@ -11,3 +11,14 @@ Bilgisayarınızında ilk çalışan yazılım anakartınızda küçük bir ROM
## Boot nasıl gerçekleşir?
Bilgisayarınızı açtığınız andan itibaren, sisteminizde yüklü olan çeşitli yazılımlar, çalışarak işletim sisteminiz yükleninceye kadar sırası ile çalışarak birbirlerini yüklerler. Bu zincirleme işlem işletim sisteminiz ile bilgisayarın donanımları arasındaki uyumu sağlar.
Bilgisayarınızda ilk çalışan yazılım
[Buraya katkı verebilirsiniz]
[Libreboot ve GPG ile Boot Güvenliği](libreboot_grub.md)
[UEFI ile /boot Sektörü Şifreleme](sifreli_boot.md)
@ -12,7 +12,7 @@ GNU/Linux dağıtımlarının kurulum aşamasında sunduğu tam disk şifreleme
**UYARI: Bu rehberde yapacağınız işlemler işletim sisteminizin çalışmamasına sebebiyet verebilir. Yedek almadan bu rehberde anlatılanları uygulamamanız hararetle önerilir**
Bu rehber anlatımında [Cryptsetup-team](https://cryptsetup-team.pages.debian.net/cryptsetup/encrypted-boot.html) rehberini esas almış ve testi Fedora 31 dağıtımında yapmıştır.
Bu rehber anlatımında [Cryptsetup-team](https://cryptsetup-team.pages.debian.net/cryptsetup/encrypted-boot.html) rehberini esas almış ve kimi noktalarda değişiklikler vardır. Test Fedora 31 dağıtımı ile UEFI kullanan Dell XPS 13 cihaz üzerinde yapmıştır.
Öncelikle bilgisayarınızın kurulum aşamasında LUKS şifreleme ile kurulduğu varsayımı ile aşağıdaki komut ile sürücünüzün düzenine bakın.
@ -55,6 +55,8 @@ Eğer /boot/efi gibi alt noktalar var ise cihazınızda onları da unmount edin.
/boot sektörünün olacağı cihazı LUKS1 ile şifreleyin.
**Şayet cihazınızın /root sektörü de şifreli ise aşağıda belirleyeceğiniz parolanın farklı olması durumunda bilgisayarınızın her açılışında 3 kere parola girmeniz gerekeceğini hatırlatmak isteriz. Bu durumu önlemenin çeşitli yolları olsa da güvenlik endişeniz yüksek ise 3 kere parola girmeye katlanmanız veya aynı parolayı hem /boot hem /root sektörleri için belirlemenizi öneririz. Şayet aynı parolayı kullanırsanız işletim sisteminiz otomatik otomatik olarak 1 parolayı girişini atlayacaktır.**
```
cryptsetup luksFormat --type luks1 /dev/sda1
@ -82,13 +84,56 @@ boot_crypt (started)...done.
```
Oluşturulan cihaz üzerinde bir dosya sistemi kurulması gerekli. Bunun için `/boot` dizininin UUID değerinin bilinmesi gerekli. Aşağıdaki komutu girerek gerekli değeri öğrenin.
`grep /boot /etc/fstab`
Komut ertesinde aşağıdaki gibi bir cevap dönecektir.
`UUID=` sonrasında gelen tireler ile ayrılmış değeri bir sonraki komutta dosya sistemi oluşturmak için kullanılacaktır. Aşağıdaki komut ile dosya sistemini oluşturun.
**ÖNEMLİ NOT: UUID değeri her cihazda farklı olacağından yukarıdaki komut sonrası gelen değeri kullandığınızdan emin olmalısınız.**
Şifrelenen ve dosya sistemi oluşturulan /boot sektörünün daha önce yedeklenen içeriğinin geri yüklenmesi gerekli. Bunun için öncelikle /boot sektörünü bağlamak için aşağıdaki komutları çalıştırın.
`mount -v /boot`
Eğer EFI bölümünüz var ise bilgisayarınızda onu da ayrıca bağlamanız gereklidir.
`mount -v /boot/efi`
Ardından yedeklenen tar dosyasını /boot dizinine açın.
`tar -C /boot --acls --xattrs -xf /tmp/boot.tar`
Boot sektörü şifrelenip, gerekli dosyalar eklendikten sonra GRUB2 yapılandırmasının şifreli /boot sektörü için tekrar ayarlanması gerekli. Bunun için aşağıdaki komutları sırası ile çalıştırın.
**Kullandığınız GNU/Linux dağıtımı grub yapılandırma dosyasını farklı isimdeki dizinlerin altına eklemiş olabilir. Aşağıdaki komutta verilen dizinin cihazınızdaki doğru konum ile değiştirildiğinden emin olun.**
`grub2-mkconfig -o /boot/efi/EFI/fedora/grub.cfg`
## Önemli notlar
* Bilgisayarınızın ilk açılışında GRUB /boot sektörüne erişebilmek için size parolanızı soracaktır. Siyah ekranda gelen tatsız bir giriş ekranı sizi korkutmasın. Parolanızı girerken ekranda * gibi simgeler çıkmayacağından parolayı doğru girmek konusunda dikkatli olun. Aynı zamanda GRUB /boot sektörünü deşifre edebilmek için işlemcilerin yerleşik AES motorunu veya işlemcinin tüm çekirdeklerini kullanamadığından işlemin tamamlanması bir dakikadan fazla alabilir. Şayet parolayı doğru girer iseniz cihazınızın yüklenmesine devam edilir, yanlış girerseniz UEFI ekranına dönülür.
* /boot sektörü için belirlediğiniz parola şayet /root sektörünüz ile aynı ise bilgisayarınız sizden aynı parolayı iki kere isteyecektir: bir kere açılışta GRUB tarafından bir kere de işletim sisteminizin yüklenmesi için. Şayet farklı parolalar belirledi iseniz 3 kere parola sorulacaktır.
* GRUB standart olarak ABD (US) klavye kullanır. Bu sebeple açılışta parolanızı girer iken Türkçe veya başka dilde özel harfler ve özel karakterler girmeniz gerekiyor ise bunların US klavyede nasıl girildiğini öğrenmeniz gereklidir.
