altında başka bir kağıt olmayan bir kağıda yazın. Örneğin 56443 sayısı listede "soba" kelimesine denk gelmektedir. |
||||
5. En az 35 zar atışından sonra zarolanız hazır olacak. Zarolanızı ezberleyin ve sonrasında yazdığınız kağıtları yok edin. Zarolanız hazır. |
||||
|
||||
Örnek bir zarola oluşumu: |
||||
|
||||
Yedi kelimeli bir zarola oluşturmak için 35 kez zar atmanız gerekir. Zarlarınızın aşağıdaki gibi geldiğini varsayalım: |
||||
|
||||
``` |
||||
2, 3, 1, 3, 3, 1, 5, 5, 3, 1, 1, 1, 3, 6, 3, 3, 6, 4, 2, 5, 2, 1, 2, 6, 3, 3, 1, 1, 6, 5, 6, 6, 6, 6, 2 |
||||
``` |
||||
|
||||
Bu sonuçları beşli gruplara ayırın: |
||||
``` |
||||
2 3 1 3 3 |
||||
1 5 5 3 1 |
||||
1 1 3 6 3 |
||||
3 6 4 2 5 |
||||
2 1 2 6 3 |
||||
3 1 1 6 5 |
||||
6 6 6 6 2 |
||||
``` |
||||
Sonrasında bu kelimeleri listedeki kelimelerle eşleştirin: |
||||
``` |
||||
2 3 1 3 3 civi |
||||
1 5 5 3 1 bateri |
||||
1 1 3 6 3 200 |
||||
3 6 4 2 5 kasnak |
||||
2 1 2 6 3 buk |
||||
3 1 1 6 5 fiskos |
||||
6 6 6 6 2 zula |
||||
``` |
||||
Zarolanız aşağıdaki gibi olacaktır: |
||||
``` |
||||
civi bateri 200 kasnak buk fiskos zula |
||||
``` |
||||
Eğer daha fazla güvenlik için bir özel karakter eklemek istiyorsanız, bir kelimenin bir harfini değiştirebilir veya zarolanızın bir yerine ekleyebilirsiniz. |
||||
|
||||
Harf değiştirerek yapmak istiyorsanız, dört kez zar atın. İlk zar atışı kelimeyi, ikincisi kelimenin içindeki değiştirilecek harfi belirler. Üçüncü ve dördüncü zar atışları için aşağıdaki tabloyu kullanın. Eğer harf ekleyecekseniz, iki atış yapmanız yeterlidir. |
||||
|
||||
``` |
||||
Birinci zar |
||||
1 2 3 4 5 6 |
||||
İ 1 ~ ! # $ % ^ |
||||
k 2 & * ( ) - = |
||||
i 3 + [ ] \ { } |
||||
n 4 : ; " ' < > |
||||
c 5 ? / 0 1 2 3 |
||||
i 6 4 5 6 7 8 9 |
||||
``` |
||||
|
||||
Bir zaroladaki her kelime, ortalama 12 bit entropiye sahiptir. Altı kelimelik bir zarola 77,5 bit, yedi kelimelik bir zarola 90,4 bit, sekiz kelimeli bir zarola 103,2 bit entropiye sahiptir. Ekleyeceğiniz her bir özel karakter 10 bit entropi ekler. |
||||
|
||||
## Zarola oluşturma için öneriler |
||||
|
||||
* En iyi güvenlik için yalnız olduğunuz ve hiçbir kameranın bulunmadığı bir alana gidin. |
||||
* Gelen zarları ve kelimeleri yazdığınız kağıdın altında başka bir kağıt veya iz oluşabilecek bir nesne olmadığından emin olun. |
||||
* Zarolanızı ezberledikten sonra yazdığınız kağıdı yakın, daha fazla gizlilik istiyorsanız külleri ezin ve tuvalete döküp sifonu çekin. |
||||
* Eğer çok önemli belgeleri şifrelemek için zarola kullanacaksanız, zarolanızı güvenli olduğuna emin olduğunuz bir yerde saklamayı düşünebilirsiniz. Eğer zarolanızı unutur ve hatırlayamazsanız, verilerinizi kaybedersiniz. |
||||
* Zarola kelime listesini mutlaka yazdırın, bilgisayar üzerinden takip etmeyin. Ctrl+F ile yaptığınız aramalar veya ekranınızdaki görüntü izleniyor olabilir. |
||||
* Zarları atmadan önce zarların rahatça dönebiliyor olduğuna emin olun. Zarları atmak için bir kutudan veya bardaktan yararlanmanız zarların dönmesini kolaylaştıracaktır. |
||||
* Zarları attığınız zeminin çuha gibi yumuşak bir malzemeden yapılmış olması, zarların zemin üzerinde daha rahat hareket etmesine yardımcı olacaktır. |
||||
* Eğer gelen bir kelimeyi kullanmak istemiyorsanız veya oluşan zarolayı çok kısa bulduysanız, zarola oluşturmaya **en baştan** başlayın. Yalnızca bir kelimeyi değiştirmeniz zarolanızın güvenliğini sarsacaktır. |
||||
|
||||
## Neden zarola kullanmalıyım? |
||||
|
||||
Parolanızı nasıl oluşturabileceğinize dair bir Web araması yaptığınızda, karşınıza birçok seçenek gelecektir. Hepsinin ortak özelliği, olabildiğince karmaşık ve tahmin edilemez bir parola oluşturmaya yöneliktir. Ancak rastgele karakterlerden oluşan bir parolayı ezberlemek çok zor olabilir. Zarola bu noktada, kolayca hatırlayabileceğiniz ve ziyadesiyle güvenli parolalar oluşturmanızı sağlar. Herhangi bir dijital sisteme güvenmeksizin, tamamıyla çevrimdışı olarak parola oluşturduğunuz için güvenmeniz gereken bir şey, sistem ya da insan yoktur. Ayrıca Zarola **özgürdür**, bütün belgeleri ve listeleri özgür lisanslar altında istediğiniz gibi kullanabilir, araştırabilir, paylaşabilir ve geliştirebilirsiniz. |
||||
|
||||
|
@ -0,0 +1,310 @@ |
||||
<!DOCTYPE html> |
||||
<html lang="tr"> |
||||
|
||||
<head> |
||||
<meta charset="utf-8"> |
||||
<meta http-equiv="x-ua-compatible" content="ie=edge"> |
||||
<title>Sıkça sorulan sorular - Zarola</title> |
||||
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1"> |
||||
|
||||
<link rel="icon" href="https://zarola.oyd.org.tr/favicon.png"> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<link rel="stylesheet" href="/css/style.min.5834bc3863b827725e62284c61c4f9dbc0cc2c036128310a31dceb252d8db411.css"> |
||||
|
||||
<link rel="stylesheet" href="/css/fonts.css"> |
||||
|
||||
|
||||
</head> |
||||
|
||||
<body class='page page-default-single'> |
||||
<div id="main-menu-mobile" class="main-menu-mobile"> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
|
||||
<li class="menu-item-nasıl yaparım?"> |
||||
<a href="/belgeler/"> |
||||
<span>Nasıl yaparım?</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item-sss"> |
||||
<a href="/belgeler/sss/"> |
||||
<span>SSS</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item"> |
||||
<a href="https://www.oyd.org.tr"> |
||||
<img src="/oyd_logo_beyaz.svg" height="50px" alt="ÖYD"/> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
<div class="wrapper"> |
||||
<div class='header'> |
||||
<div class="container"> |
||||
<div class="logo"> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr"><img alt="Zarola" src="/zarola40.png" /></a> |
||||
</div> |
||||
<div class="logo-mobile"> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr"><img alt="Logo" src="/zarola40.png" /></a> |
||||
</div> |
||||
<div id="main-menu" class="main-menu"> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
|
||||
<li class="menu-item-nasıl yaparım?"> |
||||
<a href="/belgeler/"> |
||||
<span>Nasıl yaparım?</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item-sss"> |
||||
<a href="/belgeler/sss/"> |
||||
<span>SSS</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item"> |
||||
<a href="https://www.oyd.org.tr"> |
||||
<img src="/oyd_logo.svg" height="50px" alt="ÖYD"/> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
<button id="toggle-main-menu-mobile" class="hamburger hamburger--slider" type="button"> |
||||
<span class="hamburger-box"> |
||||
<span class="hamburger-inner"></span> |
||||
</span> |
||||
</button> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<div class="container pt-2 pt-md-6 pb-3 pb-md-6"> |
||||
<div class="row"> |
||||
<div class="col-12 col-md-3 mb-3"> |
||||
<div class="sidebar"> |
||||
|
||||
<div class="docs-menu"> |
||||
<h4>Belgeler</h4> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
<li class=""> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/zarola-nedir/">Zarola nedir?</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class=""> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/nasil-zarola-olusturabilirim/">Nasıl zarola oluşturabilirim?</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="active "> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/sss/">Sıkça sorulan sorular</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
|
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
<div class="col-12 col-md-9"> |
||||
|
||||
<h1 class="title">Sıkça sorulan sorular</h1> |
||||
<div class="content "> |
||||
<h2 id="0-zarola-nedir">0. Zarola nedir?</h2> |
||||
<p>Zarola (İng. <em>diceware</em>), zarlar kullanarak, kolayca hatırlanabilir |
||||
güvenli parolalar oluşturmanızı sağlayan bir tekniktir. Zarola yöntemi |
||||
ile oluşturulan parolalar, <code>mekik posta ekran semer toprak kalem ustura</code> gibi görünür.</p> |
||||
<h2 id="1-zarolam-ne-kadar-uzun-olmalıdır">1. Zarolam ne kadar uzun olmalıdır?</h2> |
||||
<p>En az <strong>yedi</strong> kelime oluşturmanızı tavsiye ediyoruz. Kelimelerin |
||||
arasına veya sonuna ekstra karakterler eklemeniz parola güvenliğini |
||||
artıracaktır.</p> |
||||
<p>1996 yılında Matt Blaze, Whitfield Diffie, Ronald Rivest, Bruce |
||||
Schneier, Tsutomo Shimomura, Eric Thompson ve Michael Weiner’dan oluşan |
||||
bir grup bilgi güvenliği ve kriptografi uzmanından oluşan heyet, |
||||
“Simetrik Şifrelerde Yeterli Kurumsal Güvenliği Sağlamak için Minimum |
||||
Anahtar Uzunlukları” başlıklı raporunda, verileri 20 yıl daha güvende |
||||
tutabilmek için gereken minimum anahtar uzunluğunun 75 bit uzunluğunda |
||||
olması gerektiğini ifade etmişler ve yeni oluşturulan anahtarların en az |
||||
90 bit uzunluğunda olmasını tavsiye etmişlerdir.</p> |
||||
<p>Beş kelimelik bir Zarola en az 64.6 bit entropiye sahiptir. Altı |
||||
kelimede bu değer 77.5 bite, yedi kelimede 90.4 bite, sekiz kelimede 103 |
||||
bite, dokuz kelimede 116 bite, on kelimede ise 129 bite çıkmaktadır. |
||||
Dört kelimelik bir parola yalnızca 51.6 bit entropiye sahiptir. Bu |
||||
parola, 24 adet grafik işlemci ile bir günden kısa bir süre içerisinde |
||||
kırılabilmektedir.</p> |
||||
<p>Eklediğiniz her bir rastgele karakter, yaklaşık olarak 10 bit entropi |
||||
eklemektedir.</p> |
||||
<p>Altı kelimelik bir parola, yüksek bütçeli bir kurum (örneğin devlet veya |
||||
çok uluslu bir şirket) tarafından kırılabilir durumdadır. Yedi kelimelik |
||||
bir parola ise, şimdilik bilinen hiçbir teknoloji tarafından kırılabilir |
||||
durumda değildir. Ancak 2030’larda yüksek bütçeli kurumlar tarafından |
||||
kırılabilir hale gelebilir. Sekiz kelimeli parolalar ise muhtemelen |
||||
2050’lere kadar güvenli olacaktır.</p> |
||||
<p>İstediğiniz güvenlik seviyesine göre parola seçmenizi tavsiye ediyoruz. |
||||
Örneğin kişisel Wi-Fi ağınızı altı kelimeli bir parolayla saklamayı |
||||
düşünebilirsiniz, çünkü sabit bir noktada ve sürekli denetiminizde |
||||
olacaktır. Ancak her an erişilebilen veya çalınabilecek mobil |
||||
cihazlarınızı daha güçlü bir Zarola ile saklamanız tavsiye edilir.</p> |
||||
<p>Kullandığınız GnuPG veya PGP anahtarınızı mutlaka ve mutlaka en az |
||||
<strong>yedi</strong> kelimeden oluşan Zarola ile korumanız şiddetle tavsiye |
||||
edilir.</p> |
||||
<p>Eğer bir kasada uzun süre saklayacağınız şifreli belgeler (örn. GnuPG |
||||
anahtarlarınızın kağıt yedekleri), elektronik imzalar, yok etmek veya |
||||
korumak istediğiniz diskler gibi noktalarda zarola kullanmayı |
||||
düşünüyorsanız, yedi kelimenin üzerine çıkmanız ve fazladan karakterler |
||||
eklenmeniz <strong>şiddetle</strong> tavsiye edilir.</p> |
||||
<h2 id="2-parolamı-bir-yere-yazmalı-mıyım">2. Parolamı bir yere yazmalı mıyım?</h2> |
||||
<p>Parolanızı ezberlediğinize emin olduktan sonra yazılı tutmayın.</p> |
||||
<p>Genellikle insanlar parolalarını kaybetmekten ziyade unutmaktan korkar. Parolanızı hatırlamak için hikayeleştirebilir, kelimeler arasında anlam ilişkileri oluşturmayı deneyebilirsiniz. Parolanızı oluştururken ve ezberlerken altında başka kağıt olmayan bir kağıt parçasına yazabilirsiniz, ama ezberledikten sonra bu kağıt parçasını yakarak imha etmeniz tavsiye edilir.</p> |
||||
<h2 id="3-eğer-birisi-benim-zarola-kullanığımı-biliyorsa-kelime-listesini-kullanarak-parolamı-bulamaz-mı">3. Eğer birisi benim Zarola kullanığımı biliyorsa, kelime listesini kullanarak parolamı bulamaz mı?</h2> |
||||
<p><strong>Kısa cevap:</strong> Hayır, bulamaz.</p> |
||||
<p><strong>Uzun cevap:</strong> Zarola yöntemi, bir saldırgan sizin bu yöntemi kullandığınızı, |
||||
hatta kaç kelime kullandığınızı biliyor olsa bile ziyadesiyle |
||||
güvenlidir.</p> |
||||
<p>Zarola’nın güvenliği çok fazla kombinasyon olmasından gelir.<br> |
||||
Bir zarola listesinde 7776 kelime bulunur. Eğer yedi kelimeli bir zarola |
||||
oluşturursanız, <strong>7776*7776*7776*7776*7776*7776*7776=2*10<!-- raw HTML omitted -->27<!-- raw HTML omitted --> ihtimal vardır (ortalama 2 oktilyon)</strong>. Her bir parola denemesi için 10 ms harcansa, bütün ihtimalleri denemek yaklaşık <strong>10<!-- raw HTML omitted -->18<!-- raw HTML omitted --> yıl</strong> alacaktır (1 kentilyon). Evrenin oluşumundan bugüne yaklaşık 13,5 milyar yıl geçtiğini varsayacak olursak, ne kadar büyük bir süre olduğunu hayal edebilirsiniz.</p> |
||||
<h2 id="4-oluşturduğum-zarolaları-nasıl-hatırlayabilirim">4. Oluşturduğum zarolaları nasıl hatırlayabilirim?</h2> |
||||
<p>Kelimeler arasında anlamsal ilişkiler oluşturmayı deneyebilir veya |
||||
parolanızı hikayeleştirebilirsiniz. Örneğin:</p> |
||||
<p><code>sörf uçmuş lifli hijyen amblem gümrük parca</code></p> |
||||
<p>şeklindeki bir parola için, “sörf yaparken uçmuş sörfçü, üzerine yapışan |
||||
lifli yosunları yıkarken, hijyen için kullandığı amblemli kabini |
||||
gümrükten parça parça geçirdiğini hatırladı.” gibi bir hikaye |
||||
uydurabilirsiniz. Uzun görünebilir ama, birkaç kez okuduğunuzda |
||||
aklınızda kalacaktır.</p> |
||||
<h2 id="5-hala-zarolamı-hatırlamakta-güçlük-çekiyorum-ne-yapmalıyım">5. Hala zarolamı hatırlamakta güçlük çekiyorum. Ne yapmalıyım?</h2> |
||||
<p>Parolayı ezberleme süresi, birkaç saatten bir haftaya kadar kişiye göre |
||||
değişebilir. Eğer yine de ezberlemekte güçlük çekiyorsanız, yeni |
||||
bir parola oluşturmayı deneyin ama sadece beğenmediğiniz bir kelimeyi |
||||
değiştirmeyin.</p> |
||||
<h2 id="6-parolamı-unuttum-verilerimi-kurtarabilir-miyim">6. Parolamı unuttum! Verilerimi kurtarabilir miyim?</h2> |
||||
<p>Panik yapmayın ve şifrelenmiş dosyalarınızı silmeyin.</p> |
||||
<p>İnsan beyni bazen böyle oyunlar oynar. Yarın rastgele bir anda, örneğin yemek yerken veya üç gün sonra ellerinizi yıkarken parolanızı bir anda hatırlayabilirsiniz.</p> |
||||
<p>Eğer birkaç kez yazdığınızda giremiyor iseniz, harfleri tek tek girmeyi deneyebilirsiniz. Parolanızın bir harfini yanlış hatırlıyor veya Türkçe karakter hatası yapıyor olabilirsiniz, bir metin editörüne yazıp kontrol edebilirsiniz. Güçlü bir şifreleme yazılımı üzerinde zarola kullanıyorsanız ve parolanızı gerçekten |
||||
unuttuysanız maalesef yapabileceğiniz hiçbir şey yok.</p> |
||||
<h2 id="7-büyük-harf-kullanmalı-mıyım">7. Büyük harf kullanmalı mıyım?</h2> |
||||
<p>Zarola listesindeki her kelime küçük harfle yazılmıştır. Belirtilen |
||||
entropi değerleri, her şeyin küçük harflerle yazıldığı durumlarda |
||||
geçerlidir. Büyük harfler kullanarak, entropiyi artırabilirsiniz. |
||||
Eklediğiniz her büyük harf, yaklaşık olarak 3 ila 4 bit entropi ekler. |
||||
Ancak her büyük harf, Shift tuşuna basmayı gerektirir. Eğer parolanızın |
||||
yarısında büyük harf kullanacak olursanız, tuşa basışlarınız 1.5 kat |
||||
artacaktır. Bu da, tıklama başına oluşan entropiyi 2.67 bite |
||||
indirecektir. Yani tıklama başına küçük harfle yazdığınız paroladan daha |
||||
düşük bir entropi oluşacaktır.</p> |
||||
<p>Bunun haricinde, büyük harf kullanımı parolanızı hatırlamanızı |
||||
zorlaştıracaktır. Eğer zorundaysanız, kelimelerin ilk harfi gibi |
||||
hatırlaması kolay karakterleri büyük harf yapmanız şiddetle tavsiye edilir.</p> |
||||
<h2 id="8-kelimeler-arasına-boşluk-koymalı-mıyım">8. Kelimeler arasına boşluk koymalı mıyım?</h2> |
||||
<p>Kelimeler arasına boşluk koymamak, parolayı zayıflatan bir durumdur. |
||||
Ancak boşluk tuşunun kendine has bir sesi olması ve baş parmak ile |
||||
basılması, parolanızın güvenliğini olumsuz etkileyebilir. Parolanızı |
||||
girerken sizi izleyen birisi, Zarolanızda kaç kelime kullandığınızı ve |
||||
kelimelerinizin uzunluklarını bu sayede takip edebilir. Bu yüzden |
||||
kelimelerin arasında, kullandığınız klavye düzeninde tek tıklamayla |
||||
basılabilecek bir özel karakter kullanmanız veya bir harf koymanız daha |
||||
uygun olacaktır. Bunun haricinde, bazı sistemler parolalarda boşluk |
||||
karakterini kullanmayı desteklememektedir.</p> |
||||
<h2 id="9-parolamı-hangi-sıklıkla-değiştirmeliyim">9. Parolamı hangi sıklıkla değiştirmeliyim?</h2> |
||||
<p>Parolanızı, değiştirme tercihi tehdit algınıza bağlıdır. Tavsiyemiz; |
||||
ortak alanlarda kullandığınız dizüstü ve cep telefonu gibi cihazların |
||||
erişimini sağlayan PIN/Parolalarını birkaç aylık sürelerde |
||||
değiştirmeniz, ortak alanlarda girdiğiniz tam disk şifreleme ve simetrik |
||||
şifrelerinizin parolalarını yıllık olarak ve GnuPG gibi asimetrik |
||||
şifreleme anahtarlarınızı da gerekmedikçe değiştirmemenizdir.</p> |
||||
<p>Parolanızı, şifreleme anahtarınızı her değiştirdiğinizde veya herhangi |
||||
bir güvenlik tehdidi algıladığınızda değiştirimenizi tavsiye ederiz. |
||||
Yeni bir parola oluşturmak birkaç dakikanızı alacaktır.</p> |
||||
<h2 id="10-eğer-başka-birisinin-parolamı-bildiğinden-şüphelenirsem-ne-yapmalıyım">10. Eğer başka birisinin parolamı bildiğinden şüphelenirsem ne yapmalıyım?</h2> |
||||
<p>Parolanızı bir başkasının bildiğinden şüpheleniyorsanız, acilen |
||||
anahtarınızı ve parolanızı değiştirin.</p> |
||||
<h2 id="11-herhangi-bir-sebepten-mahkemeye-çıkarsam-parolamı-vermek-zorunda-mıyım">11. Herhangi bir sebepten mahkemeye çıkarsam parolamı vermek zorunda mıyım?</h2> |
||||
<p>Türkiye Cumhuriyeti için konuşacak olursak, herhangi bir şekilde |
||||
mahkemede parolanızı vermek <strong>zorunda değilsiniz</strong>.</p> |
||||
<h2 id="12-entropi-nedir">12. Entropi nedir?</h2> |
||||
<p>Entropi, rastgeleliğin ölçütüdür.</p> |
||||
<p>Bir sistemin rastgele olması, çıktısının ne olacağının tahmin edilememesidir. Bunu bir bir dizi bozuk para atışı ile hayal edebilirsiniz; arka arkaya atılacak 100 bozuk paranın sonucunu doğru olarak kaç kere tahmin edebilirsiniz veya bir atışı tahmin etmiş olmanız bir sonrakini de tahmin edebileceğiniz anlamına gelir mi? Bu bakımdan bir olasılık kümesindeki her sonucun olası olması bir saldırganın belirli bir özelliği hedefleyerek başarıya ulaşmasını engeller. Bu sebeple Zarola parolaların güvenliği için entropi kaynağı olarak zar kullanır.</p> |
||||
<h2 id="13-bir-parolanın-entropisini-nasıl-hesaplayabilirim">13. Bir parolanın entropisini nasıl hesaplayabilirim?</h2> |
||||
<p>Eğer bir parola n olasılıktan oluşan bir uzaydan seçildiyse ve bu |
||||
olasılıklar eşit olarak seçilebilir durumdaysa, entropi log2(n) değerini |
||||
taşır. x sembolden teşkil bir parolanın entropisi, x<em>log2(n) değeridir. |
||||
Örneğin, 16 harften oluşan rastgele oluşturulmuş bir parolanın entropisi |
||||
16</em>log2(26) yani 75,2 bit olacaktır. Eğer parolanın elemanları doğal |
||||
dillerden oluşuyorsa, durum daha karmaşık hale gelebilir. <em>Schneier’s |
||||
Applied Cryptography</em> kitabında İngilizce dilindeki yazılı bir metnin |
||||
ortalama entropisinin karakter başına 1.3 bit olduğu ifade edilmiştir. |
||||
Ancak bu varsayımı parolalara uygulamanın ne kadar doğru olduğu |
||||
tartışılabilir. Çünkü insanlar, zannedilenden daha çok tahmin |
||||
edilebilirdir. Genel anlamda insan faktörü devreye girdiğinde, parola |
||||
için entropi tahmini yapmak zorlaşır.</p> |
||||
<p>Gerçek anlamda parola güvenliği için, olabildiğince rastgelelik gerekir. |
||||
Zarola yöntemi bunun için iyi bir seçenektir, kelime başına 12.9 bit |
||||
entropi sunar.</p> |
||||
<h2 id="14-kumarhane-zarı-nedir">14. Kumarhane zarı nedir?</h2> |
||||
<p>Kumarhane zarları, ince işçilik ürünü olan şeffaf zarlardır. Tavla |
||||
zarlarından en önemli farkı, üzerindeki numaraların zara oyularak |
||||
yapılmamasıdır. Tavla zarları üzerine yapılan bir çalışmada, 4-5-6 |
||||
numaralarının gelme olasılığının daha yüksek olduğu; bunun sebebinin ise |
||||
o numaraların bulunduğu yüzeylere numarayı yazmak için daha büyük |
||||
delikler açılması olduğu saptanmıştır (Guy Macon tarafından yapılan |
||||
araştırma). Ayrıca daha önce kullanılmış zarların kenarları zamanla |
||||
aşınacak ve olasılıkların eşitliğini bozacaktır. Tavla zarları şeffaf |
||||
olmadığından, üzerinde hile yapılması daha yüksek bir ihtimaldir. Olağan |
||||
zarlar kullanmanız zarolanızın gücüne çok etki edecek değildir ama yine |
||||
de kaliteli zarlar kullanmanız şayet mümkünse önerilir.</p> |
||||
<p>Bu sebeplerle, zarola oluştururken kaliteli zarlar kullanmanızı öneriyoruz.</p> |
||||
<h2 id="15-zar-atma-uygulaması-veya-cihazı-kullansam-olur-mu">15. Zar atma uygulaması veya cihazı kullansam olur mu?</h2> |
||||
<p>Zar atma uygulamaları, <strong>gerçek rastgelelik</strong> içermez. Bu sebeple |
||||
parolalarınızı zar kullanarak oluşturmalısınız.</p> |
||||
<h2 id="16-zarım-yoksa-ne-yapabilirim">16. Zarım yoksa ne yapabilirim?</h2> |
||||
<p>Şayet zarınız yoksa, zarolanızı üretmek için bir başka entropi kaynağına |
||||
ihtiyaç duyacaksınız. Bunun için en kolay erişilebilir şey bozuk |
||||
paradır. 3 farklı boyutta bozuk parayı bir masada çevirerek ve aşağıdaki |
||||
tabloyu kullanarak zar atışlarına dönüştürebilirsiniz. Zar atmaktan |
||||
biraz daha uzun sürecek olsa da rastgele bir sonuç elde edeceğinizden |
||||
zarolanızın gücünde bir eksilme olmayacaktır.</p> |
||||
|
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
</div> |
||||
|
||||
<div class="sub-footer"> |
||||
<div class="container"> |
||||
<div class="row"> |
||||
<div class="sub-footer-inner" style="text-align: left;"> |
||||
© 2019 Özgür Yazılım Derneği. <br>Bu web sitesindeki tüm içerik Creative Commons Atıf-BenzeriPaylaşım (CC BY-SA) 4.0 Uluslararası lisansı altında lisanslanmıştır. |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<script type="text/javascript" src="/js/scripts.min.1237ff71925bb8625c97a9af8db4c54525258bedfd7c47493daaff723bea755e.js"></script> |
||||
|
||||
|
||||
</body> |
||||
|
||||
</html> |
@ -0,0 +1,203 @@ |
||||
<!DOCTYPE html> |
||||
<html lang="tr"> |
||||
|
||||
<head> |
||||
<meta charset="utf-8"> |
||||
<meta http-equiv="x-ua-compatible" content="ie=edge"> |
||||
<title>Zarola nedir? - Zarola</title> |
||||
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1"> |
||||
|
||||
<link rel="icon" href="https://zarola.oyd.org.tr/favicon.png"> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<link rel="stylesheet" href="/css/style.min.5834bc3863b827725e62284c61c4f9dbc0cc2c036128310a31dceb252d8db411.css"> |
||||
|
||||
<link rel="stylesheet" href="/css/fonts.css"> |
||||
|
||||
|
||||
</head> |
||||
|
||||
<body class='page page-default-single'> |
||||
<div id="main-menu-mobile" class="main-menu-mobile"> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
|
||||
<li class="menu-item-nasıl yaparım?"> |
||||
<a href="/belgeler/"> |
||||
<span>Nasıl yaparım?</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item-sss"> |
||||
<a href="/belgeler/sss/"> |
||||
<span>SSS</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item"> |
||||
<a href="https://www.oyd.org.tr"> |
||||
<img src="/oyd_logo_beyaz.svg" height="50px" alt="ÖYD"/> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
<div class="wrapper"> |
||||
<div class='header'> |
||||
<div class="container"> |
||||
<div class="logo"> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr"><img alt="Zarola" src="/zarola40.png" /></a> |
||||
</div> |
||||
<div class="logo-mobile"> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr"><img alt="Logo" src="/zarola40.png" /></a> |
||||
</div> |
||||
<div id="main-menu" class="main-menu"> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
|
||||
<li class="menu-item-nasıl yaparım?"> |
||||
<a href="/belgeler/"> |
||||
<span>Nasıl yaparım?</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item-sss"> |
||||
<a href="/belgeler/sss/"> |
||||
<span>SSS</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item"> |
||||
<a href="https://www.oyd.org.tr"> |
||||
<img src="/oyd_logo.svg" height="50px" alt="ÖYD"/> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
<button id="toggle-main-menu-mobile" class="hamburger hamburger--slider" type="button"> |
||||
<span class="hamburger-box"> |
||||
<span class="hamburger-inner"></span> |
||||
</span> |
||||
</button> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<div class="container pt-2 pt-md-6 pb-3 pb-md-6"> |
||||
<div class="row"> |
||||
<div class="col-12 col-md-3 mb-3"> |
||||
<div class="sidebar"> |
||||
|
||||
<div class="docs-menu"> |
||||
<h4>Belgeler</h4> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
<li class="active "> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/zarola-nedir/">Zarola nedir?</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class=""> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/nasil-zarola-olusturabilirim/">Nasıl zarola oluşturabilirim?</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class=""> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/sss/">Sıkça sorulan sorular</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
|
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
<div class="col-12 col-md-9"> |
||||
|
||||
<h1 class="title">Zarola nedir?</h1> |
||||
<div class="content "> |
||||
<h2 id="parola-nedir">Parola nedir?</h2> |
||||
<p>Parola, en basit şekilde bir sisteme veya alana girmeye çalışan kişinin gerçekten o kişi olduğunu doğrulamayı sağlayan, bir grup kelime veya karakterden oluşan öbek olarak tanımlanabilir.</p> |
||||
<h2 id="parolalar-nerelerde-kullanılır">Parolalar nerelerde kullanılır?</h2> |
||||
<ul> |
||||
<li>Kablosuz ağlara giriş için WEP, WPA veya WPA2 gibi güvenlik sistemlerinde kullanılır. Bu sistemlerin güvenliği parolanızın gücüne bağlıdır.</li> |
||||
<li>Çevrimiçi kullanıcı hesaplarına giriş yaparken parolalar kullanılır. Örneğin e-posta hesabınıza girerken, sosyal ağlara bağlanırken veya kamu uygulamalarını kullanırken parola ile giriş yaparsınız.</li> |
||||
<li>GnuPG gibi şifreleme araçları, anahtarların güvenliği için parola kullanır. Gizli anahtarınızı kullanırken parola girmeniz istenir.</li> |
||||
<li>Bilgisayarınızın sabit diskini şifrelediğinizde, her açılışta parola girmeniz gerekir.</li> |
||||
<li>Bitcoin gibi kriptodövizler, cüzdanlarına erişim için parola sormaktadır.</li> |
||||
<li>“Güvenlik sorusu” olarak bilinen parola kurtarma soruları da yine parola sayılabilir. Bu tarz sorular için de gerçek cevaplar yerine parola koymak güvenliği artıracaktır.</li> |
||||
</ul> |
||||
<p>Güvenli bir parola şu özellikleri taşımalıdır:</p> |
||||
<ul> |
||||
<li>Sadece sahibi tarafından bilinmelidir.</li> |
||||
<li>Güvenli olacak kadar uzun olmalıdır.</li> |
||||
<li>Sahibini çok iyi tanıyan insanlar tarafından dahi tahmin edilmesi çok zor olmalıdır.</li> |
||||
<li>Sahibi için hatırlaması kolay olmalıdır.</li> |
||||
<li>Her türlü sistemde kolayca yazılabilmelidir.</li> |
||||
</ul> |
||||
<h2 id="zarola-paroladan-farklı-ne-sunuyor">Zarola, paroladan farklı ne sunuyor?</h2> |
||||
<p>Genellikle, parolalar altı ila on karakter arasında alfanümerik olarak kullanılır. Bu tarz parolalar sürekli denetim altında olan sistemler için kullanılabilir, ancak anahtar güvenliği için yeterli değildir. Uzun ve güvenli (30 karakter, alfanümerik+özel karakterler) bir parolayı hem oluşturmak hem de hatırlamak çok zordur.</p> |
||||
<p>Zarola, güvenli ve hatırlanabilir parolalar oluşturmanızı sağlayan bir yöntemdir. Parolaları oluştururken zarlar ve kelime listesinden yararlanılır. Kelime listesinde yer alan her kelime, 11111 ile 66666 arasında beş haneli bir numaraya sahiptir.</p> |
||||
<p>Örnek kelime listesi:</p> |
||||
<div class="highlight"><pre class="chroma"><code class="language-fallback" data-lang="fallback">14236 asamble |
||||
14241 asap |
||||
14242 asar |
||||
14243 asbest |
||||
14244 asepsi |
||||
14245 ases |
||||
14246 asetat |
||||
14251 asetik |
||||
14252 aseton |
||||
14253 asfalt |
||||
14254 ashap |
||||
14255 asi |
||||
14256 aside |
||||
14261 asil |
||||
14262 asistan |
||||
14263 asit |
||||
14264 ask |
||||
14265 askarit |
||||
14266 asker |
||||
14311 asla |
||||
14312 aslan |
||||
14313 aslen |
||||
14314 asliye |
||||
</code></pre></div><p>Listede toplam 7776 kısa kelime ve işaret bulunmaktadır. Türkçe için sunulan kelime listesi Alper Atmaca tarafından oluşturulmuştur.</p> |
||||
|
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
</div> |
||||
|
||||
<div class="sub-footer"> |
||||
<div class="container"> |
||||
<div class="row"> |
||||
<div class="sub-footer-inner" style="text-align: left;"> |
||||
© 2019 Özgür Yazılım Derneği. <br>Bu web sitesindeki tüm içerik Creative Commons Atıf-BenzeriPaylaşım (CC BY-SA) 4.0 Uluslararası lisansı altında lisanslanmıştır. |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<script type="text/javascript" src="/js/scripts.min.1237ff71925bb8625c97a9af8db4c54525258bedfd7c47493daaff723bea755e.js"></script> |
||||
|
||||
|
||||
</body> |
||||
|
||||
</html> |
@ -0,0 +1,128 @@ |
||||
<!DOCTYPE html> |
||||
<html lang="tr"> |
||||
|
||||
<head> |
||||
<meta charset="utf-8"> |
||||
<meta http-equiv="x-ua-compatible" content="ie=edge"> |
||||
<title>Categories - Zarola</title> |
||||
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1"> |
||||
|
||||
<link rel="icon" href="https://zarola.oyd.org.tr/favicon.png"> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<link rel="stylesheet" href="/css/style.min.5834bc3863b827725e62284c61c4f9dbc0cc2c036128310a31dceb252d8db411.css"> |
||||
|
||||
<link rel="stylesheet" href="/css/fonts.css"> |
||||
|
||||
|
||||
</head> |
||||
|
||||
<body class='page page-default-list'> |
||||
<div id="main-menu-mobile" class="main-menu-mobile"> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
|
||||
<li class="menu-item-nasıl yaparım?"> |
||||
<a href="/belgeler/"> |
||||
<span>Nasıl yaparım?</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item-sss"> |
||||
<a href="/belgeler/sss/"> |
||||
<span>SSS</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item"> |
||||
<a href="https://www.oyd.org.tr"> |
||||
<img src="/oyd_logo_beyaz.svg" height="50px" alt="ÖYD"/> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
<div class="wrapper"> |
||||
<div class='header'> |
||||
<div class="container"> |
||||
<div class="logo"> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr"><img alt="Zarola" src="/zarola40.png" /></a> |
||||
</div> |
||||
<div class="logo-mobile"> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr"><img alt="Logo" src="/zarola40.png" /></a> |
||||
</div> |
||||
<div id="main-menu" class="main-menu"> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
|
||||
<li class="menu-item-nasıl yaparım?"> |
||||
<a href="/belgeler/"> |
||||
<span>Nasıl yaparım?</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item-sss"> |
||||
<a href="/belgeler/sss/"> |
||||
<span>SSS</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item"> |
||||
<a href="https://www.oyd.org.tr"> |
||||
<img src="/oyd_logo.svg" height="50px" alt="ÖYD"/> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
<button id="toggle-main-menu-mobile" class="hamburger hamburger--slider" type="button"> |
||||
<span class="hamburger-box"> |
||||
<span class="hamburger-inner"></span> |
||||
</span> |
||||
</button> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<h1 class="title">Categories</h1> |
||||
<div class="content"> |
||||
|
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
</div> |
||||
|
||||
<div class="sub-footer"> |
||||
<div class="container"> |
||||
<div class="row"> |
||||
<div class="sub-footer-inner" style="text-align: left;"> |
||||
© 2019 Özgür Yazılım Derneği. <br>Bu web sitesindeki tüm içerik Creative Commons Atıf-BenzeriPaylaşım (CC BY-SA) 4.0 Uluslararası lisansı altında lisanslanmıştır. |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<script type="text/javascript" src="/js/scripts.min.1237ff71925bb8625c97a9af8db4c54525258bedfd7c47493daaff723bea755e.js"></script> |
||||
|
||||
|
||||
</body> |
||||
|
||||
</html> |
@ -0,0 +1,14 @@ |
||||
<?xml version="1.0" encoding="utf-8" standalone="yes"?> |
||||
<rss version="2.0" xmlns:atom="http://www.w3.org/2005/Atom"> |
||||
<channel> |
||||
<title>Categories on Zarola</title> |
||||
<link>https://zarola.oyd.org.tr/categories/</link> |
||||
<description>Recent content in Categories on Zarola</description> |
||||
<generator>Hugo -- gohugo.io</generator> |
||||
<language>tr-tr</language> |
||||
|
||||
<atom:link href="https://zarola.oyd.org.tr/categories/index.xml" rel="self" type="application/rss+xml" /> |
||||
|
||||
|
||||
</channel> |
||||
</rss> |
@ -0,0 +1,167 @@ |
||||
/* roboto-100 - latin_latin-ext */ |
||||
@font-face { |
||||
font-family: 'Roboto'; |
||||
font-style: normal; |
||||
font-weight: 100; |
||||
src: url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-100.eot'); /* IE9 Compat Modes */ |
||||
src: local('Roboto Thin'), local('Roboto-Thin'), |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-100.eot?#iefix') format('embedded-opentype'), /* IE6-IE8 */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-100.woff2') format('woff2'), /* Super Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-100.woff') format('woff'), /* Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-100.ttf') format('truetype'), /* Safari, Android, iOS */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-100.svg#Roboto') format('svg'); /* Legacy iOS */ |
||||
} |
||||
|
||||
/* roboto-100italic - latin_latin-ext */ |
||||
@font-face { |
||||
font-family: 'Roboto'; |
||||
font-style: italic; |
||||
font-weight: 100; |
||||
src: url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-100italic.eot'); /* IE9 Compat Modes */ |
||||
src: local('Roboto Thin Italic'), local('Roboto-ThinItalic'), |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-100italic.eot?#iefix') format('embedded-opentype'), /* IE6-IE8 */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-100italic.woff2') format('woff2'), /* Super Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-100italic.woff') format('woff'), /* Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-100italic.ttf') format('truetype'), /* Safari, Android, iOS */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-100italic.svg#Roboto') format('svg'); /* Legacy iOS */ |
||||
} |
||||
|
||||
/* roboto-300 - latin_latin-ext */ |
||||
@font-face { |
||||
font-family: 'Roboto'; |
||||
font-style: normal; |
||||
font-weight: 300; |
||||
src: url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-300.eot'); /* IE9 Compat Modes */ |
||||
src: local('Roboto Light'), local('Roboto-Light'), |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-300.eot?#iefix') format('embedded-opentype'), /* IE6-IE8 */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-300.woff2') format('woff2'), /* Super Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-300.woff') format('woff'), /* Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-300.ttf') format('truetype'), /* Safari, Android, iOS */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-300.svg#Roboto') format('svg'); /* Legacy iOS */ |
||||
} |
||||
|
||||
/* roboto-300italic - latin_latin-ext */ |
||||
@font-face { |
||||
font-family: 'Roboto'; |
||||
font-style: italic; |
||||
font-weight: 300; |
||||
src: url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-300italic.eot'); /* IE9 Compat Modes */ |
||||
src: local('Roboto Light Italic'), local('Roboto-LightItalic'), |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-300italic.eot?#iefix') format('embedded-opentype'), /* IE6-IE8 */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-300italic.woff2') format('woff2'), /* Super Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-300italic.woff') format('woff'), /* Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-300italic.ttf') format('truetype'), /* Safari, Android, iOS */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-300italic.svg#Roboto') format('svg'); /* Legacy iOS */ |
||||
} |
||||
|
||||
/* roboto-italic - latin_latin-ext */ |
||||
@font-face { |
||||
font-family: 'Roboto'; |
||||
font-style: italic; |
||||
font-weight: 400; |
||||
src: url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-italic.eot'); /* IE9 Compat Modes */ |
||||
src: local('Roboto Italic'), local('Roboto-Italic'), |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-italic.eot?#iefix') format('embedded-opentype'), /* IE6-IE8 */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-italic.woff2') format('woff2'), /* Super Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-italic.woff') format('woff'), /* Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-italic.ttf') format('truetype'), /* Safari, Android, iOS */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-italic.svg#Roboto') format('svg'); /* Legacy iOS */ |
||||
} |
||||
|
||||
/* roboto-500 - latin_latin-ext */ |
||||
@font-face { |
||||
font-family: 'Roboto'; |
||||
font-style: normal; |
||||
font-weight: 500; |
||||
src: url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-500.eot'); /* IE9 Compat Modes */ |
||||
src: local('Roboto Medium'), local('Roboto-Medium'), |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-500.eot?#iefix') format('embedded-opentype'), /* IE6-IE8 */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-500.woff2') format('woff2'), /* Super Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-500.woff') format('woff'), /* Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-500.ttf') format('truetype'), /* Safari, Android, iOS */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-500.svg#Roboto') format('svg'); /* Legacy iOS */ |
||||
} |
||||
|
||||
/* roboto-500italic - latin_latin-ext */ |
||||
@font-face { |
||||
font-family: 'Roboto'; |
||||
font-style: italic; |
||||
font-weight: 500; |
||||
src: url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-500italic.eot'); /* IE9 Compat Modes */ |
||||
src: local('Roboto Medium Italic'), local('Roboto-MediumItalic'), |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-500italic.eot?#iefix') format('embedded-opentype'), /* IE6-IE8 */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-500italic.woff2') format('woff2'), /* Super Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-500italic.woff') format('woff'), /* Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-500italic.ttf') format('truetype'), /* Safari, Android, iOS */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-500italic.svg#Roboto') format('svg'); /* Legacy iOS */ |
||||
} |
||||
|
||||
/* roboto-regular - latin_latin-ext */ |
||||
@font-face { |
||||
font-family: 'Roboto'; |
||||
font-style: normal; |
||||
font-weight: 400; |
||||
src: url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-regular.eot'); /* IE9 Compat Modes */ |
||||
src: local('Roboto'), local('Roboto-Regular'), |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-regular.eot?#iefix') format('embedded-opentype'), /* IE6-IE8 */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-regular.woff2') format('woff2'), /* Super Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-regular.woff') format('woff'), /* Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-regular.ttf') format('truetype'), /* Safari, Android, iOS */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-regular.svg#Roboto') format('svg'); /* Legacy iOS */ |
||||
} |
||||
|
||||
/* roboto-700 - latin_latin-ext */ |
||||
@font-face { |
||||
font-family: 'Roboto'; |
||||
font-style: normal; |
||||
font-weight: 700; |
||||
src: url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-700.eot'); /* IE9 Compat Modes */ |
||||
src: local('Roboto Bold'), local('Roboto-Bold'), |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-700.eot?#iefix') format('embedded-opentype'), /* IE6-IE8 */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-700.woff2') format('woff2'), /* Super Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-700.woff') format('woff'), /* Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-700.ttf') format('truetype'), /* Safari, Android, iOS */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-700.svg#Roboto') format('svg'); /* Legacy iOS */ |
||||
} |
||||
|
||||
/* roboto-700italic - latin_latin-ext */ |
||||
@font-face { |
||||
font-family: 'Roboto'; |
||||
font-style: italic; |
||||
font-weight: 700; |
||||
src: url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-700italic.eot'); /* IE9 Compat Modes */ |
||||
src: local('Roboto Bold Italic'), local('Roboto-BoldItalic'), |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-700italic.eot?#iefix') format('embedded-opentype'), /* IE6-IE8 */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-700italic.woff2') format('woff2'), /* Super Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-700italic.woff') format('woff'), /* Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-700italic.ttf') format('truetype'), /* Safari, Android, iOS */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-700italic.svg#Roboto') format('svg'); /* Legacy iOS */ |
||||
} |
||||
|
||||
/* roboto-900 - latin_latin-ext */ |
||||
@font-face { |
||||
font-family: 'Roboto'; |
||||
font-style: normal; |
||||
font-weight: 900; |
||||
src: url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-900.eot'); /* IE9 Compat Modes */ |
||||
src: local('Roboto Black'), local('Roboto-Black'), |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-900.eot?#iefix') format('embedded-opentype'), /* IE6-IE8 */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-900.woff2') format('woff2'), /* Super Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-900.woff') format('woff'), /* Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-900.ttf') format('truetype'), /* Safari, Android, iOS */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-900.svg#Roboto') format('svg'); /* Legacy iOS */ |
||||
} |
||||
|
||||
/* roboto-900italic - latin_latin-ext */ |
||||
@font-face { |
||||
font-family: 'Roboto'; |
||||
font-style: italic; |
||||
font-weight: 900; |
||||
src: url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-900italic.eot'); /* IE9 Compat Modes */ |
||||
src: local('Roboto Black Italic'), local('Roboto-BlackItalic'), |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-900italic.eot?#iefix') format('embedded-opentype'), /* IE6-IE8 */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-900italic.woff2') format('woff2'), /* Super Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-900italic.woff') format('woff'), /* Modern Browsers */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-900italic.ttf') format('truetype'), /* Safari, Android, iOS */ |
||||
url('/fonts/roboto-v20-latin_latin-ext-900italic.svg#Roboto') format('svg'); /* Legacy iOS */ |
||||
} |
After Width: | Height: | Size: 117 KiB |
After Width: | Height: | Size: 113 KiB |
After Width: | Height: | Size: 48 KiB |
After Width: | Height: | Size: 55 KiB |
After Width: | Height: | Size: 48 KiB |
After Width: | Height: | Size: 54 KiB |
After Width: | Height: | Size: 48 KiB |
After Width: | Height: | Size: 53 KiB |
After Width: | Height: | Size: 48 KiB |
After Width: | Height: | Size: 52 KiB |
After Width: | Height: | Size: 47 KiB |
After Width: | Height: | Size: 52 KiB |
After Width: | Height: | Size: 53 KiB |
After Width: | Height: | Size: 48 KiB |
After Width: | Height: | Size: 10 KiB |
After Width: | Height: | Size: 10 KiB |
After Width: | Height: | Size: 574 KiB |
@ -0,0 +1,163 @@ |
||||
<!DOCTYPE html> |
||||
<html lang="tr"> |
||||
|
||||
<head> |
||||
<meta name="generator" content="Hugo 0.63.2" /> |
||||
<meta charset="utf-8"> |
||||
<meta http-equiv="x-ua-compatible" content="ie=edge"> |
||||
<title>Zarola</title> |
||||
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1"> |
||||
|
||||
<meta name="description" content="Zarola, kullanıcıların kolayca hatırlanabilir ve yüksek derecede güvenli parolalar oluşturabilmelerini sağlayan bir yöntemdir." /> |
||||
<meta property="og:title" content="Zarola" /> |
||||
<meta property="og:type" content="website" /> |
||||
<meta property="og:url" content="https://zarola.oyd.org.tr" /> |
||||
<meta property="og:image" content="/zarola40.png" /> |
||||
<meta property="og:description" content="Zarola, kullanıcıların kolayca hatırlanabilir ve yüksek derecede güvenli parolalar oluşturabilmelerini sağlayan bir yöntemdir." /> |
||||
<meta name="twitter:card" content="summary" /> |
||||
<meta name="twitter:site" content="@oydorgtr" /> |
||||
<meta name="twitter:creator" content="@oydorgtr" /> |
||||
|
||||
<link rel="icon" href="https://zarola.oyd.org.tr/favicon.png"> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<link rel="stylesheet" href="/css/style.min.5834bc3863b827725e62284c61c4f9dbc0cc2c036128310a31dceb252d8db411.css"> |
||||
|
||||
<link rel="stylesheet" href="/css/fonts.css"> |
||||
|
||||
|
||||
</head> |
||||
|
||||
<body class='page page-home'> |
||||
<div id="main-menu-mobile" class="main-menu-mobile"> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
|
||||
<li class="menu-item-nasıl yaparım?"> |
||||
<a href="/belgeler/"> |
||||
<span>Nasıl yaparım?</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item-sss"> |
||||
<a href="/belgeler/sss/"> |
||||
<span>SSS</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item"> |
||||
<a href="https://www.oyd.org.tr"> |
||||
<img src="/oyd_logo_beyaz.svg" height="50px" alt="ÖYD"/> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
<div class="wrapper"> |
||||
<div class='header'> |
||||
<div class="container"> |
||||
<div class="logo"> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr"><img alt="Zarola" src="/zarola40.png" /></a> |
||||
</div> |
||||
<div class="logo-mobile"> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr"><img alt="Logo" src="/zarola40.png" /></a> |
||||
</div> |
||||
<div id="main-menu" class="main-menu"> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
|
||||
<li class="menu-item-nasıl yaparım?"> |
||||
<a href="/belgeler/"> |
||||
<span>Nasıl yaparım?</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item-sss"> |
||||
<a href="/belgeler/sss/"> |
||||
<span>SSS</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item"> |
||||
<a href="https://www.oyd.org.tr"> |
||||
<img src="/oyd_logo.svg" height="50px" alt="ÖYD"/> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
<button id="toggle-main-menu-mobile" class="hamburger hamburger--slider" type="button"> |
||||
<span class="hamburger-box"> |
||||
<span class="hamburger-inner"></span> |
||||
</span> |
||||
</button> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<div class="strip"> |
||||
<div class="container pt-4 pb-16"> |
||||
<div class="row"> |
||||
<div class="col-12"> |
||||
<h1 class="title">Parola değil Zarola!</h1> |
||||
<div class="content"> |
||||
|
||||
<p>Zarola, kolayca hatırlanabilir ve yüksek derecede güvenli parolalar oluşturabilmenizi sağlayan bir yöntemdir.</p> |
||||
|
||||
|
||||
</div> |
||||
<a class="button button-primary mb-2" href="/belgeler"> |
||||
NASIL YAPILACAĞINI ÖĞRENİN |
||||
</a> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
<div class="strip"> |
||||
<div class="container pt-4 pb-4"> |
||||
<div class="row justify-content-center"> |
||||
<div class="col-12 col-md-10"> |
||||
<div class="terminal"> |
||||
<img src="/zarola.gif" /> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
</div> |
||||
|
||||
<div class="sub-footer"> |
||||
<div class="container"> |
||||
<div class="row"> |
||||
<div class="sub-footer-inner" style="text-align: left;"> |
||||
© 2019 Özgür Yazılım Derneği. <br>Bu web sitesindeki tüm içerik Creative Commons Atıf-BenzeriPaylaşım (CC BY-SA) 4.0 Uluslararası lisansı altında lisanslanmıştır. |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<script type="text/javascript" src="/js/scripts.min.1237ff71925bb8625c97a9af8db4c54525258bedfd7c47493daaff723bea755e.js"></script> |
||||
|
||||
|
||||
</body> |
||||
|
||||
</html> |
@ -0,0 +1,63 @@ |
||||
<?xml version="1.0" encoding="utf-8" standalone="yes"?> |
||||
<rss version="2.0" xmlns:atom="http://www.w3.org/2005/Atom"> |
||||
<channel> |
||||
<title>Parola değil Zarola! on Zarola</title> |
||||
<link>https://zarola.oyd.org.tr/</link> |
||||
<description>Recent content in Parola değil Zarola! on Zarola</description> |
||||
<generator>Hugo -- gohugo.io</generator> |
||||
<language>tr-tr</language> |
||||
<lastBuildDate>Wed, 28 Nov 2018 15:14:39 +1000</lastBuildDate> |
||||
|
||||
<atom:link href="https://zarola.oyd.org.tr/index.xml" rel="self" type="application/rss+xml" /> |
||||
|
||||
|
||||
<item> |
||||
<title>Zarola nedir?</title> |
||||
<link>https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/zarola-nedir/</link> |
||||
<pubDate>Mon, 11 Feb 2019 19:27:37 +1000</pubDate> |
||||
|
||||
<guid>https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/zarola-nedir/</guid> |
||||
<description>Parola nedir? Parola, en basit şekilde bir sisteme veya alana girmeye çalışan kişinin gerçekten o kişi olduğunu doğrulamayı sağlayan, bir grup kelime veya karakterden oluşan öbek olarak tanımlanabilir. |
||||
Parolalar nerelerde kullanılır?</description> |
||||
</item> |
||||
|
||||
<item> |
||||
<title>Nasıl zarola oluşturabilirim?</title> |
||||
<link>https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/nasil-zarola-olusturabilirim/</link> |
||||
<pubDate>Mon, 11 Feb 2019 19:27:37 +1000</pubDate> |
||||
|
||||
<guid>https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/nasil-zarola-olusturabilirim/</guid> |
||||
<description>Zarola nasıl oluşturulur? Zarola kullanmak için öncelikle en az bir zara veya bozuk paraya ihtiyacınız vardır. Tavla veya kutu oyunu zarı gibi bir zar kullanabileceğiniz gibi, daha yüksek rastgeleliğe sahip kumarhane zarları da kullanabilirsiniz.</description> |
||||
</item> |
||||
|
||||
<item> |
||||
<title>Sıkça sorulan sorular</title> |
||||
<link>https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/sss/</link> |
||||
<pubDate>Mon, 11 Feb 2019 19:27:37 +1000</pubDate> |
||||
|
||||
<guid>https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/sss/</guid> |
||||
<description>0. Zarola nedir? Zarola (İng. diceware), zarlar kullanarak, kolayca hatırlanabilir güvenli parolalar oluşturmanızı sağlayan bir tekniktir. Zarola yöntemi ile oluşturulan parolalar, mekik posta ekran semer toprak kalem ustura gibi görünür.</description> |
||||
</item> |
||||
|
||||
<item> |
||||
<title>SSS</title> |
||||
<link>https://zarola.oyd.org.tr/sss/</link> |
||||
<pubDate>Wed, 07 Aug 2019 02:42:37 +0300</pubDate> |
||||
|
||||
<guid>https://zarola.oyd.org.tr/sss/</guid> |
||||
<description>Zarola SSS 0. Zarola nedir? |
||||
Zarola (İng. diceware), zarlar kullanarak, kolayca hatırlanabilir güvenli parolalar oluşturmanızı sağlayan bir tekniktir. Zarola yöntemi ile oluşturulan parolalar, mekik posta ekran semer toprak kalem ustura gibi görünür.</description> |
||||
</item> |
||||
|
||||
<item> |
||||
<title>SSS</title> |
||||
<link>https://zarola.oyd.org.tr/sss/</link> |
||||
<pubDate>Wed, 07 Aug 2019 02:42:37 +0300</pubDate> |
||||
|
||||
<guid>https://zarola.oyd.org.tr/sss/</guid> |
||||
<description>0. Zarola nedir? |
||||
Zarola (İng. diceware), zarlar kullanarak, kolayca hatırlanabilir güvenli parolalar oluşturmanızı sağlayan bir tekniktir. Zarola yöntemi ile oluşturulan parolalar, mekik posta ekran semer toprak kalem ustura gibi görünür.</description> |
||||
</item> |
||||
|
||||
</channel> |
||||
</rss> |
@ -0,0 +1,6 @@ |
||||
var body=document.querySelector('body') |
||||
var menuTrigger=document.querySelector('#toggle-main-menu-mobile');var menuContainer=document.querySelector('#main-menu-mobile');menuTrigger.onclick=function(){menuContainer.classList.toggle('open');menuTrigger.classList.toggle('is-active') |
||||
body.classList.toggle('lock-scroll')} |
||||
var content=document.querySelector('.content.anchor-link-enabled') |
||||
if(content){addHeaderAnchors(content);} |
||||
function addHeaderAnchors(content){var headers=content.querySelectorAll('h1, h2, h3, h4');var linkSvg=' <svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="16px" height="16px" viewBox="0 0 24 24"><path d="M0 0h24v24H0z" fill="none"></path><path d="M6.188 8.719c.439-.439.926-.801 1.444-1.087 2.887-1.591 6.589-.745 8.445 2.069l-2.246 2.245c-.644-1.469-2.243-2.305-3.834-1.949-.599.134-1.168.433-1.633.898l-4.304 4.306c-1.307 1.307-1.307 3.433 0 4.74 1.307 1.307 3.433 1.307 4.74 0l1.327-1.327c1.207.479 2.501.67 3.779.575l-2.929 2.929c-2.511 2.511-6.582 2.511-9.093 0s-2.511-6.582 0-9.093l4.304-4.306zm6.836-6.836l-2.929 2.929c1.277-.096 2.572.096 3.779.574l1.326-1.326c1.307-1.307 3.433-1.307 4.74 0 1.307 1.307 1.307 3.433 0 4.74l-4.305 4.305c-1.311 1.311-3.44 1.3-4.74 0-.303-.303-.564-.68-.727-1.051l-2.246 2.245c.236.358.481.667.796.982.812.812 1.846 1.417 3.036 1.704 1.542.371 3.194.166 4.613-.617.518-.286 1.005-.648 1.444-1.087l4.304-4.305c2.512-2.511 2.512-6.582.001-9.093-2.511-2.51-6.581-2.51-9.092 0z"/></svg>';var anchorForId=function(id){var anchor=document.createElement('a');anchor.classList.add('header-anchor');anchor.href="#"+id;anchor.innerHTML=linkSvg;return anchor;};for(var h=0;h<headers.length;h++){var header=headers[h];if(typeof header.id!=="undefined"&&header.id!==""){header.appendChild(anchorForId(header.id));}}} |
After Width: | Height: | Size: 19 KiB |
After Width: | Height: | Size: 18 KiB |
@ -0,0 +1,48 @@ |
||||
<?xml version="1.0" encoding="utf-8" standalone="yes"?> |
||||
<urlset xmlns="http://www.sitemaps.org/schemas/sitemap/0.9" |
||||
xmlns:xhtml="http://www.w3.org/1999/xhtml"> |
||||
|
||||
<url> |
||||
<loc>https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/zarola-nedir/</loc> |
||||
<lastmod>2019-02-11T19:27:37+10:00</lastmod> |
||||
</url> |
||||
|
||||
<url> |
||||
<loc>https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/</loc> |
||||
<lastmod>2018-11-28T15:14:39+10:00</lastmod> |
||||
</url> |
||||
|
||||
<url> |
||||
<loc>https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/nasil-zarola-olusturabilirim/</loc> |
||||
<lastmod>2019-02-11T19:27:37+10:00</lastmod> |
||||
</url> |
||||
|
||||
<url> |
||||
<loc>https://zarola.oyd.org.tr/belgeler/sss/</loc> |
||||
<lastmod>2019-02-11T19:27:37+10:00</lastmod> |
||||
</url> |
||||
|
||||
<url> |
||||
<loc>https://zarola.oyd.org.tr/sss/</loc> |
||||
<lastmod>2019-08-07T02:42:37+03:00</lastmod> |
||||
</url> |
||||
|
||||
<url> |
||||
<loc>https://zarola.oyd.org.tr/sss/</loc> |
||||
<lastmod>2019-08-07T02:42:37+03:00</lastmod> |
||||
</url> |
||||
|
||||
<url> |
||||
<loc>https://zarola.oyd.org.tr/</loc> |
||||
<lastmod>2018-11-28T15:14:39+10:00</lastmod> |
||||
</url> |
||||
|
||||
<url> |
||||
<loc>https://zarola.oyd.org.tr/categories/</loc> |
||||
</url> |
||||
|
||||
<url> |
||||
<loc>https://zarola.oyd.org.tr/tags/</loc> |
||||
</url> |
||||
|
||||
</urlset> |
@ -0,0 +1,304 @@ |
||||
<!DOCTYPE html> |
||||
<html lang="tr"> |
||||
|
||||
<head> |
||||
<meta charset="utf-8"> |
||||
<meta http-equiv="x-ua-compatible" content="ie=edge"> |
||||
<title>SSS - Zarola</title> |
||||
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1"> |
||||
|
||||
<link rel="icon" href="https://zarola.oyd.org.tr/favicon.png"> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<link rel="stylesheet" href="/css/style.min.5834bc3863b827725e62284c61c4f9dbc0cc2c036128310a31dceb252d8db411.css"> |
||||
|
||||
<link rel="stylesheet" href="/css/fonts.css"> |
||||
|
||||
|
||||
</head> |
||||
|
||||
<body class='page page-default-single'> |
||||
<div id="main-menu-mobile" class="main-menu-mobile"> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
|
||||
<li class="menu-item-nasıl yaparım?"> |
||||
<a href="/belgeler/"> |
||||
<span>Nasıl yaparım?</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item-sss"> |
||||
<a href="/belgeler/sss/"> |
||||
<span>SSS</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item"> |
||||
<a href="https://www.oyd.org.tr"> |
||||
<img src="/oyd_logo_beyaz.svg" height="50px" alt="ÖYD"/> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
<div class="wrapper"> |
||||
<div class='header'> |
||||
<div class="container"> |
||||
<div class="logo"> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr"><img alt="Zarola" src="/zarola40.png" /></a> |
||||
</div> |
||||
<div class="logo-mobile"> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr"><img alt="Logo" src="/zarola40.png" /></a> |
||||
</div> |
||||
<div id="main-menu" class="main-menu"> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
|
||||
<li class="menu-item-nasıl yaparım?"> |
||||
<a href="/belgeler/"> |
||||
<span>Nasıl yaparım?</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item-sss"> |
||||
<a href="/belgeler/sss/"> |
||||
<span>SSS</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item"> |
||||
<a href="https://www.oyd.org.tr"> |
||||
<img src="/oyd_logo.svg" height="50px" alt="ÖYD"/> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
<button id="toggle-main-menu-mobile" class="hamburger hamburger--slider" type="button"> |
||||
<span class="hamburger-box"> |
||||
<span class="hamburger-inner"></span> |
||||
</span> |
||||
</button> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<h1 class="title">SSS</h1> |
||||
<div class="content "> |
||||
<p><strong>0. Zarola nedir?</strong></p> |
||||
<p>Zarola (İng. <em>diceware</em>), zarlar kullanarak, kolayca hatırlanabilir |
||||
güvenli parolalar oluşturmanızı sağlayan bir tekniktir. Zarola yöntemi |
||||
ile oluşturulan parolalar, <code>mekik posta ekran semer toprak kalem ustura</code> gibi görünür.</p> |
||||
<p><strong>1. Zarolam ne kadar uzun olmalıdır?</strong></p> |
||||
<p>En az <strong>yedi</strong> kelime oluşturmanızı tavsiye ediyoruz. Kelimelerin |
||||
arasına veya sonuna ekstra karakterler eklemeniz parola güvenliğini |
||||
artıracaktır. |
||||
1996 yılında Matt Blaze, Whitfield Diffie, Ronald Rivest, Bruce |
||||
Schneier, Tsutomo Shimomura, Eric Thompson ve Michael Weiner’dan oluşan |
||||
bir grup bilgi güvenliği ve kriptografi uzmanından oluşan heyet, |
||||
“Simetrik Şifrelerde Yeterli Kurumsal Güvenliği Sağlamak için Minimum |
||||
Anahtar Uzunlukları” başlıklı raporunda, verileri 20 yıl daha güvende |
||||
tutabilmek için gereken minimum anahtar uzunluğunun 75 bit uzunluğunda |
||||
olması gerektiğini ifade etmişler ve yeni oluşturulan anahtarların en az |
||||
90 bit uzunluğunda olmasını tavsiye etmişlerdir. |
||||
Beş kelimelik bir Zarola en az 64.6 bit entropiye sahiptir. Altı |
||||
kelimede bu değer 77.5 bite, yedi kelimede 90.4 bite, sekiz kelimede 103 |
||||
bite, dokuz kelimede 116 bite, on kelimede ise 129 bite çıkmaktadır. |
||||
Dört kelimelik bir parola yalnızca 51.6 bit entropiye sahiptir. Bu |
||||
parola, 24 adet grafik işlemci ile bir günden kısa bir süre içerisinde |
||||
kırılabilmektedir. |
||||
Eklediğiniz her bir rastgele karakter, yaklaşık olarak 10 bit entropi |
||||
eklemektedir. |
||||
Altı kelimelik bir parola, yüksek bütçeli bir kurum (örneğin devlet veya |
||||
çok uluslu bir şirket) tarafından kırılabilir durumdadır. Yedi kelimelik |
||||
bir parola ise, şimdilik bilinen hiçbir teknoloji tarafından kırılabilir |
||||
durumda değildir. Ancak 2030’larda yüksek bütçeli kurumlar tarafından |
||||
kırılabilir hale gelebilir. Sekiz kelimeli parolalar ise muhtemelen |
||||
2050’lere kadar güvenli olacaktır. |
||||
İstediğiniz güvenlik seviyesine göre parola seçmenizi tavsiye ediyoruz. |
||||
Örneğin kişisel Wi-Fi ağınızı altı kelimeli bir parolayla saklamayı |
||||
düşünebilirsiniz, çünkü sabit bir noktada ve sürekli denetiminizde |
||||
olacaktır. Ancak her an erişilebilen veya çalınabilecek mobil |
||||
cihazlarınızı daha güçlü bir Zarola ile saklamanız tavsiye edilir. |
||||
Kullandığınız GnuPG veya PGP anahtarınızı mutlaka ve mutlaka en az |
||||
<strong>yedi</strong> kelimeden oluşan Zarola ile korumanız şiddetle tavsiye |
||||
edilir. |
||||
Eğer bir kasada uzun süre saklayacağınız şifreli belgeler (örn. GnuPG |
||||
anahtarlarınızın kağıt yedekleri), elektronik imzalar, yok etmek veya |
||||
korumak istediğiniz diskler gibi noktalarda zarola kullanmayı |
||||
düşünüyorsanız, yedi kelimenin üzerine çıkmanız ve fazladan karakterler |
||||
eklenmeniz <strong>şiddetle</strong> tavsiye edilir.</p> |
||||
<p><strong>2. Parolamı bir yere yazmalı mıyım?</strong></p> |
||||
<p>Parolanızı ezberlediğinize emin olduktan sonra yazılı tutmayın. |
||||
Genellikle insanlar |
||||
parolalarını kaybetmekten ziyade unutmaktan korkar. Parolanızı |
||||
hatırlamak için hikayeleştirebilir, kelimeler arasında anlam ilişkileri |
||||
oluşturmayı deneyebilirsiniz. Parolanızı oluştururken ve ezberlerken |
||||
altında başka kağıt olmayan bir |
||||
kağıt parçasına yazabilirsiniz, ama ezberledikten sonra bu kağıt |
||||
parçasını yakarak imha etmeniz tavsiye edilir.</p> |
||||
<p><strong>3. Eğer birisi benim Zarola kullanığımı biliyorsa, kelime listesini |
||||
kullanarak parolamı bulamaz mı?</strong></p> |
||||
<p>Kısa cevap: Hayır, bulamaz. |
||||
Uzun cevap: Zarola yöntemi, bir saldırgan sizin bu yöntemi kullandığınızı, |
||||
hatta kaç kelime kullandığınızı biliyor olsa bile ziyadesiyle |
||||
güvenlidir. Zarola’nın güvenliği çok fazla kombinasyon olmasından gelir. |
||||
Bir zarola listesinde 7776 kelime bulunur. Eğer yedi kelimeli bir zarola |
||||
oluşturursanız, |
||||
<strong>7776*7776*7776*7776*7776*7776*7776=2*10<!-- raw HTML omitted -->27<!-- raw HTML omitted --> ihtimal |
||||
vardır (ortalama 2 oktilyon)</strong>. Her bir parola denemesi için 10 ms |
||||
harcansa, bütün ihtimalleri denemek yaklaşık <strong>10<!-- raw HTML omitted -->18<!-- raw HTML omitted --> yıl</strong> |
||||
alacaktır (1 kentilyon). Evrenin oluşumundan bugüne yaklaşık 13,5 milyar |
||||
yıl geçtiğini varsayacak olursak, ne kadar büyük bir süre olduğunu hayal |
||||
edebilirsiniz.</p> |
||||
<p><strong>4. Oluşturduğum zarolaları nasıl hatırlayabilirim?</strong></p> |
||||
<p>Kelimeler arasında anlamsal ilişkiler oluşturmayı deneyebilir veya |
||||
parolanızı hikayeleştirebilirsiniz. Örneğin:</p> |
||||
<p><code>sörf uçmuş lifli hijyen amblem gümrük parca</code></p> |
||||
<p>şeklindeki bir parola için, “sörf yaparken uçmuş sörfçü, üzerine yapışan |
||||
lifli yosunları yıkarken, hijyen için kullandığı amblemli kabini |
||||
gümrükten parça parça geçirdiğini hatırladı.” gibi bir hikaye |
||||
uydurabilirsiniz. Uzun görünebilir ama, birkaç kez okuduğunuzda |
||||
aklınızda kalacaktır.</p> |
||||
<p><strong>5. Hala zarolamı hatırlamakta güçlük çekiyorum. Ne yapmalıyım?</strong></p> |
||||
<p>Parolayı ezberleme süresi, birkaç saatten bir haftaya kadar kişiye göre |
||||
değişebilir. Eğer yine de ezberlemekte güçlük çekiyorsanız, yeni |
||||
bir parola oluşturmayı deneyin ama sadece beğenmediğiniz bir kelimeyi |
||||
değiştirmeyin.</p> |
||||
<p><strong>6. Parolamı unuttum! Verilerimi kurtarabilir miyim?</strong></p> |
||||
<p>Panik yapmayın ve şifrelenmiş dosyalarınızı silmeyin. İnsan beyni bazen |
||||
böyle oyunlar oynar. Yarın rastgele bir anda, örneğin yemek yerken veya |
||||
üç gün sonra ellerinizi yıkarken parolanızı bir anda |
||||
hatırlayabilirsiniz. Eğer birkaç kez yazdığınızda giremiyor iseniz, |
||||
harfleri tek tek girmeyi deneyebilirsiniz. Parolanızın bir harfini |
||||
yanlış hatırlıyor veya Türkçe karakter hatası yapıyor olabilirsiniz, bir |
||||
metin editörüne yazıp kontrol edebilirsiniz. Güçlü bir şifreleme |
||||
yazılımı üzerinde zarola kullanıyorsanız ve parolanızı gerçekten |
||||
unuttuysanız maalesef yapabileceğiniz hiçbir şey yok.</p> |
||||
<p>**7. Büyük harf kullanmalı mıyım? **</p> |
||||
<p>Zarola listesindeki her kelime küçük harfle yazılmıştır. Belirtilen |
||||
entropi değerleri, her şeyin küçük harflerle yazıldığı durumlarda |
||||
geçerlidir. Büyük harfler kullanarak, entropiyi artırabilirsiniz. |
||||
Eklediğiniz her büyük harf, yaklaşık olarak 3 ila 4 bit entropi ekler. |
||||
Ancak her büyük harf, Shift tuşuna basmayı gerektirir. Eğer parolanızın |
||||
yarısında büyük harf kullanacak olursanız, tuşa basışlarınız 1.5 kat |
||||
artacaktır. Bu da, tıklama başına oluşan entropiyi 2.67 bite |
||||
indirecektir. Yani tıklama başına küçük harfle yazdığınız paroladan daha |
||||
düşük bir entropi oluşacaktır. |
||||
Bunun haricinde, büyük harf kullanımı parolanızı hatırlamanızı |
||||
zorlaştıracaktır. Eğer zorundaysanız, kelimelerin ilk harfi gibi |
||||
hatırlaması kolay karakterleri büyük harf yapmanız şiddetle tavsiye edilir.</p> |
||||
<p><strong>8. Kelimeler arasına boşluk koymalı mıyım?</strong></p> |
||||
<p>Kelimeler arasına boşluk koymamak, parolayı zayıflatan bir durumdur. |
||||
Ancak boşluk tuşunun kendine has bir sesi olması ve baş parmak ile |
||||
basılması, parolanızın güvenliğini olumsuz etkileyebilir. Parolanızı |
||||
girerken sizi izleyen birisi, Zarolanızda kaç kelime kullandığınızı ve |
||||
kelimelerinizin uzunluklarını bu sayede takip edebilir. Bu yüzden |
||||
kelimelerin arasında, kullandığınız klavye düzeninde tek tıklamayla |
||||
basılabilecek bir özel karakter kullanmanız veya bir harf koymanız daha |
||||
uygun olacaktır. Bunun haricinde, bazı sistemler parolalarda boşluk |
||||
karakterini kullanmayı desteklememektedir.</p> |
||||
<p><strong>9. Parolamı hangi sıklıkla değiştirmeliyim?</strong></p> |
||||
<p>Parolanızı, değiştirme tercihi tehdit algınıza bağlıdır. Tavsiyemiz; |
||||
ortak alanlarda kullandığınız dizüstü ve cep telefonu gibi cihazların |
||||
erişimini sağlayan PIN/Parolalarını birkaç aylık sürelerde |
||||
değiştirmeniz, ortak alanlarda girdiğiniz tam disk şifreleme ve simetrik |
||||
şifrelerinizin parolalarını yıllık olarak ve GnuPG gibi asimetrik |
||||
şifreleme anahtarlarınızı da gerekmedikçe değiştirmemenizdir.</p> |
||||
<p>Parolanızı, şifreleme anahtarınızı her değiştirdiğinizde veya herhangi |
||||
bir güvenlik tehdidi algıladığınızda değiştirimenizi tavsiye ederiz. |
||||
Yeni bir parola oluşturmak birkaç dakikanızı alacaktır.</p> |
||||
<p><strong>10. Eğer başka birisinin parolamı bildiğinden şüphelenirsem ne |
||||
yapmalıyım?</strong></p> |
||||
<p>Parolanızı bir başkasının bildiğinden şüpheleniyorsanız, acilen |
||||
anahtarınızı ve parolanızı değiştirin.</p> |
||||
<p><strong>11. Herhangi bir sebepten mahkemeye çıkarsam parolamı vermek zorunda |
||||
mıyım?</strong></p> |
||||
<p>Türkiye Cumhuriyeti için konuşacak olursak, herhangi bir şekilde |
||||
mahkemede parolanızı vermek <strong>zorunda değilsiniz</strong>.</p> |
||||
<p><strong>12. Entropi nedir?</strong></p> |
||||
<p>Entropi, rastgeleliğin ölçütüdür. Bir sistemin rastgele olması, |
||||
çıktısının ne olacağının tahmin edilememesidir. Bunu bir bir dizi bozuk |
||||
para atışı ile hayal edebilirsiniz; arka arkaya atılacak 100 bozuk |
||||
paranın sonucunu doğru olarak kaç kere tahmin edebilirsiniz veya bir |
||||
atışı tahmin etmiş olmanız bir sonrakini de tahmin edebileceğiniz |
||||
anlamına gelir mi? Bu bakımdan bir olasılık kümesindeki her sonucun |
||||
olası olması bir saldırganın belirli bir özelliği hedefleyerek başarıya |
||||
ulaşmasını engeller. Bu sebeple Zarola parolaların güvenliği için |
||||
entropi kaynağı olarak zar kullanır.</p> |
||||
<p><strong>13. Bir parolanın entropisini nasıl hesaplayabilirim?</strong></p> |
||||
<p>Eğer bir parola n olasılıktan oluşan bir uzaydan seçildiyse ve bu |
||||
olasılıklar eşit olarak seçilebilir durumdaysa, entropi log2(n) değerini |
||||
taşır. x sembolden teşkil bir parolanın entropisi, x<em>log2(n) değeridir. |
||||
Örneğin, 16 harften oluşan rastgele oluşturulmuş bir parolanın entropisi |
||||
16</em>log2(26) yani 75,2 bit olacaktır. Eğer parolanın elemanları doğal |
||||
dillerden oluşuyorsa, durum daha karmaşık hale gelebilir. <em>Schneier’s |
||||
Applied Cryptography</em> kitabında İngilizce dilindeki yazılı bir metnin |
||||
ortalama entropisinin karakter başına 1.3 bit olduğu ifade edilmiştir. |
||||
Ancak bu varsayımı parolalara uygulamanın ne kadar doğru olduğu |
||||
tartışılabilir. Çünkü insanlar, zannedilenden daha çok tahmin |
||||
edilebilirdir. Genel anlamda insan faktörü devreye girdiğinde, parola |
||||
için entropi tahmini yapmak zorlaşır. |
||||
Gerçek anlamda parola güvenliği için, olabildiğince rastgelelik gerekir. |
||||
Zarola yöntemi bunun için iyi bir seçenektir, kelime başına 12.9 bit |
||||
entropi sunar.</p> |
||||
<p><strong>14. Kumarhane zarı nedir?</strong></p> |
||||
<p>Kumarhane zarları, ince işçilik ürünü olan şeffaf zarlardır. Tavla |
||||
zarlarından en önemli farkı, üzerindeki numaraların zara oyularak |
||||
yapılmamasıdır. Tavla zarları üzerine yapılan bir çalışmada, 4-5-6 |
||||
numaralarının gelme olasılığının daha yüksek olduğu; bunun sebebinin ise |
||||
o numaraların bulunduğu yüzeylere numarayı yazmak için daha büyük |
||||
delikler açılması olduğu saptanmıştır (Guy Macon tarafından yapılan |
||||
araştırma). Ayrıca daha önce kullanılmış zarların kenarları zamanla |
||||
aşınacak ve olasılıkların eşitliğini bozacaktır. Tavla zarları şeffaf |
||||
olmadığından, üzerinde hile yapılması daha yüksek bir ihtimaldir. Olağan |
||||
zarlar kullanmanız zarolanızın gücüne çok etki edecek değildir ama yine |
||||
de kaliteli zarlar kullanmanız şayet mümkünse önerilir.</p> |
||||
<p>Bu sebeplerle, zarola oluştururken kaliteli zarlar kullanmanızı öneriyoruz.</p> |
||||
<p><strong>15. Zar atma uygulaması veya cihazı kullansam olur mu?</strong></p> |
||||
<p>Zar atma uygulamaları, <strong>gerçek rastgelelik</strong> içermez. Bu sebeple |
||||
parolalarınızı zar kullanarak oluşturmalısınız.</p> |
||||
<p>**16. Zarım yoksa ne yapabilirim?</p> |
||||
<p>Şayet zarınız yoksa, zarolanızı üretmek için bir başka entropi kaynağına |
||||
ihtiyaç duyacaksınız. Bunun için en kolay erişilebilir şey bozuk |
||||
paradır. 3 farklı boyutta bozuk parayı bir masada çevirerek ve aşağıdaki |
||||
tabloyu kullanarak zar atışlarına dönüştürebilirsiniz. Zar atmaktan |
||||
biraz daha uzun sürecek olsa da rastgele bir sonuç elde edeceğinizden |
||||
zarolanızın gücünde bir eksilme olmayacaktır.</p> |
||||
|
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
</div> |
||||
|
||||
<div class="sub-footer"> |
||||
<div class="container"> |
||||
<div class="row"> |
||||
<div class="sub-footer-inner" style="text-align: left;"> |
||||
© 2019 Özgür Yazılım Derneği. <br>Bu web sitesindeki tüm içerik Creative Commons Atıf-BenzeriPaylaşım (CC BY-SA) 4.0 Uluslararası lisansı altında lisanslanmıştır. |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<script type="text/javascript" src="/js/scripts.min.1237ff71925bb8625c97a9af8db4c54525258bedfd7c47493daaff723bea755e.js"></script> |
||||
|
||||
|
||||
</body> |
||||
|
||||
</html> |
@ -0,0 +1,128 @@ |
||||
<!DOCTYPE html> |
||||
<html lang="tr"> |
||||
|
||||
<head> |
||||
<meta charset="utf-8"> |
||||
<meta http-equiv="x-ua-compatible" content="ie=edge"> |
||||
<title>Tags - Zarola</title> |
||||
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1"> |
||||
|
||||
<link rel="icon" href="https://zarola.oyd.org.tr/favicon.png"> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<link rel="stylesheet" href="/css/style.min.5834bc3863b827725e62284c61c4f9dbc0cc2c036128310a31dceb252d8db411.css"> |
||||
|
||||
<link rel="stylesheet" href="/css/fonts.css"> |
||||
|
||||
|
||||
</head> |
||||
|
||||
<body class='page page-default-list'> |
||||
<div id="main-menu-mobile" class="main-menu-mobile"> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
|
||||
<li class="menu-item-nasıl yaparım?"> |
||||
<a href="/belgeler/"> |
||||
<span>Nasıl yaparım?</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item-sss"> |
||||
<a href="/belgeler/sss/"> |
||||
<span>SSS</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item"> |
||||
<a href="https://www.oyd.org.tr"> |
||||
<img src="/oyd_logo_beyaz.svg" height="50px" alt="ÖYD"/> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
<div class="wrapper"> |
||||
<div class='header'> |
||||
<div class="container"> |
||||
<div class="logo"> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr"><img alt="Zarola" src="/zarola40.png" /></a> |
||||
</div> |
||||
<div class="logo-mobile"> |
||||
<a href="https://zarola.oyd.org.tr"><img alt="Logo" src="/zarola40.png" /></a> |
||||
</div> |
||||
<div id="main-menu" class="main-menu"> |
||||
<ul> |
||||
|
||||
|
||||
<li class="menu-item-nasıl yaparım?"> |
||||
<a href="/belgeler/"> |
||||
<span>Nasıl yaparım?</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item-sss"> |
||||
<a href="/belgeler/sss/"> |
||||
<span>SSS</span> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
|
||||
<li class="menu-item"> |
||||
<a href="https://www.oyd.org.tr"> |
||||
<img src="/oyd_logo.svg" height="50px" alt="ÖYD"/> |
||||
</a> |
||||
</li> |
||||
</ul> |
||||
</div> |
||||
<button id="toggle-main-menu-mobile" class="hamburger hamburger--slider" type="button"> |
||||
<span class="hamburger-box"> |
||||
<span class="hamburger-inner"></span> |
||||
</span> |
||||
</button> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<h1 class="title">Tags</h1> |
||||
<div class="content"> |
||||
|
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
</div> |
||||
|
||||
<div class="sub-footer"> |
||||
<div class="container"> |
||||
<div class="row"> |
||||
<div class="sub-footer-inner" style="text-align: left;"> |
||||
© 2019 Özgür Yazılım Derneği. <br>Bu web sitesindeki tüm içerik Creative Commons Atıf-BenzeriPaylaşım (CC BY-SA) 4.0 Uluslararası lisansı altında lisanslanmıştır. |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
</div> |
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
|
||||
<script type="text/javascript" src="/js/scripts.min.1237ff71925bb8625c97a9af8db4c54525258bedfd7c47493daaff723bea755e.js"></script> |
||||
|
||||
|
||||
</body> |
||||
|
||||
</html> |
@ -0,0 +1,14 @@ |
||||
<?xml version="1.0" encoding="utf-8" standalone="yes"?> |
||||
<rss version="2.0" xmlns:atom="http://www.w3.org/2005/Atom"> |
||||
<channel> |
||||
<title>Tags on Zarola</title> |
||||
<link>https://zarola.oyd.org.tr/tags/</link> |
||||
<description>Recent content in Tags on Zarola</description> |
||||
<generator>Hugo -- gohugo.io</generator> |
||||
<language>tr-tr</language> |
||||
|
||||
<atom:link href="https://zarola.oyd.org.tr/tags/index.xml" rel="self" type="application/rss+xml" /> |
||||
|
||||
|
||||
</channel> |
||||
</rss> |