* [Google Drive](https://drive.google.com/drive/folders/13CADQTsCwrGsIID09YQbNz2DfRMUoxUU) (mahremiyetinize saygı göstermez)
Bunların hiçbirine erişemiyorsanız, <gettor@torproject.org> adresine, işletim sisteminizi ve istediğiniz dili içeren aşağıdaki gibi bir e-posta atarsanız, indirme linkiniz attığınız e-postaya cevap olarak gelecektir. _Cevabın gelmesi bazen 1 saati bulabilmektedir._
Bunların hiçbirine erişemiyorsanız, [gettor@torproject.org](mailto:gettor@torproject.org) adresine, işletim sisteminizi ve istediğiniz dili içeren aşağıdaki gibi bir e-posta atarsanız, indirme linkiniz attığınız e-postaya cevap olarak gelecektir. _Cevabın gelmesi bazen 1 saati bulabilmektedir._
@ -20,14 +20,14 @@ Bugün bankacılık işlemleri yapan neredeyse herkes 2FA'nın en yaygın metodu
* [FreeOTP+](https://github.com/helloworld1/FreeOTPPlus) ve [andOTP](https://github.com/andOTP/andOTP), Android cihazlarınızda 2FA kodları üretmek için kullanabileceğiniz özgür yazılımlardır.
[andOTP kullanım rehberi](beseri_guvenlik/andotp.md)
[andOTP kullanım rehberi](andotp.md)
* **Donanımsal anahtarlar ile**: Özellikle çift aşamalı yetkilendirme için tasarlanmış cihazlar güvenlik için en iyi çözümdür. Lakin donanımların pahalı olması sebebi ile pek az hizmet bu yöntemi tercih etmektedir. Bu amaçla kendi cihazınızı alıp yazılım yerine bu cihazlar ile kod üretimi yapabilirsiniz.
* [Yubikey](https://www.yubico.com): Sadece bir 2FA cihazı olmaktan çok daha fazlasını yapabilen en yaygın kullanılan çift aşamalı yetkilendirme cihazıdır. Birden fazla protokolü desteklemekle tavsiye edilebilecek ilk üründür.
* [RSA Tokens](https://community.rsa.com/community/products/securid/hardware-tokens): Bulabilir ve kullanabilirseniz RSA donanımlarını kod tabanlı 2FA uygulamalarında kullanabilirsiniz.
[andOTP](https://github.com/andOTP/andOTP) Android işletim sisteminde kullanılabilen özgür bir OTP yazılımıdır. [F-droid](https://f-droid.org/en/packages/org.shadowice.flocke.andotp/) aracılığı ile kurabileceğiniz andOTP'yi [Freeotp ve Freeotp+](https://search.f-droid.org/?q=freeotp&lang=en) yazılımlarından ayıran şifreli veri tabanı, [GPG şifreleme](yazisma_guvenligi/gpg/gpg.md) ve anahtar dışa aktarım gibi daha gelişmiş özellikleridir. Bu bakımdan andOTP neredeyse tüm OTP yazılımları gibi işlev görse de kullanım özellikleri bakımından daha ileri seçenekler sunmaktadır.
[andOTP](https://github.com/andOTP/andOTP) Android işletim sisteminde kullanılabilen özgür bir OTP yazılımıdır. [F-droid](https://f-droid.org/en/packages/org.shadowice.flocke.andotp/) aracılığı ile kurabileceğiniz andOTP'yi [Freeotp ve Freeotp+](https://search.f-droid.org/?q=freeotp&lang=en) yazılımlarından ayıran şifreli veri tabanı, [GPG şifreleme](../yazisma_guvenligi/gpg/gpg.md) ve anahtar dışa aktarım gibi daha gelişmiş özellikleridir. Bu bakımdan andOTP neredeyse tüm OTP yazılımları gibi işlev görse de kullanım özellikleri bakımından daha ileri seçenekler sunmaktadır.
## Kurulum
andOTP'yi tüm Android yazılımı dağıtan depolarda bulmanız mümkündür. Tavsiyemiz özgür [F-droid](cihaz_guvenligi/yazilim_guvenligi.md) deposundan kurulumunuzu yapmanızdır. Bunun için:
andOTP'yi tüm Android yazılımı dağıtan depolarda bulmanız mümkündür. Tavsiyemiz özgür [F-droid](../cihaz_guvenligi/yazilim_guvenligi.md) deposundan kurulumunuzu yapmanızdır. Bunun için:
F-droid'de `andOTP` ismini aratıp `install(yükle)` seçeneği ile kurulumunuzu başlatın ve çıkan ekranda tekrar yükleye basarak kurulumunuzu tamamlayın.
@ -45,7 +45,7 @@ Bu seçeneklerden en yaygın olarak kullanacağınız `scan qrcode` seçeneğidi
Kameranız ile karekod taramak için ayrı bir yazılıma ihtiyacınız olabilir. Bu noktada yine özgür olan [Binary Eye]( veya [Barcode Scanner](https://f-droid.org/en/packages/com.google.zxing.client.android) yazılımlarından birini öneririz.
Kameranız ile karekod taramak için ayrı bir yazılıma ihtiyacınız olabilir. Bu noktada yine özgür olan [Binary Eye](https://f-droid.org/en/packages/de.markusfisch.android.binaryeye) veya [Barcode Scanner](https://f-droid.org/en/packages/com.google.zxing.client.android) yazılımlarından birini öneririz.
Karekodu taramanız üzerine OTP token eklenecek ve talebiniz üzerine üretilmeye başlayacaktır. Bu noktadan sonra söz konusu token'e ait hizmeti kullanmak için andOTP'den aldığınız kodu belirtilen süre içinde girmeniz yeterlidir.
@ -58,4 +58,4 @@ andOTP'yi kullanmak için özellikle ayarlarını değiştirmeniz gerekmiyor. Ki
Yukarıdaki şekilde kilitlenme seçeneklerini ayarlamak andOTP'nin tuttuğu sırların korunması için en iyi seçeneği sağlayacaktır. Benzer şekilde söz konusu token'ler hesaplarınıza erişmenizde önemli rol oynayacağı için düzenli yedeklemelerinizi GPG ile şifrelemeniz için gerekli ayarları yaparak yedeklerinizi cihazınızdaki bir dizine kaydedebilir veya Android'in düzenli aldığı yedeklere şifreli şekilde güvenle ekleyebilirsiniz. Bunun için [Openkeychain](https://f-droid.org/en/packages/org.sufficientlysecure.keychain) yazılımına ihtiyacınız olacaktır. [Kullanımı için rehberimize danışabilirsiniz.](yazisma_guvenligi/gpg/gpg-anahtar-uretimi.md)
Yukarıdaki şekilde kilitlenme seçeneklerini ayarlamak andOTP'nin tuttuğu sırların korunması için en iyi seçeneği sağlayacaktır. Benzer şekilde söz konusu token'ler hesaplarınıza erişmenizde önemli rol oynayacağı için düzenli yedeklemelerinizi GPG ile şifrelemeniz için gerekli ayarları yaparak yedeklerinizi cihazınızdaki bir dizine kaydedebilir veya Android'in düzenli aldığı yedeklere şifreli şekilde güvenle ekleyebilirsiniz. Bunun için [Openkeychain](https://f-droid.org/en/packages/org.sufficientlysecure.keychain) yazılımına ihtiyacınız olacaktır. [Kullanımı için rehberimize danışabilirsiniz.](../yazisma_guvenligi/gpg/gpg-anahtar-uretimi.md)
Bitwarden diğer parola yöneticilerinden farklı olarak dağıtımların temel yazılım depolarında bulunmamakta. Bu noktada Bitwarden'i kurmak için iki seçeneğiniz bulunuyor:
1. [Bitwarden indirme sayfasından](https://bitwarden.com/download/) cihazınıza uygun olan kurulum dosyasını indirip çalıştırmak. Bu GNU/Linux içn `.AppImage` indirip çalıştırmayı ve indirdiğiniz dosyanın bütünlüğü için sadece web sayfasının bir sertifika otoritesi tarafından verilmiş [TLS](/ag_guvenligi/letsencrypt.md) sertifikasına güvenmeyi gerektirmekte.
1. [Bitwarden indirme sayfasından](https://bitwarden.com/download/) cihazınıza uygun olan kurulum dosyasını indirip çalıştırmak. Bu GNU/Linux içn `.AppImage` indirip çalıştırmayı ve indirdiğiniz dosyanın bütünlüğü için sadece web sayfasının bir sertifika otoritesi tarafından verilmiş [TLS](../ag_guvenligi/letsencrypt.md) sertifikasına güvenmeyi gerektirmekte.
2. Kullandığınız dağıtımda `Snap` paket yöneticisi var ise kurulumu bununla yapmak. Bunun için aşağıdaki komutu kullanabilirsiniz:
@ -68,6 +68,6 @@ Bitwarden'i [F-droid](https://f-droid.org) özgür yazılım reposundan bulmanı
1. [Bitwarden Github deposundaki imzalı .APK](https://github.com/bitwarden/mobile/releases) dosyasını indirerek cihazınıza elle kurmak ilk seçenek. Burada bulacağınız dosyalar Github'a `0x4AEE18F83AFDEB23` GPG anahtarı ile imzalı yüklenmekte.
2. [Bitwarden'in resmi F-droid deposunu](https://mobileapp.bitwarden.com/fdroid/] cihazınızda kurulu F-droid'de kurmak. Bunun için bağlantıyı takip ettiğinizde karşınıza çıkan karekodu kullanabilir veya URL'yi elle girerek depoyu ekleyebilirsiniz.
2. [Bitwarden'in resmi F-droid deposunu](https://mobileapp.bitwarden.com/fdroid/) cihazınızda kurulu F-droid'de kurmak. Bunun için bağlantıyı takip ettiğinizde karşınıza çıkan karekodu kullanabilir veya URL'yi elle girerek depoyu ekleyebilirsiniz.
Android versiyonun kullanımı da benzer olmakla birlikte hesabınıza giriş yapmakla tüm Bitwarden işlevlerine ve parolalarınıza anında erişebilirsiniz.
@ -36,13 +36,13 @@ Cihazlarınızı fiziki müdahalelere karşı dayanıklı hale getirmek hem dona
Cihazınızın /boot sektörünü ve tüm açılış aşamalarını kriptografik araçlarla kontrol altına alarak bir saldırganın bu süreci bozmasını engelleyebilirsiniz. Bu pek çok basit ve gelişmiş saldırıyı durdurma potansiyeline sahip bir tedbir olmakla kimi zaman özel donanım ve emek gerektirmektedir.
[Haven](https://guardianproject.info/apps/org.havenapp.main/) [Guardian Project](https://guardianproject.info/) tarafından geliştirilen bir ortam izleme yazılımı. Mahremiyet ve güvenlik konuşulan bir rehberde olmaması gereken bir yazılım gibi görünse de Haven çok özelleşmiş bir sorunu çözmek için geliştirilen bir hayli etkili bir özgür yazılım. Haven çok basitçe bir Android cihazın sensörlerini kullanarak belirli bir alandaki değişiklikleri takip edip gerçekleşen değişiklikleri kaydederek cihazın sahibine haber verebiliyor. Bu ihtiyaç [Evil Maid](https://en.wikipedia.org/wiki/Evil_Maid_attack) tipi saldırılaradn doğmuş durumda. Özetle Haven, cihazlarınızı veya yaşam alanınızı bir otel odası gibi kontrol altında bırakmadan terk ettiğinizde arkadanızda bıraktıklarınıza yapılabilecek müdahalelerden doğabilecek güvenlik açıklarına karşı koymak için tasarlanıyor. Haven kurulu bir cihazı odanızı veya bir eşyanızı gören veya duyan bir noktaya kurulu şekilde bıraktığınızda olağan dışı hareket ve sesleri kaydedip kullanıcısına SMS veya [Signal](/yazisma_guvenligi/signal.md) üzerinden haber verebiiyor.
[Haven](https://guardianproject.info/apps/org.havenapp.main/) [Guardian Project](https://guardianproject.info/) tarafından geliştirilen bir ortam izleme yazılımı. Mahremiyet ve güvenlik konuşulan bir rehberde olmaması gereken bir yazılım gibi görünse de Haven çok özelleşmiş bir sorunu çözmek için geliştirilen bir hayli etkili bir özgür yazılım. Haven çok basitçe bir Android cihazın sensörlerini kullanarak belirli bir alandaki değişiklikleri takip edip gerçekleşen değişiklikleri kaydederek cihazın sahibine haber verebiliyor. Bu ihtiyaç [Evil Maid](https://en.wikipedia.org/wiki/Evil_Maid_attack) tipi saldırılaradn doğmuş durumda. Özetle Haven, cihazlarınızı veya yaşam alanınızı bir otel odası gibi kontrol altında bırakmadan terk ettiğinizde arkadanızda bıraktıklarınıza yapılabilecek müdahalelerden doğabilecek güvenlik açıklarına karşı koymak için tasarlanıyor. Haven kurulu bir cihazı odanızı veya bir eşyanızı gören veya duyan bir noktaya kurulu şekilde bıraktığınızda olağan dışı hareket ve sesleri kaydedip kullanıcısına SMS veya [Signal](../yazisma_guvenligi/signal.md) üzerinden haber verebiiyor.
Haven hala geliştirme sürecinde ve kullanılabilir olmakla birlikte kimi sorunlarla karşılaşmanız mümkün. Lakin çözdüğü sorunun önemi ve özgür bir başka çözümün yokluğunda yukarıda belirtilen bir saldırıyı tehdit modelinde gören kişilerin kullanması için değerlendirilebilir durumda.
## Haven'i yükleyin
Bunun için bir Android mobil cihaza ihtiyacınız olacak. Tercihen ve fiyat/performans açısından [LineageOS](/cihaz_guvenligi/lineageos.md) kurulu kamerası ve mikrofonu çalışan ucuz bir cihaza [F-droid](https://f-droid.org) üzerinden kurulum yapabilirsiniz.
Bunun için bir Android mobil cihaza ihtiyacınız olacak. Tercihen ve fiyat/performans açısından [LineageOS](../cihaz_guvenligi/lineageos.md) kurulu kamerası ve mikrofonu çalışan ucuz bir cihaza [F-droid](https://f-droid.org) üzerinden kurulum yapabilirsiniz.
Bunun için öncelikle F-droid ayarlarından The Guardian Project'in deposunu etkinleştirmeniz gerekli.
Haven takip ettiği olayları sadece kaydetmek değil aynı zamanda size göndermek imkanına da sahip. Bunun için iki yol bulunmakta. Biri [Signal](/yazisma_guvenligi/signal.md) kullanarak diğeri de [TOR](/ag_guvenligi/tor.md) üzerinden bir web sunucusu açıp buraya uzaktan erişmenize imkan sağlayarak. Signal seçeneği Signal kullanılmayan bir telefon numarası gerektirmekte, TOR seçeneği de düzenli bir internet bağlantısını. Bu ayarları Haven'in genel ayarlarından yapabilirsiniz.
Haven takip ettiği olayları sadece kaydetmek değil aynı zamanda size göndermek imkanına da sahip. Bunun için iki yol bulunmakta. Biri [Signal](../yazisma_guvenligi/signal.md) kullanarak diğeri de [TOR](../ag_guvenligi/tor.md) üzerinden bir web sunucusu açıp buraya uzaktan erişmenize imkan sağlayarak. Signal seçeneği Signal kullanılmayan bir telefon numarası gerektirmekte, TOR seçeneği de düzenli bir internet bağlantısını. Bu ayarları Haven'in genel ayarlarından yapabilirsiniz.
TOR kullanmak için yine The Guardian Project'in TOR istemcisi olan [Orbot](https://guardianproject.info/apps/org.torproject.android/) yazılımına ihtiyacınız olacak. Benzer şekilde F-droid'den indirebileceğiniz bu yazılım Haven'a TOR hidden service açma imkanı sağlayacaktır. Bunun ardından ayarlarda `wyig5ig2zamghhn.onion:8888` benzeri bir adres görülecek. [Tor Browser](/ag_guvenligi/tor.md) ile bu adrese girerek Haven'in kayıtlarına uzaktan belirleyeceğiniz parola ile erişebilirsiniz.
TOR kullanmak için yine The Guardian Project'in TOR istemcisi olan [Orbot](https://guardianproject.info/apps/org.torproject.android/) yazılımına ihtiyacınız olacak. Benzer şekilde F-droid'den indirebileceğiniz bu yazılım Haven'a TOR hidden service açma imkanı sağlayacaktır. Bunun ardından ayarlarda `wyig5ig2zamghhn.onion:8888` benzeri bir adres görülecek. [Tor Browser](../ag_guvenligi/tor.md) ile bu adrese girerek Haven'in kayıtlarına uzaktan belirleyeceğiniz parola ile erişebilirsiniz.
@ -42,7 +42,7 @@ Veritabanınızın güvenliğine ilişkin kararları bir sonraki sayfada vermeni
KeePassXC'nin veritabanını korumak için gelişmiş imkanlardan da faydalanabilirsiniz.
* **Anahtar Dosyası:** Veritabanını deşifre edebilmek için hem parolayı hem de KeePassXC'nin oluşturacağı anahtar dosyasını sunmanız gerekir. Bu anahtarı oluşturmak için `Anahtar Dosası Ekle` seçeneğini seçip `oluştur` düğmesi ile yeni bir dosya oluşturabilirsiniz. Bu dosyayı parolanız kadar iyi korumanız gerekmekte aksi halde tüm parolalarınızı kaybedebilirsiniz. En iyi seçenek bir kopyayı USB bellekte diğerini güvendiğiniz bir başka alanda saklamak. Bunun için [GPG anahtarı kağıt yedek rehberimizden](/yazisma_guvenligi/gpg/paperbackup.md) yararlanabilirsiniz.
* **Anahtar Dosyası:** Veritabanını deşifre edebilmek için hem parolayı hem de KeePassXC'nin oluşturacağı anahtar dosyasını sunmanız gerekir. Bu anahtarı oluşturmak için `Anahtar Dosası Ekle` seçeneğini seçip `oluştur` düğmesi ile yeni bir dosya oluşturabilirsiniz. Bu dosyayı parolanız kadar iyi korumanız gerekmekte aksi halde tüm parolalarınızı kaybedebilirsiniz. En iyi seçenek bir kopyayı USB bellekte diğerini güvendiğiniz bir başka alanda saklamak. Bunun için [GPG anahtarı kağıt yedek rehberimizden](../yazisma_guvenligi/gpg/paperbackup.md) yararlanabilirsiniz.
@ -68,7 +68,7 @@ KeePassXC-Browser eklentisi ile kaydettiğiniz parolaları tarayıcınızda kull
Eklentinin KeePassXC veritabanına ulaşabilmesi için bilgisayarınızda kurulu KeePassXC'den `Tarayıcı Tümleşmesi` seçeneğinin etkineştirilmesi gerekiyor. Bunun için KeePassXC'yi açıp ` Araçlar > Ayarlar > Tarayıcı Tümleşmesi` sekmesine gelip üst bölümde bulunan `KeePassXC tarayıcı entegrasyonunu etkinleştir` seçeneğini seçmeniz ve ardından listelenen tarayıcılar arasından kullandığınız tarayıcıyı işaretlemeniz gerekli.
[Fiziksel güvenlik](fiziki_guvenlik.md) cihazların güvenliğinin sağlanması açısından ciddi bir endişe olarak var olmakta. Her ne kadar [boot güvenliği](cihaz_guvenligi/boot_guvenligi.md) veya [şifreleme](cihaz_guvenligi/cihaz_sifreleme.md) gibi yazılımsal kaynaklı güvenlik tedbirleri kimi saldırıları engelleyebilecek olsa da fiziken cihaza yerleştirilecek bir cihaz aracılığı ile gerçekleştirilebilecek saldırılara karşı çok az koruma sağlamaktadır.
[Fiziksel güvenlik](fiziki_guvenlik.md) cihazların güvenliğinin sağlanması açısından ciddi bir endişe olarak var olmakta. Her ne kadar [boot güvenliği](../cihaz_guvenligi/boot_guvenligi.md) veya [şifreleme](../cihaz_guvenligi/cihaz_sifreleme.md) gibi yazılımsal kaynaklı güvenlik tedbirleri kimi saldırıları engelleyebilecek olsa da fiziken cihaza yerleştirilecek bir cihaz aracılığı ile gerçekleştirilebilecek saldırılara karşı çok az koruma sağlamaktadır.
Fiziki tedbirlerin amaçlarından biri de kullanılan cihazlara yapılabilecek fiziki müdahalelerin nasıl engellenebileceği veya yapılan müdahalelerin nasıl fark edilebileceğinden oluşmakta. Keza donanıma yapılan bir müdahalenin doğrulanması kimi zaman imkansıza yakın olabilecek olduğundan pratik olarak soruna getirilebilecek en iyi çözüm müdahalenin olmadığından emin olmaktan geçmekte.
@ -16,7 +16,7 @@ Bir cihazın açılıp açılmadığını öğrenmeye yakın zamanlara kadar en
Lakin sizi, bilgisayarınızı ve kullandığınız etiketi bilen veya dünyadaki her güvenlik etiketinden bir tane bulundurmaya gücü yetecek bir saldırgan için bu etiketlerin bir engel teşkil ettiği söylenemez. Keza bilgisayarınızdaki etiket çıkarılıp yerine aynısından bir tane yapıştırılmış olursa cihazınıza müdahale edildiğine dair nasıl bir izlenim edinilebilir? Güvenlik etiketleri seri üretim ürünler olmakla belirli bir tasarımda ve topluca üretilmekteler. Bu etiketleri fiziki özelliklerini belirli kıldığından iki etiket arasındaki fark da felsefi düzeyde kalmaktadır.
Belirlenebilirlik bir sorun olduğu zaman çözüm neredeyse her zaman belirlenemezlikle yani [entropi](https://en.wikipedia.org/wiki/Entropy_(statistical_thermodynamics)) ile çözülmektedir. [Parolalarınızı koruyan](beseri_guvenlik/parolalar.md) entropi ile aynı kapsamda cihazınızı koruyacak etkiet de entropiden faydalanır. Şöyle ki; şayet bir saldırgan dünyada seri üretimde bulunan veya özel ürettirmiş olsanız bile bilgi sahibi olduğu bir etiketten yaptırabilir lakin tamamen rastgele olan bir etiketten üretmesi çok ama çok zordur.
Belirlenebilirlik bir sorun olduğu zaman çözüm neredeyse her zaman belirlenemezlikle yani [entropi](https://en.wikipedia.org/wiki/Entropy_(statistical_thermodynamics)) ile çözülmektedir. [Parolalarınızı koruyan](parolalar.md) entropi ile aynı kapsamda cihazınızı koruyacak etkiet de entropiden faydalanır. Şöyle ki; şayet bir saldırgan dünyada seri üretimde bulunan veya özel ürettirmiş olsanız bile bilgi sahibi olduğu bir etiketten yaptırabilir lakin tamamen rastgele olan bir etiketten üretmesi çok ama çok zordur.
Bu sorunun çözümü olarak [Chaos Computer Club'ın](https://www.ccc.de/en/club) [30c3](https://media.ccc.de/v/30C3_-_5600_-_en_-_saal_1_-_201312301245_-_thwarting_evil_maid_attacks_-_eric_michaud_-_ryan_lackey) konferansında eric Michaud ve Ryan Lackey tarafından yapılan sunumda neredeyse her kozmetik dükkanında bulunabilecek simli oje önerilmektedir. Fikir ojenin içerdiği simlerin her boyamada tamamen rastgele sonuçlar vermesine dayanmaktadır. Bu şekilde cihazın vidalarına ve/veya portlarına yapılan mühürler daha sonra kontrol edilerek bozulup bozulmadığından görece emin olunabilmektedir. Keza aynı şekilde mührü oluşturmak veya bir iz bırakmadan çıkarıp yerine takmak pek kolay bir iş değildir.
@ -70,7 +70,7 @@ Bu fotoğrafları yanınızdan ayırmayacağınız bir aygıt üzerinde depolama
Bu aşama zorunlu olmasa da yapacağınız mührü kontrol etmek için kullanacağınız fotoğrafların değiştirilmediğinden emin olmanın tek yolu kriptografik olarak imzalamaktan geçmektir. Bu hem fotoğrafları içeren aygıtın kontrolünü kaybetmeniz durumunda önem taşır hem de uzun vadede bu mührü korumanızı kolaylaştırır.
GPG ve kullanımı size yabancı konular ise [GPG rehberimizden](yazisma_guvenligi/gpg/gpg.md) faydalanabilirsiniz.
GPG ve kullanımı size yabancı konular ise [GPG rehberimizden](../yazisma_guvenligi/gpg/gpg.md) faydalanabilirsiniz.
[Pass](https://www.passwordstore.org/) 700 satır bash betiği ile yazılmış inanılmaz basit ve etkili bir parola yöneticisi. Parolaları üst verileri ile birlikte ev dizini altında [GPG](/yazisma_guvenligi/gpg/gpg.md) ile şifreleyerek saklamakta. Bir uçbirim yazılımı olmakla birlikte hem Android hem de GNU/Linux için grafik önyüzü ve Firefox tarayıcı etklentisi bulunmakta. Şayet GPG kullanıyorsanız Pass'ten daha basit ve etkili bir parola yöneticisi bulmak zor.
[Pass](https://www.passwordstore.org/) 700 satır bash betiği ile yazılmış inanılmaz basit ve etkili bir parola yöneticisi. Parolaları üst verileri ile birlikte ev dizini altında [GPG](../yazisma_guvenligi/gpg/gpg.md) ile şifreleyerek saklamakta. Bir uçbirim yazılımı olmakla birlikte hem Android hem de GNU/Linux için grafik önyüzü ve Firefox tarayıcı etklentisi bulunmakta. Şayet GPG kullanıyorsanız Pass'ten daha basit ve etkili bir parola yöneticisi bulmak zor.
Kurulumun tamamlanması ardından `QtPass` çalıştırdığınızda ilk kurulum için gerekli ayarların yapılmasına başlanacaktır. Bu ayarlardan ilki kullanılacak GPG anahtarının belirlenmesi. Pass bunun için GNU/Linux dağıtımınızın kullandığı GPG yazılımını kullanacağından gizli anahtarınızın üretilmiş ve kullanıma hazır olarak bulunması gerekmekte. Bir GPG anahtarı oluşturmak için [kolay GPG anahtar üretimi rehberinden](/yazisma_guvenligi/gpg/gpg-anahtar-uretimi.md) yardım alabilirsiniz.
Kurulumun tamamlanması ardından `QtPass` çalıştırdığınızda ilk kurulum için gerekli ayarların yapılmasına başlanacaktır. Bu ayarlardan ilki kullanılacak GPG anahtarının belirlenmesi. Pass bunun için GNU/Linux dağıtımınızın kullandığı GPG yazılımını kullanacağından gizli anahtarınızın üretilmiş ve kullanıma hazır olarak bulunması gerekmekte. Bir GPG anahtarı oluşturmak için [kolay GPG anahtar üretimi rehberinden](../yazisma_guvenligi/gpg/gpg-anahtar-uretimi.md) yardım alabilirsiniz.
@ -32,7 +32,7 @@ Anahtar seçiminizi yaptıktan sonra Pass'ın genel ayarları ile karşılanacak
Aynı penceredenin `settings` kısmında QtPass'ın genel ayarlarını bulabilirsiniz. Burada gelen varsayılan ayarlar kullanılması en iyi seçenekleri ifade ediyor. Şayet parola üretiminden veya pano seçeneklerinden değiştirmek istedikleriniz var ise özel ihtiyaçlarınız için bu bölümden yapabilirsiniz. Buradaki önemli seçeneklerden bir tanesi `Git` seçeneği. Bu seçenek parolalarınızın bulunduğu dizini bir git reposu ile eşitlemeye yaramakta ve birden fazla cihaz ile eş olarak parolalarınızı kullanabilmenize imkan vermekte. Şayet parolalarınızı şifreli olarak uzak bir sunucuda tutmak konusunda tehdit modeliniz açısından bir sıkıntı yoksa bu seçenek en kolay eşitlemeyi size sağlayacaktır. Ayarları tamamlamanız üzere QtPass'ın ana ekranı karşınıza gelecektir.
Buradan parola dizininizde yeni dizinler açabilir ve bu dizinlere yeni parolalar ekleyebilirsiniz. Sağ üst sekmeden `+` simgesi bulunan sayfa düğmesinden yeni parola ekleyebilirsiniz. QtPass size ilk olarak parolanızı tutacak dosyanın adını soracaktır. Şayet buraya bir web hizmetinin parolasını kaydedecekseniz alan adında geçen bir kelimeyi yazmak tarayıcı eklentisinin otomatik olarak bu parolayı size önermesini sağlayacaktır.
@ -50,7 +50,7 @@ Oluşturacağınız parolayı ve diğer bilgileri girmek üzere karşınıza gel
Parolayı kaydetmeniz üzerine parolanız verdiğiniz isimle birlikte ana ekranda yerini alacaktır. Üzerine tıkladığınızda QtPass size GPG parolanızı soracak ve başarılı bir şekilde girmeniz üzerine sağ tarafta parolaya ilişkin detaylar belirecektir.
### Passff Firefox tarayıcı eklentisi
@ -77,7 +77,7 @@ Kurulumun ardından Firefox çubuğunda yer alacak passff simgesinden parolalar
## Android
Pass'i Android'de kullanmak muhtemelen en kolay seçenek olabilir. Bunun için [Openkeychain](https://www.openkeychain.org/) yazılımını cihazınıza kurmuş ve GPG anahtarınızı kullanılabilir kılmış olmanız gerekli. Bunun için [GnuPG Anahtar Üretimi](/yazisma_guvenligi/gpg/gpg-anahtar-uretimi.md) rehberinden destek alabilirsiniz.
Pass'i Android'de kullanmak muhtemelen en kolay seçenek olabilir. Bunun için [Openkeychain](https://www.openkeychain.org/) yazılımını cihazınıza kurmuş ve GPG anahtarınızı kullanılabilir kılmış olmanız gerekli. Bunun için [GnuPG Anahtar Üretimi](../yazisma_guvenligi/gpg/gpg-anahtar-uretimi.md) rehberinden destek alabilirsiniz.
Pass'i kullanabilmek için [Password Store](https://github.com/zeapo/Android-Password-Store#readme) yazılımını cihazınıza kurmanız gerekli. Password Store'u [F-droid özgür yazılım deposunda](https://f-droid.org) bulabilirsiniz.
@ -91,7 +91,7 @@ Kurulumun ardından Password Store sizi kurulum ekranı ile karşılayacaktır.
Ardından bu reponun gizli (hidden) mi yoksa açıkta (sd-card) mı olacağını seçmeniz gerekecek. Şayet gizli seçeneği ile ilerlerseniz Password Store kaydedeceğiniz parolaları kendi yetkisi kısıtlanmış alanda tutacaktır. Bu parolalarınızı eşitlemenizi neredeyse imkansız kılacağı gibi yedekleme seçeneklerinizi sadece Android'in kendi sistemine bırakacaktır şayet telefonunuza root erişiminiz yok ise. Şayet yerel depo ile devam edecekseniz önerimiz [Syncthing](https://syncthing.net) ile açık parola dizinini diğer cihazlarınıza eşitlemeniz olacaktır. Syncthing kullanımı için [eşitleme rehberimizden](cihaz_guvenligi/syncthing.md) faydalanabilirsiniz.
Ardından bu reponun gizli (hidden) mi yoksa açıkta (sd-card) mı olacağını seçmeniz gerekecek. Şayet gizli seçeneği ile ilerlerseniz Password Store kaydedeceğiniz parolaları kendi yetkisi kısıtlanmış alanda tutacaktır. Bu parolalarınızı eşitlemenizi neredeyse imkansız kılacağı gibi yedekleme seçeneklerinizi sadece Android'in kendi sistemine bırakacaktır şayet telefonunuza root erişiminiz yok ise. Şayet yerel depo ile devam edecekseniz önerimiz [Syncthing](https://syncthing.net) ile açık parola dizinini diğer cihazlarınıza eşitlemeniz olacaktır. Syncthing kullanımı için [eşitleme rehberimizden](../cihaz_guvenligi/syncthing.md) faydalanabilirsiniz.
@ -14,7 +14,7 @@ Eğer ABD sınırından geçmeyi planlıyorsanız, sınır personeli verileriniz
* **Verilerinizi yedekleyin.** Cihazlarınız alıkonulursa verilerinize erişebilmek için uzak ve güvenli bir konumda verilerinizi yedekte tutun.
* **Cihazlarınızı tamamen kapatın.** Cold boot gibi saldırılara karşı cihazlarınızı kapalı konumda tutun.
* **Parmak izi kullanmayın.** Sınırdaki bir ajanın parmağınızı zorla kavrayıp okuyucuya bastırması çok kolaydır, bunu unutmayın.
* **Mümkünse cihazlarınızı ojeleyin.** Cihazlarınızın açılıp açılmadığını anlamak için faydalı olacaktır. Nasıl yapacağınızı öğrenmek için [rehberimize](../beseri-guvenlik/oje.md) bakabilirsiniz.
* **Mümkünse cihazlarınızı ojeleyin.** Cihazlarınızın açılıp açılmadığını anlamak için faydalı olacaktır. Nasıl yapacağınızı öğrenmek için [rehberimize](oje.md) bakabilirsiniz.
* **Tüm hesaplarınızdan çıkış yapın.** Eğer cihazınızda yine de veri tutuyorsanız, uzak sunuculara bağlanan hesaplarınızdan çıkış yapın.
* **Rahat olun.** Aşırı güvenlik, her zaman güvenlik demek değildir. Çok üst düzey güvenlik tedbirleri ortada hiçbir şey yokken sınır görevlilerini şüphelendirebilir.
* **En yakın konsolosluğun numarasını bir kenara yazın.** Yaşanabilecek ciddi sorunlar halinde son çare olarak ulaşabilmeniz için en yakın konsolosluğun iletişim bilgilerini bir kağıda not alın.
Gerekli yazılımları elde ettikten sonra OTP kullanacağınız hizmetin ayarlarına gelip muhtemelen `güvenlik` adı altında bulacağınız çift aşamalı yetkilendirme (Two Factor authentication veya 2FA) bölümüne gelip söz konusu güvenlik tedbirini etkinleştirin. Bu rehberde [Protonmail](/yazisma_guvenligi/protonmail.md) kullanılmıştır.
Gerekli yazılımları elde ettikten sonra OTP kullanacağınız hizmetin ayarlarına gelip muhtemelen `güvenlik` adı altında bulacağınız çift aşamalı yetkilendirme (Two Factor authentication veya 2FA) bölümüne gelip söz konusu güvenlik tedbirini etkinleştirin. Bu rehberde [Protonmail](../yazisma_guvenligi/protonmail.md) kullanılmıştır.
OTP soft token olarak mobil cihazlarda kullanılması düşünüldüğünden bir karekod şeklinde hizmet sağlayıcı tarafından sunulacaktır. Bu karekod aslında paylaşılan sırrı ve süre ile kritopgrafik ayarlara ilişkin detaylar içermekte. Bu bilgileri elle de girmek mümkün ki bilgisayarda bu şekilde yapılması gerekli. Elle giriş seçeneğini seçerek gerekli detaylara ulaşabilirsiniz.
@ -127,6 +127,6 @@ Kurulumu başlattıktan sonra çeşitli şekillerde sizden Yubikey'inizi bağlam
Kaydın başarılı olması üzerine hesabınıza anahtarınız tanımlanacaktır.
Bu durumda kaydettiğiniz yubikey'in kaybolması durumunda **hesabınıza erişemez** hale gelebilirsiniz. Bu neden ile ikinci bir güvenlik tedbirini daha kaydederek bu duruma engel olmanız mümkün. Bunun için [Akıllı cihaz üzerinden OTP kullanımını](andotp.png) tavsiye ederiz.
Bu durumda kaydettiğiniz yubikey'in kaybolması durumunda **hesabınıza erişemez** hale gelebilirsiniz. Bu neden ile ikinci bir güvenlik tedbirini daha kaydederek bu duruma engel olmanız mümkün. Bunun için [Akıllı cihaz üzerinden OTP kullanımını](andotp.md) tavsiye ederiz.
Yubikey'de U2F yetkilendirmesine pin veya parola ile tedbir koyulamamakta. Bu nedenle Yubikey'inizi elinde bulunduran biri herhangi bir sorun çekmeden ikinci faktör olarak cihazınızı kullanabilir. Bu sebepten **Yubikey'inizi iyi korumanız önerilir.** Bu tehdit modeli sizin için geçerli ise Yubikey ile TOTP OTP kullanımı pin ile korunabildiğinden daha güvenli olacaktır.
@ -8,10 +8,10 @@ Cihazlarımızı güvenli kılmak bugün çaresiz bir kavga olmaktan gün geçti
Elbette günümüzde cihazların özgürlüğü ve güvenliği tamamen kazanılmış değildir. Bgün üretim sistemlerinin ve üretilen donanımların karmaşıklığı bireysel olarak bu cihazların incelenmesini ve kesinlikle güvenilirliğinin kanıtlanmasını çok zorlaştırmakta. Fakat basit birkaç adım bir çok tehdide karşı koyabilecek şekilde cihazları güvenli kılabilmekte ve pek çok durumda bu yazılım ve donanım özgürlüğünden geçmekte. [Özgür Yazılım Derneği / Donanım Özgürlüğü](https://oyd.org.tr/yazilar/donanim-ozgurlugu/) makalesinin bu konu hakkında okunması önerilebilir.
Google-authenticator(GA) GNU/Linux cihazlarda login ekranlarında parola ile birlikte [ikinci faktör olarak (2FA)](beseri_guvenlik/2fa.md) akıllı cihazlardan alınacak bir kodu sunarak giriş yapılmasına imkan veren bir yazılım. GA kullanarak cihazlarınıza erişimi daha kontrollü ve güvenli hale getirmek mümkün.
Google-authenticator(GA) GNU/Linux cihazlarda login ekranlarında parola ile birlikte [ikinci faktör olarak (2FA)](../beseri_guvenlik/2fa.md) akıllı cihazlardan alınacak bir kodu sunarak giriş yapılmasına imkan veren bir yazılım. GA kullanarak cihazlarınıza erişimi daha kontrollü ve güvenli hale getirmek mümkün.
## Kurulum
@ -20,7 +20,7 @@ Uçbirimde aşağıdaki şekilde bir karekod ve bir terslik durumunda kullanılm
Çıkan karekodu tercihiniz olan bir OTP yazılımı ile mobil cihazınıza eklemelisiniz. Bunun için özgür [andOTP yazılımı önerilir ve kullanım rehberine başvurabilirsiniz.](beseri_guvenlik/andotp.md) Aynı zamanda acil durum kodlarını da elle veya yazıcı ile yazdırarak güvenli bir yerde taşımanız bir aksilik durumunda cihazınıza erişmeniz için hararetle önerilir. Bunun için en iyi yol bastırdığınız kodları kesip koyu renkli bir bant ile kaparak cüzdan gibi sürekli taşıdığınız bir yerde bulundurmanız olacaktır. Böylece gerektiğinde kodları kullanmanız mümkün olacağı gibi istenmeyen şekilde el geçirilmesinin de önüne geçebilirsiniz. Şayet tehdit modelniz bu durumun aksine hareket etmenizi gerektiriyor ise cihazınıza daha zor olacak ise de GA erişimi olmadan da ulaşmanız mümkündür.
Çıkan karekodu tercihiniz olan bir OTP yazılımı ile mobil cihazınıza eklemelisiniz. Bunun için özgür [andOTP yazılımı önerilir ve kullanım rehberine başvurabilirsiniz.](../beseri_guvenlik/andotp.md) Aynı zamanda acil durum kodlarını da elle veya yazıcı ile yazdırarak güvenli bir yerde taşımanız bir aksilik durumunda cihazınıza erişmeniz için hararetle önerilir. Bunun için en iyi yol bastırdığınız kodları kesip koyu renkli bir bant ile kaparak cüzdan gibi sürekli taşıdığınız bir yerde bulundurmanız olacaktır. Böylece gerektiğinde kodları kullanmanız mümkün olacağı gibi istenmeyen şekilde el geçirilmesinin de önüne geçebilirsiniz. Şayet tehdit modelniz bu durumun aksine hareket etmenizi gerektiriyor ise cihazınıza daha zor olacak ise de GA erişimi olmadan da ulaşmanız mümkündür.
Karekodu taradıktan sonra gelecek tüm sorulara evet diyerek kurulumu tamamlayın. Çıkan sorular sırası ile bir kodun tekrar kullanılması, zaman sapmalarına karşı koruma ve sürekli giriş denemelerine karşı tedbir sunacaktır.
@ -20,7 +20,7 @@ GnuPG ile Libreboot'un GRUB'ın kurulumunu ve yüklenecek çekirdeklerin değiş
## Bir GnuPG anahtarı oluşturun
GRUB, kriptografik olarak çekirdek ve ayar dosyalarını denetlemek için GnuPG kullanmaktadır. Şifreleme esnasında kullanılacak anahtarın kullanıcı tarafından üretilmesi gerekmektedir. Eğer halihazırda bir GnuPG anahtarınız yoksa, sadece bu amaçla kullanmak için veya genel olarak kullanılmak üzere bir GnuPG anahtarı üretebilirsiniz. Bunun için [GnuPG anahtar üretimi](/yazisma_guvenligi/gpg/gpg-anahtar-uretimi.md) rehberinden yararlanabilirsiniz.
GRUB, kriptografik olarak çekirdek ve ayar dosyalarını denetlemek için GnuPG kullanmaktadır. Şifreleme esnasında kullanılacak anahtarın kullanıcı tarafından üretilmesi gerekmektedir. Eğer halihazırda bir GnuPG anahtarınız yoksa, sadece bu amaçla kullanmak için veya genel olarak kullanılmak üzere bir GnuPG anahtarı üretebilirsiniz. Bunun için [GnuPG anahtar üretimi](../yazisma_guvenligi/gpg/gpg-anahtar-uretimi.md) rehberinden yararlanabilirsiniz.
Bu noktada, ihtiyaç ve beklentilerinize göre değerlendirmeniz gereken bir husus vardır. Eğer kişisel GnuPG anahtarınızı sürekli olarak kullanacaksanız, bu anahtarın bir noktada açığa çıkması veya kaybedilmesi tehlikesini de göze almanız gerekecektir. Aynı zamanda bu durum, siz farkında olmadan anahtarınız kullanılarak çekirdeklerin veya ayar dosyalarının sizin anahtarınızla imzalanabileceği anlamına da gelmektedir. Bu sebepten dolayı anahtarınızı bir [zarola](https://zarola.oyd.org.tr) ile korumanızı ve [kağıt bir yedeğini almanızı](../yazisma_guvenligi/gpg/paperbackup.md) şiddetle tavsiye ederiz.
@ -54,7 +54,7 @@ Seçeceğiniz bir yönlendiriciye LibreCMC kurmak çok kolay bir işlem. Bunun i
### LibreCMC imajını doğrulayın
İlgili imajı indirdikten sonra indirdiğiniz imajı doğrulamanız gerekiyor. bunun için her cihazın sayfasının altında hem de imaj reposunda GPG imza dosyaları ile özüt değeler bulunmakta. Doğrulamayı yapmak için `sha256sums` dosyası ile imzayı taşıyan `sha256sums.asc` dosyalarını indirmeniz gerekiyor. Bunun ardından imza denetimi için LibreCMC projesinin GPG anahtarına ihtiyacınız olacak. Tüm imajlar projenin yöneticisi [Robert Call'un DE0A 8D01 5F03 409C F11D AE55 979B 9775 C7D8 655C parmak izine sahip GPG anahtarı](https://librecmc.org/contact.html) ile imzalı. GPG anahtarı nedir imza denetlemesi nasıl yapılır sorularına yanıt bulmak için [GPG rehberine](/yazisma_guvenligi/gpg/gpg.md) başvurabilirsiniz. GPG anahtarını indirip `sha256sums` dosyasının doğruladıktan sonra imajı doğrulamak için `sha256sums` ile imaj dosyasının bir arada durduğu dizinde uçbirimde aşağıdaki komutu çalıştırarak doğrulamayı yapabilirsiniz.
İlgili imajı indirdikten sonra indirdiğiniz imajı doğrulamanız gerekiyor. bunun için her cihazın sayfasının altında hem de imaj reposunda GPG imza dosyaları ile özüt değeler bulunmakta. Doğrulamayı yapmak için `sha256sums` dosyası ile imzayı taşıyan `sha256sums.asc` dosyalarını indirmeniz gerekiyor. Bunun ardından imza denetimi için LibreCMC projesinin GPG anahtarına ihtiyacınız olacak. Tüm imajlar projenin yöneticisi [Robert Call'un DE0A 8D01 5F03 409C F11D AE55 979B 9775 C7D8 655C parmak izine sahip GPG anahtarı](https://librecmc.org/contact.html) ile imzalı. GPG anahtarı nedir imza denetlemesi nasıl yapılır sorularına yanıt bulmak için [GPG rehberine](../yazisma_guvenligi/gpg/gpg.md) başvurabilirsiniz. GPG anahtarını indirip `sha256sums` dosyasının doğruladıktan sonra imajı doğrulamak için `sha256sums` ile imaj dosyasının bir arada durduğu dizinde uçbirimde aşağıdaki komutu çalıştırarak doğrulamayı yapabilirsiniz.
@ -14,12 +14,12 @@ Akıllı cihazlardan google-authenticator ile yapılaca OTP yetkilendirmesi hali
Parmak izi kullanan sistemler kullanım kolaylığı sunsa da söz konusu sistemler arasında en az güvenli olandır. Hem parmak izi hataya açık bir sistem olarak haklı olarak erişmeniz gereken bir sisteme erişememenize sebep olabilir hem de bir saldırganın en kolay aşabileceği ikinci faktör konumundadır. Filmlerdeki gibi parmağınızdan olmakla görece basit [yöntemlerle parmak izi sistemlerinin aşılması](https://www.forbes.com/sites/daveywinder/2019/11/02/smartphone-security-alert-as-hackers-claim-any-fingerprint-lock-broken-in-20-minutes/) mümkündür.
Kriptografik araçlar ise her iki sistemin bir birleşimini sunmaktadır. Bu cihazlar hem taklit edilip aşılması zor hem de pratik olarak kullanması çok kolaydır. Lakin [Yubikey](https://yubico.com] gibi cihazlar hem pahalı hem de kolay elde edilebilen araçlar değildir. Bu araçların kurulumları da bir miktar karmaşık olsa da muhtemelen fiziki güvenliğiniz için en iyi seçenek olmaktadırlar. Tek eksik yön bu cihazları sürekli taşımanız gerektiğinden bunu yapmanın pratik bir yolunu da hayatınıza ekleme zorunluluğudur.
Kriptografik araçlar ise her iki sistemin bir birleşimini sunmaktadır. Bu cihazlar hem taklit edilip aşılması zor hem de pratik olarak kullanması çok kolaydır. Lakin [Yubikey](https://yubico.com) gibi cihazlar hem pahalı hem de kolay elde edilebilen araçlar değildir. Bu araçların kurulumları da bir miktar karmaşık olsa da muhtemelen fiziki güvenliğiniz için en iyi seçenek olmaktadırlar. Tek eksik yön bu cihazları sürekli taşımanız gerektiğinden bunu yapmanın pratik bir yolunu da hayatınıza ekleme zorunluluğudur.
Yetkilendirme güvenliği için ikinci faktör olarak kullanılabilecek sistemlere ilişkin rehberlerimize aşağıdaki bağlantılardan erişebilirsiniz:
[Google-Authenticator ile yetkilendirme](cihaz_guvenligi/ga_pam.md)
[Google-Authenticator ile yetkilendirme](ga_pam.md)
[Yubikey ile yetkilendirme](cihaz_guvenligi/yubikey_pam.md)
[Yubikey ile yetkilendirme](yubikey_pam.md)
[Parmak izi ile yetkilendirme](cihaz_guvenligi/parmak_pam.md)
@ -54,7 +54,7 @@ Veri güvenliğinin operasyonel koşullarında bir verinin optik disk üzerinde
## Şifreli optik disk oluşturmak
Bir optik diskteki verileri şifrelemenin pek çok yolu bulunmakta. [GPG kullanarak tüm dosyaları şifreleyip](yazisma_guvenligi/gpg/gui_gpg.md) diske yazmak mümkün olduğu gibi [uzak sunucudaki dosyaların şifrelendiği](cihaz_guvenligi/uzaksunucu.md) şekilde şifrelenen dizini olduğu gibi diske yazdımak da mümkün.
Bir optik diskteki verileri şifrelemenin pek çok yolu bulunmakta. [GPG kullanarak tüm dosyaları şifreleyip](../yazisma_guvenligi/gpg/gui_gpg.md) diske yazmak mümkün olduğu gibi [uzak sunucudaki dosyaların şifrelendiği](uzaksunucu.md) şekilde şifrelenen dizini olduğu gibi diske yazdımak da mümkün.
Bu rehber [Luks](https://en.wikipedia.org/wiki/LUKS) ile bir optik diskin şifrelenmesini anlatacaktır. Bu yöntemin yukarıdaki seçeneklere göre birkaç faydası bulunmakta.
@ -83,7 +83,7 @@ Karşınıza gelen ekrandan yeni biriminize bir isim verip ekran görüntüsünd
Bu noktada Gnome Disks size parolanızı soracaktır. Bu parola doğrudan şifrelediğiniz verilerin güvenliği olduğundan kullandığınız [parolanın güvenli olmasına](beseri_guvenlik/parolalar.md) özen göstermelisiniz. Yazılımın sunduğu **güvenlik ölçer çok güvenilir değildir**. Bir [Zarola](https://zarola.oyd.org.tr) size güvenlik ve hatırlanabilirlik açısından en iyi sonucu verecektir.
Bu noktada Gnome Disks size parolanızı soracaktır. Bu parola doğrudan şifrelediğiniz verilerin güvenliği olduğundan kullandığınız [parolanın güvenli olmasına](../beseri_guvenlik/parolalar.md) özen göstermelisiniz. Yazılımın sunduğu **güvenlik ölçer çok güvenilir değildir**. Bir [Zarola](https://zarola.oyd.org.tr) size güvenlik ve hatırlanabilirlik açısından en iyi sonucu verecektir.
"Oluştur" düğmesine tıklamanız ile Gnome Disks LUKS bölümünüz oluşturmaya başlayacaktır. İşlem bittiğinde anaekranda aşağıdaki görüntü ile karşılacaksınız. Bu noktadan sonra taşınabilir depolama aygıtınız kullanıma hazırdır!
@ -238,7 +238,7 @@ Karşınıza gelen ekrandan yeni biriminize bir isim verip ekran görüntüsünd
Bu noktada Gnome Disks size parolanızı soracaktır. Bu parola doğrudan şifrelediğiniz verilerin güvenliği olduğundan kullandığınız [parolanın güvenli olmasına](beseri_guvenlik/parolalar.md) özen göstermelisiniz. Yazılımın sunduğu **güvenlik ölçer çok güvenilir değildir**. Bir [Zarola](https://zarola.oyd.org.tr) size güvenlik ve hatırlanabilirlik açısından en iyi sonucu verecektir.
Bu noktada Gnome Disks size parolanızı soracaktır. Bu parola doğrudan şifrelediğiniz verilerin güvenliği olduğundan kullandığınız [parolanın güvenli olmasına](../beseri_guvenlik/parolalar.md) özen göstermelisiniz. Yazılımın sunduğu **güvenlik ölçer çok güvenilir değildir**. Bir [Zarola](https://zarola.oyd.org.tr) size güvenlik ve hatırlanabilirlik açısından en iyi sonucu verecektir.
@ -32,7 +32,7 @@ En büyük ihlaller en küçük tedbirsizliklerden yaşanabilir. Muhtemelen yük
## Kapkaça karşı tedbir alın
Her türlü tedbiri almış olabilirsiniz ama bir an vardır ki cihazınız olabildiğince korunaksızdır. Telefonunuzu kullandığınız an! Bu noktada hem cihazınız açık hem de ekran kilidi yok. Pratik olarak o anda telefonu elinde bulunduran herkes neredeyse her işlemi cihazınız ile yapabilir, [bu bir şaka değil](https://www.bbc.com/news/uk-38183819). Haliyle telefonunuzun elinizden kapılması durumunda tedbir almak için [Privatelock](/beseri_guvenlik/private_lock.md) kullanabilirsiniz.
Her türlü tedbiri almış olabilirsiniz ama bir an vardır ki cihazınız olabildiğince korunaksızdır. Telefonunuzu kullandığınız an! Bu noktada hem cihazınız açık hem de ekran kilidi yok. Pratik olarak o anda telefonu elinde bulunduran herkes neredeyse her işlemi cihazınız ile yapabilir, [bu bir şaka değil](https://www.bbc.com/news/uk-38183819). Haliyle telefonunuzun elinizden kapılması durumunda tedbir almak için [Privatelock](../beseri_guvenlik/private_lock.md) kullanabilirsiniz.
## Bildirimlerin kilit ekranında görülmesine izin vermeyin
@ -54,7 +54,7 @@ Sayılan cihazların ya modern kullanım için eski ya da Türkiye'de bulunması
### Wifi
Günümüzdeki internet üzerinden iletişim hizmet ve sistemlerinin gelişmişliği altında artık sesli ve yazılı iletişimin sadece internet bağlantısı ile sağlanması çok kolaylaşmış durumda. [Signal](yazisma_guvenligi/signal.md) veya [Jitsi](https://meet.jit.si) gibi araçların sağladığı imkanlar ile artık GSM ses bağlantısına ihtiyaç eskisi kadar yok. Bu neden ile bir kişi internet bağlantısını sağlayabildiği her yerden iletişim kurması mümkün.
Günümüzdeki internet üzerinden iletişim hizmet ve sistemlerinin gelişmişliği altında artık sesli ve yazılı iletişimin sadece internet bağlantısı ile sağlanması çok kolaylaşmış durumda. [Signal](../yazisma_guvenligi/signal.md) veya [Jitsi](https://meet.jit.si) gibi araçların sağladığı imkanlar ile artık GSM ses bağlantısına ihtiyaç eskisi kadar yok. Bu neden ile bir kişi internet bağlantısını sağlayabildiği her yerden iletişim kurması mümkün.
Buna e-posta gibi diğer iletişim ihtiyaçlarının da çoğunlukla İnternet üzerine taşındığı gözönüne alındığında bir kişinin GSM şebekesinin sağladığı klasik ses ve yazılı (SMS) bağlantı imkanlarına ihtiyacının az olması muhtemel. Özellikle [VOIP](https://en.wikipedia.org/wiki/VoIP) benzeri klasik telefon hizmetini İnternet üzerinden sağlayan servislerle telefon ihtiyacının da karşılanabilmesi mümkün.
[Nextcloud](https://nextcloud.com/) veya [OpenVPN](ag_guvenligi/vpn.md) gibi hizmetleri kişisel kullanımınız için kendiniz barındırıyorsanız veya bir sebepten sunucu yönetimindeyseniz uzak sunucunuzun güvenliği tüm sisteminizin güvenliği anlamına gelmekte.
[Nextcloud](https://nextcloud.com/) veya [OpenVPN](../ag_guvenligi/vpn.md) gibi hizmetleri kişisel kullanımınız için kendiniz barındırıyorsanız veya bir sebepten sunucu yönetimindeyseniz uzak sunucunuzun güvenliği tüm sisteminizin güvenliği anlamına gelmekte.
[SSH güvenliği](ssh.md) cihazınıza uzaktan sistem erişimine tek imkan olduğundan tüm güvenliğin de düğüm noktasını oluşturmakta. SSH kullanımına ilişkin genel tedbirleri aldıktan sonra yetkilendirme bakımından gereklilikleri bir adım daha ileri taşıyarak bir saldırganın sisteminize erişmek için sahip olması gereken kaynakları arttırabilirsiniz. Bu bakımdan SSH anahtarı ve parolanın yanında bir üçüncü faktör olarak [OTP](beseri_guvenlik/2fa.md) kullanmanız mümkün.
[SSH güvenliği](ssh.md) cihazınıza uzaktan sistem erişimine tek imkan olduğundan tüm güvenliğin de düğüm noktasını oluşturmakta. SSH kullanımına ilişkin genel tedbirleri aldıktan sonra yetkilendirme bakımından gereklilikleri bir adım daha ileri taşıyarak bir saldırganın sisteminize erişmek için sahip olması gereken kaynakları arttırabilirsiniz. Bu bakımdan SSH anahtarı ve parolanın yanında bir üçüncü faktör olarak [OTP](../beseri_guvenlik/2fa.md) kullanmanız mümkün.
OTP gerekliliğini iki şekilde uygulamanız mümkün. Bu SSH kullanımınızı nasıl yönettiğinize bağlı olarak.
@ -28,7 +28,7 @@ Google-authenticator'ü yapılandırmak için aşağıdaki komutu yetkilendirmed
`google-authenticator`
Ardından Karşınıza gelecek karekodu [andOTP](beseri_guvenlik/andotp.md) ile tarayıp kodu kullanılabilir hale getirin ve acil durum kodlarını güvenli şekilde saklamak üzere yazdırıp kaldırın.
Ardından Karşınıza gelecek karekodu [andOTP](../beseri_guvenlik/andotp.md) ile tarayıp kodu kullanılabilir hale getirin ve acil durum kodlarını güvenli şekilde saklamak üzere yazdırıp kaldırın.
Tails özünde anonimlik ve güvenlik sağlamak üzere geliştirilmiş bir GNU/Linux dağıtımıdır. Kullanıcılarına yabancı bilgisayarlarda güvenli bir iletişim ve çalışma ortamı sunduğu gibi kendi bilgisayarlarında da mümkün olan en az izi bırakarak iletişim kurmalarını sağlar. Tails'i diğer dağıtımlardan özel kılan [canlı](https://en.wikipedia.org/wiki/Live_USB) bir sistem olarak tamamen kullanılan usb bellek veya optik disk gibi bir medya üzerinden yüklenip bilgisayarın RAM'inde çalışmasıdır. Bu bakımdan Tails kullanılan bilgisayarın depolama aygıtlarına istenmedikçe bir veri kaydetmez ve bilgisayarın kapatılması üzerine yapılan işlemler RAM'den silinerek yok edilir. Bu sebepten Tails'in kısaltmasındaki "a" amnesic yani unutkan anlamına gelmektedir. Tails kullanıcılarına en az iz bırakarak bilgisayar kullanmalarına imkan sağlar.
Tails bu amacını gerçekleştirmek için çeşitli araçları bir araya getirip bunların en güvenli kullanımlarını temel alır. Bu araçlardan en önemlisi [TOR](/ag_guvenligi/tor.md). Tails'de tüm internet bağlantısı TOR üzerinden geçer. Bu şekilde kullanıcının anonimliği önceliklendirilmiş olur. Tails aynı zamanda kullanıldığı USB bellek üzerindeki boş alanda güvenli veri depolama yapılmasına da [Luks](https://en.wikipedia.org/wiki/Linux_Unified_Key_Setup) ile imkan sağlar. Bu şekilde Tails ile birlikte üzerinde sürekli çalışılması gereken verilerin güvenli taşınması ve işlenmesi mümkündür. Bu rehberde anlatılan pek çok güvenlik ve mahremiyet aracı da Tails ile birlikte kurulu gelmekte.
Tails bu amacını gerçekleştirmek için çeşitli araçları bir araya getirip bunların en güvenli kullanımlarını temel alır. Bu araçlardan en önemlisi [TOR](../ag_guvenligi/tor.md). Tails'de tüm internet bağlantısı TOR üzerinden geçer. Bu şekilde kullanıcının anonimliği önceliklendirilmiş olur. Tails aynı zamanda kullanıldığı USB bellek üzerindeki boş alanda güvenli veri depolama yapılmasına da [Luks](https://en.wikipedia.org/wiki/Linux_Unified_Key_Setup) ile imkan sağlar. Bu şekilde Tails ile birlikte üzerinde sürekli çalışılması gereken verilerin güvenli taşınması ve işlenmesi mümkündür. Bu rehberde anlatılan pek çok güvenlik ve mahremiyet aracı da Tails ile birlikte kurulu gelmekte.
Tails kullanabilmek için üç şeye ihtiyacınız bulunmakta:
@ -16,11 +16,11 @@ Tails kullanabilmek için üç şeye ihtiyacınız bulunmakta:
Tails'i kurmak için [Tails kendi sitesinde](https://tails.boum.org) yaygın olarak kullanılan tüm işletim sistemleri ile kurulum için adım adım rehber bulundurmakta. Bunun için [kurulum sayfasından](https://tails.boum.org/install/index.en.html) yardım alabilirsiniz. Farklı indirme yöntemleri ile doğrulama biçimleri detaylı olarak anlatılmış durumda.
Bu rehber GNU/Linux dağıtım kullanarak GPG ile imza doğrulaması yapmayı anlatmaktadır. Bunun temel sebeplerinden biri Tails kullanmak için herkesin farklı bir sebebi olmakla birlikte güvenlik temel gerekçe olduğu durumda eldeki en güvenli ve en az aracıya güven gerektiren yöntemin takip edilmesindeki faydadır. Tails'in indirme ve web sitesindeki doğrulama sistemi hem indirilen imajın bütünlüğü hem de doğrulama için gereken GPG anahtarının gerçekliği için [HTTPS/TLS](https://tr.wikipedia.org/wiki/Transport_Layer_Security) sistemine güvenmekte. [Güvenli web gezintisi](/ag_guvenligi/guvenli_web_gezintisi.md) bu sisteme dayanmakta ise de her halde TLS genelde devletlerle yakın ilişkileri olan sertifika otoritelerine ve onların ticari zaaflarına bağlıdır. Bu bakımdan Tails'i güvendiğiniz bir kişinin kurulumundan elde edemiyor ve sıfırdan başlıyoranız bunun için en güvenli yöntem Bittorent ile imajı indirmek ve GPG ile doğrulamaktır.
Bu rehber GNU/Linux dağıtım kullanarak GPG ile imza doğrulaması yapmayı anlatmaktadır. Bunun temel sebeplerinden biri Tails kullanmak için herkesin farklı bir sebebi olmakla birlikte güvenlik temel gerekçe olduğu durumda eldeki en güvenli ve en az aracıya güven gerektiren yöntemin takip edilmesindeki faydadır. Tails'in indirme ve web sitesindeki doğrulama sistemi hem indirilen imajın bütünlüğü hem de doğrulama için gereken GPG anahtarının gerçekliği için [HTTPS/TLS](https://tr.wikipedia.org/wiki/Transport_Layer_Security) sistemine güvenmekte. [Güvenli web gezintisi](../ag_guvenligi/guvenli_web_gezintisi.md) bu sisteme dayanmakta ise de her halde TLS genelde devletlerle yakın ilişkileri olan sertifika otoritelerine ve onların ticari zaaflarına bağlıdır. Bu bakımdan Tails'i güvendiğiniz bir kişinin kurulumundan elde edemiyor ve sıfırdan başlıyoranız bunun için en güvenli yöntem Bittorent ile imajı indirmek ve GPG ile doğrulamaktır.
### Tails imajını edinin
Bunu yapabilmek için öncelikle [Tails'in web sayfasına](https://tails.boum.org) ulaşabilmeniz gerekli. Bu sayfaya erişim pek çok ağ ve ülke dahilinde engelli olabilir. Bunu bir [VPN](/ag_guvenligi/vpn.md) veya [TOR](/ag_guvenligi/tor.md) ile aşmanız mümkün olduğu gibi Tails'in sitesinin aynalarından da fayda edebilirsiniz. Bunlar arasında [TOR Projesine](https://archive.torproject.org/amnesia.boum.org/tails/) ve [Linux çekirdek arşivine](https://mirrors.edge.kernel.org/tails/) ait olanlar sayılabilir.
Bunu yapabilmek için öncelikle [Tails'in web sayfasına](https://tails.boum.org) ulaşabilmeniz gerekli. Bu sayfaya erişim pek çok ağ ve ülke dahilinde engelli olabilir. Bunu bir [VPN](../ag_guvenligi/vpn.md) veya [TOR](../ag_guvenligi/tor.md) ile aşmanız mümkün olduğu gibi Tails'in sitesinin aynalarından da fayda edebilirsiniz. Bunlar arasında [TOR Projesine](https://archive.torproject.org/amnesia.boum.org/tails/) ve [Linux çekirdek arşivine](https://mirrors.edge.kernel.org/tails/) ait olanlar sayılabilir.
Tails imajını elde etmenin en hızlı ve güvenilir yolu BitTorent aracılığı ile indirmektir. BitTorent pek çok insanın bilgisayarındaki eş imajlardan aktarım yapacağı için indireceğiniz imajın doğruluğunu sağlamanın emin yollarından biridir. Bunun için Tails'in sitesinden `Get Tails` başlığına girip işletim sisteminizi seçerek veya yükleyeceğiniz medya tipini seçerek indirme sayfasına ulaşabilirsiniz. Buradan BitTorent seçeneğini seçerek [Transmission](https://transmissionbt.com/download/) veya [qBittorent](https://www.qbittorrent.org/download.php) gibi özgür torrent istemcilerinden biri ile indirmeyi tamamlayabilirsiniz.
Tails'e ait GPG imza anahtarını en güvenli şekilde elde etmek için aşağıdaki yollara sahipsiniz.
* [GPG güven ağına](/yazisma_guvenligi/gpg/wot.md) aşina iseniz Tails anahtarındaki imzalar arasından tanıdığınız biri var mı denetleyebilirsiniz.
* [GPG güven ağına](../yazisma_guvenligi/gpg/wot.md) aşina iseniz Tails anahtarındaki imzalar arasından tanıdığınız biri var mı denetleyebilirsiniz.
* Güvendiğiniz ve aranızdaki ilişki olası saldırganlarınıza bariz olmayan birinin Tails kurulumundan hem doğrulama yapabilir hem Tails GPG anahtarını edinebilirsiniz.
Bu işlemi kullandığınız GNU/Linux dağıtımının uçbiriminden kolaylıkla yapabilirsiniz. Şayet bir grafik arayüz tercih ediyorsanız da Kleopatra aracılığı ile aynı işlemi yapmanız mümkün. [GnuPG komut satırı rehberi](/yazisma_guvenligi/gpg/ucbirim_gpg.md) ve [GnuPG grafik arayüz kullanım rehberi](/yazisma_guvenligi/gpg/gui_gpg.md) bu konuda danışabileceğiniz kaynaklardır.
Bu işlemi kullandığınız GNU/Linux dağıtımının uçbiriminden kolaylıkla yapabilirsiniz. Şayet bir grafik arayüz tercih ediyorsanız da Kleopatra aracılığı ile aynı işlemi yapmanız mümkün. [GnuPG komut satırı rehberi](../yazisma_guvenligi/gpg/ucbirim_gpg.md) ve [GnuPG grafik arayüz kullanım rehberi](../yazisma_guvenligi/gpg/gui_gpg.md) bu konuda danışabileceğiniz kaynaklardır.
Uçbirimde doğrulama işlemini yapmak için indirilen Tails imajı ve imzasının bulunduğu dizinde bir uçbirim açarak aşağıdaki komutu yazabilirsiniz.
Gnome Disk Utility'nin listelediği depolama aygıtlarından cihazınıza Tails yazmak için taktığınız USB belleği bulmanız gerekli. Bunu kapasitesinden veya isminden anlamanız mümkün veya USB belleğinizi taktığınızda listede beliren cihaz olmasından da ayırt edebilirsiniz.
USB belleğinizi seçtikten sonra pencerenin sağ üst köşesindeki menüden `Restore Disk Image` seçeneğini seçip karşınıza çıkan pencereden indirdiğiniz Tails imaj dosyasını gösterip `Start Restoring` seçeneği ile işleme başlayabilirsiniz.
**SEÇTİĞİNİZ BELLEK ÜZERİNDEKİ TÜM VERİ KAYBOLACAKTIR**
## Tails'i çalıştırın
@ -106,7 +106,7 @@ Tails'i kullanabilmek için USB belleğinizi kullanacağınız bilgisayara takı
Şayet boot menüsünü açmak konusundaki cambazlıkta başarılı olduysanız karşınıza cihazınıza bağlı olan boot edilebilir cihazların bir listesi çıkacaktır. Bu listeden Tails Kurduğunuz USB belleği varsa ismi ile seçebilirsiniz yoksa `removable devices` veya `USB devices` benzeri harici bir aygıtı ifade eden menüyü seçerek Tails'i başlatabilirsiniz. Şayet bu işe yaramaz ise USB belleği tam olarak taktığınızdan emin olun ve başka bir USB girişini daha deneyin. Kimi bilgisayarlar boot edecekleri USB girişlerde ayrım yapabilmektedir. Şayet başarılı şekilde doğru USB aygıtı seçebilirseniz Tails bootloader'i olan Grub sizi siyah ekranı ile karşılayacaktır.
Şayet bu aşamaya gelmekte sorun yaşıyorsanız aşağıdakileri sıra ile denemeniz önerilir:
@ -121,8 +121,8 @@ Buna rağmen bilgisayar donanımlarının farklılıklarından dolayı kimi zama
Tails'i çalıştırmanızın ardından kullanılan bilgisayarın hızına bağlı olarak birkaç dakika içinde karşılama ekranı görüntülenecektir. Bu ekrandan çeşitli tercihlerin değiştirilmesi ve sistem başlatılmadan önce belirlenmesi gereken bazı özelliklerin açılması mümkün.
Bu tercihler kullanım amacınıza göre önem gösterebilir. Aşağıdaki ayarları bu bölümde belirleyebilirsiniz.
@ -139,25 +139,25 @@ Bu tercihler kullanım amacınıza göre önem gösterebilir. Aşağıdaki ayarl
Unsafe Browser (güvensiz web tarayıcısı) Tails içinde TOR haricinde web bağlantısı kurulmasına imkan veren ayrı bir tarayıcıdır. Tails'e dahil edilmesindeki amaç kimi wifi ağlarında İnternet erişimi almadan önce girilmesi gereken `captive portal` arayüzlerine bağlanılmasını sağlamaktır. Bu tarayıcıcının web erişimi için kullanılması oturumun anonimliğini ve buna bağlı olarak güvenliğinizi bozacaktır. Bu mümkün ise sadece wifi ağlarına bağlanmak için kullanılması ve bunun dışındaki kullanımlarına başka hiç bir seçenek yoksa başvurulması tavsiye edilir.
## Adminstration password
Yönetici parolası Tails kurulumunuzda yapmak isteyebileceğiniz kimi değişiklikler için gerekli olabilir. Bunların başında Tails'te olmayan yazılımların kurulması veya harici donanımlara erişim gelmekte. Bu sebeple Tails'i çalıştırırken bu gereklilikler görülürse yönetici parolasının kurulması unutulmamalıdır.
## MAC address spoofing
MAC adresi her ağ aygıtını eşsiz olarak tanımlayan bir veridir. Bu veri ağ aygıtları arasındaki iletişimde kullanıldığından cihazınızı tanımlamak ve gerekirse konumlar ve ağlar arasında takip etmek için kullanılabilmektedir. Bu sebepten anonimlik amaçlandığında bu adresin belirli aralıklarla değiştirilmesi önemlidir. Tails bunu otomatik olarak yapabilmekte lakin bu şekilde MAC adresi değiştirmek bağlandığınız ağ bakımından kimi zaman sorun çıkarabilmekte veya kayıtlarda bir şüphe olarak iz bırakabilir. Bu durumlarda MAC adres değiştirme özelliğini kapatmayı değerlendirebilirsiniz.
## Network configuration
TOR'a bağlanmak bulunduğunuz ülke veya ağ içinde engellenmiş olabilir. Tails standart olarak pek çok köprü (Bridge) bağlantısını kayıtlı tutmakta lakin kimi ülkelerde bu durumun yeterli olmaması durumunda kendi köprü bağlantısını belirlemek için ağ yapılandırmasını Tails başlangıcında yapmanız gerekebilir.
Kalıcı depolama alanı oluşturmak için Tails'i başlatın ve menüden `Configure persistent volume` seçeneğini seçin.
Karşınıza gelecek alanda bir parola girmeniz istenecektir. Buraya gireceğiniz parola verilerinizin güvenliğinin tek dayanağı olduğundan [parola güvenliğine](/beseri_guvenlik/parolalar.md) uymanız çok büyük önem arz etmektedir. Bu sebeple bir [zarola](https://zarola.oyd.org.tr) belirleyip burada kullanmanız elde edebileceğiniz en iyi sonucu verecektir.
Karşınıza gelecek alanda bir parola girmeniz istenecektir. Buraya gireceğiniz parola verilerinizin güvenliğinin tek dayanağı olduğundan [parola güvenliğine](../beseri_guvenlik/parolalar.md) uymanız çok büyük önem arz etmektedir. Bu sebeple bir [zarola](https://zarola.oyd.org.tr) belirleyip burada kullanmanız elde edebileceğiniz en iyi sonucu verecektir.
Parolanızı belirleyip `create` düğmesine basmanız ile birlikte kullandığınız USB bellek üzerine boş kalan alanda Tails kalıcı depolama alanını oluşturmaya başlayacaktır. Bu işlemin bitmesi ardından da size bu bölümde hangi ayarların bulunmasını istediğinizi soracaktır. [GPG anahtarı](/yazisma_guvenligi/gpg/gpg.md) veya [OTR/OMEMO](/yazisma_guvenligi/otr.md) anahtarlarınızı bu aşamada saklamayı tercih edebilirsiniz.
Parolanızı belirleyip `create` düğmesine basmanız ile birlikte kullandığınız USB bellek üzerine boş kalan alanda Tails kalıcı depolama alanını oluşturmaya başlayacaktır. Bu işlemin bitmesi ardından da size bu bölümde hangi ayarların bulunmasını istediğinizi soracaktır. [GPG anahtarı](../yazisma_guvenligi/gpg/gpg.md) veya [OTR/OMEMO](../yazisma_guvenligi/otr.md) anahtarlarınızı bu aşamada saklamayı tercih edebilirsiniz.
Bu işlemin ardından Tails'i yeniden başlatmanız gerekecektir. Kalıcı depolama alanına erişebilmek için her açılışta sizi karşılayan açılış ekranında kalıcı depolama seçeneğini parolasını girerek açmanız gerekli. Bunu yapmadığınız durumda çalışan bir Tails'ten kalıcı depolama alanını yüklemeniz mümkün olmayacaktır.
@ -183,6 +183,6 @@ Bu işlemin ardından Tails'i yeniden başlatmanız gerekecektir. Kalıcı depol
Tails'in İnternet'e çıkabilmesi için TOR bağlantısı kurması gereklidir. Bunun için Tails'i kablolu veya kablosuz bir ağa bağladıktan sonra TOR devresini çalıştırmanız gerekli. Bunun için ekranın sağ üst köşesindeki soğan simgesine tıklayıp `Open Onion Circuit` seçeneğini seçmelisiniz. Bunun ardından açılacak devreyi ve bağlandığınıza dair onay mesajı görüntülenecektir. Bunun olmaması durumunda bulunduğunuz ağ'da TOR bağlantıları yasaklanmış olabileceğinden köprü (bridge) kurulumu yapmanız gerekebilir.
@ -6,5 +6,5 @@ Hem fiyatların azalması hem de kapasitenin geometrik artışı usb bellekleri
Taşınablir belleklerle ilgili dikkat edilmesi gereken iki olası durum bulunmakta. Bir belleğin kaybolması durumunda üzerindeki şifresiz verilerin ele geçirilmesi tehlikesi ile şifresiz taşınan fakat silindiği düşünülen verilerin özel tekniklerle geri getirilmesi ihtimali. Bu iki husus planlama, uygun araçların kullanımı ve konuya ilişkin disiplinle kolaylıkla yönetilebilecek riskler.
Bugün bulut olarak adlandırılan ama aslında kimi şirketlerin veri merkezlerinde bulundurdukları bilgisayarların depolama imkanları olan saklama ve barındırma hizmetleri temel bir mahremiyet ve güvenlik sorunu oluşturmakta.
Başkasının bilgisayarına verilerinizi gönderdiğinizde, [taşıma sırasında](ag_guvenligi/letsencrypt.md) şifreli olsalar da depolandıkları sabit sürücüde şifresiz şekilde kaydedilecektir. Bu bilgisayarın sahibi olan ile bu sistemlere yeterli yetki ile erişen herkesin de verilerinize dilerseler ulaşabilecekleri anlamına gelir. Benzer bir durum bu bilgisayarlar üzerinde sunduğunuz hizmetler için de geçerlidir. Aynı zamanda bu bilgisayarlara olan uzaktan erişimde bir güvenlik endişeli haline gelebilir.
Başkasının bilgisayarına verilerinizi gönderdiğinizde, [taşıma sırasında](../ag_guvenligi/letsencrypt.md) şifreli olsalar da depolandıkları sabit sürücüde şifresiz şekilde kaydedilecektir. Bu bilgisayarın sahibi olan ile bu sistemlere yeterli yetki ile erişen herkesin de verilerinize dilerseler ulaşabilecekleri anlamına gelir. Benzer bir durum bu bilgisayarlar üzerinde sunduğunuz hizmetler için de geçerlidir. Aynı zamanda bu bilgisayarlara olan uzaktan erişimde bir güvenlik endişeli haline gelebilir.
Gerçek insanların bunu yaptıklarına dair bir verimiz olsa da mahremiyet zararlısı şirketlerin otomatize sistemler aracılığı ile tüm verilerinizi işlediği bilinen bir gerçek. Google yüklediğiniz dosyalar için sizden [kullanım hakkı](https://www.theverge.com/2012/4/25/2973849/google-drive-terms-privacy-data-skydrive-dropbox-icloud) almakta, dosyalarınızı bilinen dosyalarların [özgüt değerleri ile kıyaslayarak](https://torrentfreak.com/google-drive-uses-hash-matching-detect-pirated-content/) sansür uygulamakta.
Bu duruma en kolay çare başkalarının bilgisayarın kullanmamak olabilir. Bunun için evinizde veya güvendiğiniz bir yerde kendi sunucunuz üzerinde [Nextcloud]( çalıştırabilirsiniz. Lakin kimi kişiler için bu zahmetli, pahalı veya duruma göre imkansız olabilmekte. Bu durumda [şifreleme](/cihaz_guvenligi/cihaz_sifreleme.md), [GPG](/yazisma_guvenligi/gpg/gpg.md) ve [OTP](/beseri_guvenlik/2fa.md) yine yardımımıza yetişmekte.
Bu duruma en kolay çare başkalarının bilgisayarın kullanmamak olabilir. Bunun için evinizde veya güvendiğiniz bir yerde kendi sunucunuz üzerinde [Nextcloud](https://nextcloud.com) çalıştırabilirsiniz. Lakin kimi kişiler için bu zahmetli, pahalı veya duruma göre imkansız olabilmekte. Bu durumda [şifreleme](cihaz_sifreleme.md), [GPG](../yazisma_guvenligi/gpg/gpg.md) ve [OTP](../beseri_guvenlik/2fa.md) yine yardımımıza yetişmekte.
Şayet gönderdiğiniz her veri, dosya sadece taşıma sırasında değil size ait bir anahtar ile şifrelenmiş olursa gönderdiğiniz sunucu tarafında bunların okunması neredeyse imkansız olur. Bu hala verinin silinmesi, şifresinin kırılmaya çalışılması veya [rubber hose](https://en.wikipedia.org/wiki/Rubber-hose_cryptanalysis) saldırılara engel olmayacak olsa da faydalı bir araç olarak gerektiği yerde değerlendirilebilir.
@ -64,7 +64,7 @@ Cihazınızın yönetim paneline girerek güncelleme seçeneklerine bakabilir ve
Her ne kadar yukarıdaki tavsiyeler genel olarak tüm yönlendiriciler için geçerli olsalar da üreticilerin pek de özen göstermedikleri ürünler olmakla son kullanıcı yönlendiricileri pek çok mülk yazılım içermekte ve potansiyel olarak incelenememiş güvenlik açıkları içerme ihtimali taşımakta. Bu duruma en iyi çözüm ise yazılım özgürlüğünden geçmekte. LibreCMC ve OpenWRT sayılması gereken en önemli projeler olmakla belirli donanımları güncel özgür sistemlerle güncelleyerek güvenliğinizi hatrısayılır miktarda arttırabilir ve cihazlarınızın kabiliyetini de geliştirebilirsiniz.
[Yubikey](https://yubico.com) çok işlevli kriptografik bir güvenlik aracı. Yubikeyler [GPG](yazisma_guvenligi/gpg/gpg.md) anahtarı olarak kullanılabildiği gibi U2F ve TOTP gibi ikinci faktör yetkilendirme araçları olarak da kullanılabilmekte. Bu özellikleri sayesinde bilgisayarlarda yetkilendirme aşamasında ikinci faktör olarak kullanılması mümkün olmakta. Bu kullanıcıların bildikleri bir şey (parola/pin) ve sahip oldukları bir şey (Yubikey) ile sistemlere giriş yapabilmelerine imkan vermekte.
[Yubikey](https://yubico.com) çok işlevli kriptografik bir güvenlik aracı. Yubikeyler [GPG](../yazisma_guvenligi/gpg/gpg.md) anahtarı olarak kullanılabildiği gibi U2F ve TOTP gibi ikinci faktör yetkilendirme araçları olarak da kullanılabilmekte. Bu özellikleri sayesinde bilgisayarlarda yetkilendirme aşamasında ikinci faktör olarak kullanılması mümkün olmakta. Bu kullanıcıların bildikleri bir şey (parola/pin) ve sahip oldukları bir şey (Yubikey) ile sistemlere giriş yapabilmelerine imkan vermekte.
@ -11,7 +11,7 @@ __Yazışma Güvenliği__Mesajların iletildiği hat üzerinde sunucu dahil kims
* __Meşakatli öğrenme süreci__: Şifreleme yazılımlarını doğru kullanabilmek için bir miktar deneyim gereklidir. Açık anahtar, özel anahtar, imzalama gibi kavramlara farkındalık sahibi olmanız süreci güvenli yürütebilmeniz için elzemdir.
* __Sınırlı kullanıcı sayısı__: Ne yazık ki herkes şifreli yazışabileceğiniz kişiler bugünlerde görece yaz. Yazılımlardaki gelişme ve güvenlik endişeleri ile bu sayı giderek artsa bile çevrenizdeki insanlara konu hakkında bilgi verip yardım etmeniz gerekebilir.
Mesajlarınızın güvenliğinin cihazınızın güvenliğinden geçtiğini de unutmamalısınız. Dünyanın en ileri şifreleme teknolojileri şifrelemenin yapıldığı cihaz kadar güvenli olabilir. Bu sebepten [cihaz güvenliği](/cihaz_guvenigi/README.md) konusunda dikkat etmelisiniz.
Mesajlarınızın güvenliğinin cihazınızın güvenliğinden geçtiğini de unutmamalısınız. Dünyanın en ileri şifreleme teknolojileri şifrelemenin yapıldığı cihaz kadar güvenli olabilir. Bu sebepten [cihaz güvenliği](../cihaz_guvenligi/README.md) konusunda dikkat etmelisiniz.
@ -88,7 +88,7 @@ Anahtarlığınızdaki belirli bir anahtarı arıyor iseniz aşağıdaki şekild
## Anahtar imzalarını kontrol etme
Bir anahtardaki imzaları görüntülemek yerine bu imzalar arasında [WOT](/yazisma_guvenligi/gpg/wot.md) ile güven ağı doğrulaması yapmak isterseniz aşağıdaki komut ile anahtarlığınızdaki umumi anahtarlarla atılı imzalar arasında bir bağlantı olup olmadığını denetleyebilirsiniz.
Bir anahtardaki imzaları görüntülemek yerine bu imzalar arasında [WOT](wot.md) ile güven ağı doğrulaması yapmak isterseniz aşağıdaki komut ile anahtarlığınızdaki umumi anahtarlarla atılı imzalar arasında bir bağlantı olup olmadığını denetleyebilirsiniz.
`gpg --check-signatures [anahtar ID veya e-posta]`
@ -100,11 +100,11 @@ Kendi anahtarınıza veya bir başka kişiye ait umumi anahtarı bir amaçla kul
## Sunucuda anahtar arama
Pek çok GPG anahtarı anahtar sunucularında aleni olarak tutulur. Bu anahtar rehberlerinde belirli bir anahtarı, ismi veya e-postayı aramak mümkündür. Bu aranan anahtarın iddia edilen kişi veya e-postaya ait olduğunu göstermese de anahtar keşfini kolaylaştırmaktadır. Anahtarı doğrulamak için [güven ağından faydalanmak](/yazisma_guvenligi/gpg/wot.md) veya harici kaynaklardan bu anahtarı doğrulamak gereklidir. Bir anahtar sunucunda anahtar aramak için aşağıdaki komutu kullanabilirsiniz.
Pek çok GPG anahtarı anahtar sunucularında aleni olarak tutulur. Bu anahtar rehberlerinde belirli bir anahtarı, ismi veya e-postayı aramak mümkündür. Bu aranan anahtarın iddia edilen kişi veya e-postaya ait olduğunu göstermese de anahtar keşfini kolaylaştırmaktadır. Anahtarı doğrulamak için [güven ağından faydalanmak](wot.md) veya harici kaynaklardan bu anahtarı doğrulamak gereklidir. Bir anahtar sunucunda anahtar aramak için aşağıdaki komutu kullanabilirsiniz.
`gpg --search [anahtar ID veya e-posta]`
Bu GPG yapılandırmanızda belirli olan anahtar sunucusunu kullanacaktır. Kimi zaman [Protonmail anahtar sunucusunda arama yapmak gibi](/yazisma_guvenligi/protonmail.md) belirli bir sunucuda arama yapmak isteyebilirsiniz. Bu durumda `--keyserver` parametresi ile sunucu adresi belirtmeniz gereklidir.
Bu GPG yapılandırmanızda belirli olan anahtar sunucusunu kullanacaktır. Kimi zaman [Protonmail anahtar sunucusunda arama yapmak gibi](../protonmail.md) belirli bir sunucuda arama yapmak isteyebilirsiniz. Bu durumda `--keyserver` parametresi ile sunucu adresi belirtmeniz gereklidir.
`gpg --search --keyserver [sunucu adresi] [anahtar ID veya e-posta]`
@ -229,7 +229,7 @@ Seçili öğeler üzerinde menüde çıkan işlemleri dilediğiniz gibi gerçekl
## Anahtar imzalama
Tanıdığınız ve güvendiğiniz bir kişinin anahtarının o kişiye ait olduğunu kanıtlamak için kişinin anahtarını kendi anahtarınız ile imzalayabilirsiniz. Bunu yaptığınızda kişiyi kendi [güven ağınıza](/yazisma_guvenligi/gpg/wot.md) dahil edersiniz. Bu güveni fiilen tanıştığınız ve gerçek kimliğini bildiğiniz kişilere vermeniz kendi güven ağınızdaki diğer kişiler açısından çok önemlidir. Sizin güvendiğiniz kişiye diğer kişiler de otomatik olarak güvenecektir.
Tanıdığınız ve güvendiğiniz bir kişinin anahtarının o kişiye ait olduğunu kanıtlamak için kişinin anahtarını kendi anahtarınız ile imzalayabilirsiniz. Bunu yaptığınızda kişiyi kendi [güven ağınıza](wot.md) dahil edersiniz. Bu güveni fiilen tanıştığınız ve gerçek kimliğini bildiğiniz kişilere vermeniz kendi güven ağınızdaki diğer kişiler açısından çok önemlidir. Sizin güvendiğiniz kişiye diğer kişiler de otomatik olarak güvenecektir.
Bir kişinin anahtarını imzalamak için aşağıdaki komutu çalıştırıp karşınıza gelen mesajları takip edebilirsiniz.
@ -55,10 +55,10 @@ Her şey yolunda giderse kurulumunuz başarılı olarak tamamlanacak ve Kmail'in
Kmail kurulumu tamamlandıktan sonra GPG ile e-posta atmaya ve almaya hazırsınız demektir. Bunun için yeni bir eposta açın.
Karşınıza gelecek yeni mesaj ekranında şifreleme hali hazırda açık olacaktır. Şayet GPG anahtarlığınızda ilişkilendirilmiş bir e-posta adresini alıcı olarak girerseniz otomatik olarak Kmail e-postayı şifreleme seçeneğini de açacaktır.
@ -26,7 +26,7 @@ GnuPG anahtar üretimi için [rehberimize danışabilirsiniz](gpg/gpg-anahtar-ur
## Webmail kullanarak e-posta şifrelenebilir mi?
Açıkçası, şifreli e-posta göndermenin en iyi yolu [Thunderbird](https://www.thunderbird.net/en-US/) gibi bir istemci ile [Enigmail](https://www.enigmail.net) benzeri bir eklenti kullanmaktır. Böylece şifreleme işlemi tamamen bilgisayarınızda güvenli şekilde gerçekleşir. Bu yöntemin kurulumu için [GnuPG ile e-posta şifreleme](/gpg/eposta-sifreleme.md) rehberimize bakabilirsiniz.
Açıkçası, şifreli e-posta göndermenin en iyi yolu [Thunderbird](https://www.thunderbird.net/en-US/) gibi bir istemci ile [Enigmail](https://www.enigmail.net) benzeri bir eklenti kullanmaktır. Böylece şifreleme işlemi tamamen bilgisayarınızda güvenli şekilde gerçekleşir. Bu yöntemin kurulumu için [GnuPG ile e-posta şifreleme](thunderbird_enigmail.md) rehberimize bakabilirsiniz.
Şayet kullandığınız e-posta hizmeti istemci üzerinden bağlanmanıza imkan vermiyor veya başka bir sebepten istemci kullanmak istemiyorsanız bir tarayıcı eklentisi ile e-postalarınız şifrelemeniz mümkün. [Mailvelope](https://www.mailvelope.com/en/) veya [FireGnuPG](http://tr.getfiregpg.org/s/home) gibi eklentiler tarayıcınızda şifreleme işlemini gerçekleştirebilir.
Şayet Thunderbird/Enigmail ikilisini kullanacaksanız birden fazla imkanınız bulunuyor. Bunlardan ilki, özellikle Protonmail adresleri ile sıkça yazışacaksanız, Protonmail anahtarsunucusunu Enigmail'in ayarlarından anahtar sunucuları listesine eklemektir. Bunu yapmanın güzel tarafı Enigmail şayet anahtarını bilmediği bir Protonmail adresi görür ise bunun anahtarını otomatik olarak indirip şifreleme seçeneğini açacaktır.
Şayet e-posta yazma ekranında hızlıca bunu yapmaya karar verirseniz, Enigmail sekmesinden anahtar yönetimi (key management) kısmına tıklayıp anahtar sunucusu (keyserver) kısmına Protonmail'in sunucu adresini girip doğrudan arama yapma seçeneğini seçebilirsiniz.
Şayet e-postanızı göndermeden önce şifreleme seçeneğini açarsanız, Enigmail anahtarı olmayan Protonmail adresinin anahtarını göstermenizi sizden isteyecektir. Bu noktada eksik anahtarları indir (download missing keys) seçeneğini tıklayıp anahtar yönetimi sayfasından bir üstteki adımı takip ederek işleminizi bitirebilirsiniz.
Tebrikler, bir Protonmail kullanıcısına tek seçeneklerinin Protonmail olmadığını göstermiş oldunuz. Protonmail'e atacağınız e-postaların ekine açık anahtarınızı eklemeniz veya e-postayı şifreli atmanız durumunda Protonmail sadece **web** istemcisinden otomatik olarak şifreli yanıt atacaktır. Android ve OS istemcilerde sorun çıktığı görülmüştür. Hali ile yazıştığınız kişiyi bu konuda bilgilendirmeniz önerilir. Sizin açık anahtarınızı Protonmail hesaplarında sizin adınıza eklemeleri gereklidir sorunsuz bir iletişim için.
@ -54,11 +54,11 @@ Protonmail'den GnuPG kullanan bir başka adrese şifreli e-posta atmak için ön
Şayet gelen e-posta şifreli veya imzalı değilse ya da siz ilk şifreli e-postayı atacaksanız öncelikle rehberinizden şifreleme yapmak istediğiniz kişinin paneline gelin ve küçük dişli şekliyle ifade edilen gelişmiş ayarları açın.
Daha sonra açılan ayarlardan anahtar yükle seçeneğini seçerek ilgili kişinin anahtar dosyasını yükleyin ve şifrele ve imzala düğmesini aktif hale getirin.
Bundan sonra kişiye atacağınız e-postalar kişinin GnuPG anahtarı ile şifrelenecek ve imzalanacaktır.
[SMS veya kısa mesaj servisi](https://en.wikipedia.org/wiki/Short_Message_Service) cep telefonlarına gelen ilk yazılı iletişim sistemidir. Bu amaçla günümüzde artık kişiler arasındaki iletişim için pek kullanılmasa da GSM sistemleri tarafından hala desteklenmekte ve [2FA](/beseri_guvenlik/2fa.md) için sıklıkla kullanılmaktadır.
[SMS veya kısa mesaj servisi](https://en.wikipedia.org/wiki/Short_Message_Service) cep telefonlarına gelen ilk yazılı iletişim sistemidir. Bu amaçla günümüzde artık kişiler arasındaki iletişim için pek kullanılmasa da GSM sistemleri tarafından hala desteklenmekte ve [2FA](../beseri_guvenlik/2fa.md) için sıklıkla kullanılmaktadır.
SMS'ler operatörlerin elinde bulunan anahtarlarla telefon ile baz istasyonu arasında şifrelenmektedir. Lakin anahtar kullanıcının kontrolünde olmadığından uçtan uca şifrelemenin sağlayacağı güvenliği veya operatör ile uyması gereken kanunlara karşı mahremiyeti sunamayacaktır. [Aynı zamanda GSM ağındaki SMS şifrelemenin dayanıklılığı da şüphelidir.](https://www.schneier.com/blog/archives/2019/11/eavesdropping_o_8.html)
@ -16,7 +16,7 @@ Bu sebepte ötürü SMS ile şifreli yazışma yapabilmek kimi olasılıklarda y
## SMS nasıl şifrelenir?
SMS temelde mesaj başına 160 karakter metin aktarımı sağlar. Bu bakımdan haricen şifrelenmiş bir veriyi mesaj olarak göndermenizde bir engel yoktur. Dilerseniz [GPG](yazisma_guvenligi/eposta-sifreleme.md) ile bir mesajı şifreleyip SMS ile uzun da olsa göndermeniz mümkündür. Bu yöntem kesinlikle pratik olmamakla birlikte gerektiğinde kullanılabilir.
SMS temelde mesaj başına 160 karakter metin aktarımı sağlar. Bu bakımdan haricen şifrelenmiş bir veriyi mesaj olarak göndermenizde bir engel yoktur. Dilerseniz [GPG](openpgp.md) ile bir mesajı şifreleyip SMS ile uzun da olsa göndermeniz mümkündür. Bu yöntem kesinlikle pratik olmamakla birlikte gerektiğinde kullanılabilir.
[Silence](https://silence.im/) özgür bir Android yazılımı olarak SMS şifrelemeyi neredeyse sorunsuz şekilde gerçekleştirmektedir. [F-droid](https://f-droid.org) üzerinden indirebileceğiniz yazılım cihazınızın standart SMS yazılımının yerine geçer ve hem şifreli hem şifresiz SMS'lerinizi Silence aracılığı ile kullanabilirsiniz. Silence ile diğer SMS yazılımları arasındaki farkı anlamak neredeyse mümkün değildir.
@ -43,11 +43,11 @@ Menüye tıkladığınızda sizi aşağıdaki seçenekler karşılar.
İçe ve dışa aktarım ayarları (import/export) Silence'ın kullanımında önemlidir. Bu ayarlardan Silence'da bulunan SMS'lerinizi yedekleyebilir ve yedeklerinizi daha sonra geri alabilirsiniz. Yedeklerinizi şifreli almanız güvenliğiniz için önerilir veya şifresiz yedeklerinizi alıp daha sonra şifreleyebilirsiniz. [Cihazınıza olan güveniniz bu kararınızda etkili olacaktır.](/cihaz_guvenligi/mobil_cihazlar.md)
İçe ve dışa aktarım ayarları (import/export) Silence'ın kullanımında önemlidir. Bu ayarlardan Silence'da bulunan SMS'lerinizi yedekleyebilir ve yedeklerinizi daha sonra geri alabilirsiniz. Yedeklerinizi şifreli almanız güvenliğiniz için önerilir veya şifresiz yedeklerinizi alıp daha sonra şifreleyebilirsiniz. [Cihazınıza olan güveniniz bu kararınızda etkili olacaktır.](../cihaz_guvenligi/mobil_cihazlar.md)
Mahremiyet (privacy) ayarları da Silence'ın kullanımına ilişkin önemli ayarları içerir. Bu menüde yapabileceğiniz en önemli ayar bir parola ile Silence'ın anahtar ve SMS'lerinin bulunduğu veri tabanını şifrelemektir. Bunun için parolayı etkinleştir (enable passphrase) seçeneğine tıkladıktan sonra gelen bölüme [bir parola yöneticisinden aldığınız](/beseri_guvenlik/parolalar.md) rastgele parolayı veya bir [Zarola](https://zarola.oyd.org.tr) girerek kurulumu sonlandırabilirsiniz.
Mahremiyet (privacy) ayarları da Silence'ın kullanımına ilişkin önemli ayarları içerir. Bu menüde yapabileceğiniz en önemli ayar bir parola ile Silence'ın anahtar ve SMS'lerinin bulunduğu veri tabanını şifrelemektir. Bunun için parolayı etkinleştir (enable passphrase) seçeneğine tıkladıktan sonra gelen bölüme [bir parola yöneticisinden aldığınız](../beseri_guvenlik/parolalar.md) rastgele parolayı veya bir [Zarola](https://zarola.oyd.org.tr) girerek kurulumu sonlandırabilirsiniz.
[Thunderbird](https://www.thunderbird.net/) [Mozilla Vakfı](https://www.mozilla.org/) tarafından geliştirilen özgür bir e-posta istemcisidir. Aynı zamanda geleneksel olarak GnuPG ile e-posta şifreleme için en çok tercih edilen e-posta istemcisidir. Firefox'un 78. sürümünden önce [Enigmail](https://www.enigmail.net/index.php/en/) isimli eklenti ile şifreleme işlemlerini gerçekleştirilmekte iken yapılan değişiklik ile Enigmail ve Thunderbird bir bütün olarak gelmekte ve şifreleme işlemlerini standart olarak sunmakta.
Enigmail ile Thunderbird'ün birleşmesinden doğan en önemli fark eskiden işletim sisteminin GnuPG altyapısının kullanılmasının terki. Bu bakımdan hali hazırda GnuPG kullanıcısı iseniz var olan anahtar yönetiminizden ayrı bir yönetimi de Thunderbird ile sürdürmeniz gerekecektir. Aynı zamanda Thunderbird [web of trust](yazisma_guvenligi/gpg/wot.md) kullanmamakta. Bu sebeple ayrı bir güven yönetimini de gerektirmekte. Lakin tek dileğiniz şifreli ve güvenli e-posta yazışmasına adım atmak ise Thunderbird ile [anahtar üretiminden](yazisma_guvenligi/gpg/anahtar-uretimi.md) şifreli e-postaya kadar tüm işlemleri kolaylıkla gerçekleştirip hızlıca kullanıma başlayabilirsiniz.
Enigmail ile Thunderbird'ün birleşmesinden doğan en önemli fark eskiden işletim sisteminin GnuPG altyapısının kullanılmasının terki. Bu bakımdan hali hazırda GnuPG kullanıcısı iseniz var olan anahtar yönetiminizden ayrı bir yönetimi de Thunderbird ile sürdürmeniz gerekecektir. Aynı zamanda Thunderbird [web of trust](gpg/wot.md) kullanmamakta. Bu sebeple ayrı bir güven yönetimini de gerektirmekte. Lakin tek dileğiniz şifreli ve güvenli e-posta yazışmasına adım atmak ise Thunderbird ile [anahtar üretiminden](gpg/gpg-anahtar-uretimi.md) şifreli e-postaya kadar tüm işlemleri kolaylıkla gerçekleştirip hızlıca kullanıma başlayabilirsiniz.
