> _Günümüz teknolojisiyle birlikte evde kalmamız gereken bu süreçte, mevcut işleyen kurum ve kuruluşların işleyiş modellerinin İnternet ortamına adaptasyonunda yaşanan acele ve telaşla birlikte karar mercilerinin teknolojik okuryazarlık seviyelerinin yetersizliğinden dolayı kararlar neden olabilecekleri sonuçlar göz önünde bulundurulmadan alınıyor._
# Giriş ve Ön Hazırlıklar
Dünya genelinde yaşanan COVID-19 salgını kapsamında 2020 Bahar Dönemi'nde eğitimin kesilmemesi adına okul ve ülke genelinde uzaktan eğitim modeline geçişte, farklı derslerde birbirinden farklı uzaktan eğitim ve uzaktan sınav yöntemleri deneniyor.
@ -58,10 +56,8 @@ Ana okulundan üniversiteye bütün okul düzeylerini içeren eğitim faaliyetle
# Uzaktan Eğitim
## Dersler
## Ders Materyalleri
### Ders Materyalleri
_Öncelikle uzaktan eğitim sürecinde, derslere devam edilebilmesi için üniversitemiz hocaları ve asistanları tarafından çeşitli eğitim materyalleri hazırlanmasında gösterilen çaba ve özveri için onlara teşekkür etmek isteriz._
Ders içeriklerinin elektronik ortamda dağıtımında [ODTUClass](https://odtuclass.metu.edu.tr/) aracılığıyla asgari ihtiyaçların başarıyla karşılandığı ortadadır. Derslere kayıtlı öğrenciler ders materyallerine, duyurulara, quizlere ve sınavlara _ODTUClass_ üzerinden erişim sağlamıştır
@ -69,6 +65,7 @@ Ders içeriklerinin elektronik ortamda dağıtımında [ODTUClass](https://odtuc
Akademik bilginin, derslere kayıtlı olmayan üniversitemiz öğrencileri veya üniversitemize kayıtlı olmayan kimseler tarafından erişilebilirliğinin arttırılmasında, hazırlanan ders materyallerinin [METU OpenCourseWare](https://ocw.metu.edu.tr/) üzerinden paylaşılmasını önermekte ve sunulan ders materyalleri _Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike License_ ile lisanslandığı için bir sakınca görmemekteyiz.
### Belge Özgürlüğü
Özgür standartlar, herkesin özgürce kullanabileceği, kısıtlamasız biçimler ve protokollerdir. Bu standartlar, doğal olarak uyumluluğu da beraberinde getirir. Çalışma biçimleri herkese açık olarak paylaşılır ve herhangi bir kişi veya kuruluş bunları önceden izin almaksızın ürünlerinde ve hizmetlerinde kullanabilir. Özgür standartlar, iş birliğinin ve modern toplumun temelidir. _[4]_
Mülk veri biçimlerinin beraberinde getirdiği tehlikeler ve dezavantajlar:
@ -92,7 +89,7 @@ Burada bir parantez açmak ve daha açıklayıcı olmak gerekiyor. Lisans gerekt
Ayrıca belirtmekte fayda var ki belirli _.docx_, _.pptx_ gibi Microsoft Office patentindeki belge formatları sonradan ISO standardı olarak kabul edilmiş olmasına rağmen _Microsoft Office_ uygulamalarından üretilen belgeler ISO standartlarına tabi değildir bahsi gecen ISO standardına dahil olan belgeler _Libre Office_ gibi özgür ofis uygulamaları tarafından formatlanan belgelerdir. Bu yüzden _Libre Office_ uygulamaları üzerinden düzenlenen belgeler _Microsoft Office_ uygulamalarında sorunsuz bir şekilde görüntülenip düzenlenebilirken, bu durumun tersi uyumluluk problemleri çıkarabilmektedir.
### Videokonferans
## Videokonferans
Pandemi süresince üniversitemizde hocalar, öğrenciler ve öğrenci kulüpleri tarafından kullanılan videokonferans uygulamalarına göz gezdirdiğimizde büyük çoğunluğunun yukarıda bahsi geçen özgür yazılım şartlarını ve kullanıcıların mahremiyet haklarını hiçe saydığı görülmektedir. Ayrıca bu tarz yazılımlar, kullanıcıların verilerini ve konuşmaların içeriklerini üçüncü taraf firmalarla ve kurumlarla paylaşarak fazladan gelir elde etmektedirler.
@ -103,8 +100,6 @@ Okulumuzda öğrenciler ve hocalar tarafından çevrimiçi seminerlerde, gündel
## Sınavlar
### Medya Kayıtlı Sınavlar
_İYS_(İngilizce Yeterlilik Sınavı)'ye girecek olan Hazırlık sınıfındaki ve yine SEB kullanma zorunluluğu olan sınavlara girecek öğrencilere yapılan duyurular ve atılan e-postalarda öğrencilerden istenen gerekli yazılım ve donanımlar şu şekilde listelendi:
> - _İnternet bağlantısı olan, Windows 7 ve üstü işletim sistemi yüklü bilgisayar veya MAC bilgisayar (Sınav sorularının cep telefonu veya tablet kullanarak yanıtlanması mümkün görünmemektedir.)_
@ -112,7 +107,7 @@ _İYS_(İngilizce Yeterlilik Sınavı)'ye girecek olan Hazırlık sınıfındaki
> - _Öğrencilerimizin sınav esnasında gözetmenlerce takip edilebilmeleri için video konferans programlarının (Cisco Webex veya Zoom gibi) yüklenmesine uygun, entegre kameralı, entegre mikrofonlu ve internet bağlantılı bir cep telefonu. Kullanılacak video konferans programının testleri sürmektedir ve ayrıca duyurulacaktır._
> - _İnternet bağlantısı_
#### Safe Exam Browser:
### Safe Exam Browser
_İYS_ ve birçok derste sınavların _SEB_ (Safe Exam Browser) üzerinden yapılacak olması (_MATH-117, MATH-119 vb._), öğrencilerin tamamının erişemediği araçların kullanılmasına yol açmaktadır. Üniversitemiz web sitesinde _SEB_ uygulamasının kurulum talimatlarının verildiği "[How can I join an exam with Safe Exam Browser?](https://faq.cc.metu.edu.tr/faq/how-can-i-join-exam-safe-exam-browser)" başlık hazırlanırken fark edilmesi gereken:
@ -122,15 +117,15 @@ _İYS_ ve birçok derste sınavların _SEB_ (Safe Exam Browser) üzerinden yapı
+ Kişisel verinin gizliliğini ve mahremiyetini hiçe sayan kullanıcı sözleşmelerini kabul etmeye imtina eden öğrencileri, eğitim hayatlarına devam edebilmeleri için sözleşme imzalamaya mecbur bırakan eğitim sistemi, toplumun geleceği adına kabul edilemez.
# Referanslar
1. [Özgür Yazılım Nedir?](https://www.gnu.org/philosophy/free-sw.tr.html) - [What is free software?](https://www.gnu.org/philosophy/free-sw.html)
2. [Özgür Yazılım Şimdi Çok Daha Önemli](https://www.gnu.org/philosophy/free-software-even-more-important.tr.html) - [Free Software Is Even More Important Now](https://www.gnu.org/philosophy/free-software-even-more-important.html)
3. [Özel Mülk Yazılım Genellikle Kötücül Yazılımdır](https://www.gnu.org/proprietary/proprietary.tr.html) - [Proprietary Software Is Often Malware](https://www.gnu.org/proprietary/proprietary.html)
4. [Belge Özgürlüğü Neden Önemlidir (Özgür Yazılım Derneği Bülteni #1 2020)](https://medya.oyd.org.tr/u/oyd/m/bulten-1/)
5. [500,000 Hacked Zoom Accounts Given Away For Free On The Dark Web](https://www.forbes.com/sites/leemathews/2020/04/13/500000-hacked-zoom-accounts-given-away-for-free-on-the-dark-web/#1df422a358c5)
6. [Exclusive: Zoom plans to roll out strong encryption for paying customers(Reuters)](https://www.reuters.com/article/us-zoom-encryption-exclusive/exclusive-zoom-plans-to-roll-out-strong-encryption-for-paying-customers-only-idUSKBN23600L)
7. [Tell Zoom: End-to-end encryption for everyone(Mozilla Foundation & EFF)](https://foundation.mozilla.org/en/campaigns/tell-zoom-end-end-encryption-everyone/)
Pandemi süresince üniversitemizde hocalar, öğrenciler ve öğrenci kulüpleri tarafından kullanılan videokonferans uygulamalarına göz gezdirdiğimizde büyük çoğunluğunun yukarıda bahsi geçen özgür yazılım şartlarını ve kullanıcıların mahremiyet haklarını hiçe saydığı görülmektedir. Ayrıca bu tarz yazılımlar, kullanıcıların verilerini ve konuşmaların içeriklerini üçüncü taraf firmalarla ve kurumlarla paylaşarak fazladan gelir elde etmektedirler.
Okulumuzda öğrenciler ve hocalar tarafından çevrimiçi seminerlerde, gündelik konuşmalarda, derslerde ve kameranın açık olduğu sınavlarda en çok kullanılan uygulamalardan biri olan Zoom'u ele almak gerekirse; her geçen gün yeni güvenlik açıklarıyla, veri sızıntılarıyla, kullanıcıların kişisel bilgileri ve parolaları gibi önemli ve hassas verilerin çalınmasıyla gündeme gelen Zoom, Amerika Birleşik Devletleri'nde başlayan "Black Lives Matter" hareketi sonrası, ücretsiz hesaplar arasında yapılan aramaların şifrelenmeyeceğini ve konuşmaların çeşitli istihbarat kuruluşlarına verileceğini açıkladı. Ancak daha sonra sivil toplum örgütlerinin eleştirileri ve imza kampanyaları sonucunda tüm hesaplar için uçtan uca şifrelemenin sağlanması firma tarafından kararlaştırıldı. Gerçekten bu kararlarını uygulamalarından bağımsız olarak _Zoom, Cisco Webex, Microsoft Teams, Skype, Discord, Google Hangouts, Google Duo_ gibi İnternet’i tekelleştirerek bireyleri gözetim altında tutmaya çalışan şirketlerin sunduğu kapalı kaynak yazılımların hiçbir şekilde kodlarını okuyamadığımız ve uçtan uca şifreleme için gerekli olan anahtarlar uygulamaların kullanıcılarına ait olmadığı için bu şirketlerin mahremiyet politikalarına ve sundukları sözleşmelere hiçbir zaman güvenemeyiz. Geçtiğimiz yıllarda yaşanan Facebook-Cambridge Analytica-Trump ortaklığında yürütülen seçim kampanyaları sonrası mahremiyetin ve kişisel verilerin nasıl ayaklar altına alındığına şahit olmuştuk. Bu nedenle, gelecekte de bu tarz olayların devam etmemesi için belirtilen şirketlerin ve benzer politikalar yürüten şirketlerin uygulamalarının kullanılmasını hiçbir zaman önermemekte ve kullanıcı lisans sözleşmelerinin okunmasını tavsiye etmekteyiz.
Okulumuzda öğrenciler ve hocalar tarafından çevrimiçi seminerlerde, gündelik konuşmalarda, derslerde ve kameranın açık olduğu sınavlarda en çok kullanılan uygulamalardan biri olan _Zoom_'u ele almak gerekirse; her geçen gün yeni güvenlik açıklarıyla, veri sızıntılarıyla, kullanıcıların kişisel bilgileri ve parolaları gibi önemli ve hassas verilerin çalınmasıyla gündeme gelen _Zoom_, Amerika Birleşik Devletleri'nde başlayan _"Black Lives Matter"_ hareketi sonrası, ücretsiz hesaplar arasında yapılan aramaların şifrelenmeyeceğini ve konuşmaların çeşitli istihbarat kuruluşlarına verileceğini açıkladı. Ancak daha sonra sivil toplum örgütlerinin eleştirileri ve imza kampanyaları sonucunda tüm hesaplar için uçtan uca şifrelemenin sağlanması firma tarafından kararlaştırıldı. Gerçekten bu kararlarını uygulamalarından bağımsız olarak _Zoom, Cisco Webex, Microsoft Teams, Skype, Discord, Google Hangouts, Google Duo_ gibi İnternet’i tekelleştirerek bireyleri gözetim altında tutmaya çalışan şirketlerin sunduğu kapalı kaynak yazılımların hiçbir şekilde kodlarını okuyamadığımız ve uçtan uca şifreleme için gerekli olan anahtarlar uygulamaların kullanıcılarına ait olmadığı için bu şirketlerin mahremiyet politikalarına ve sundukları sözleşmelere hiçbir zaman güvenemeyiz. Geçtiğimiz yıllarda yaşanan Facebook-Cambridge Analytica-Trump ortaklığında yürütülen seçim kampanyaları sonrası mahremiyetin ve kişisel verilerin nasıl ayaklar altına alındığına şahit olmuştuk. Bu nedenle, gelecekte de bu tarz olayların devam etmemesi için belirtilen şirketlerin ve benzer politikalar yürüten şirketlerin uygulamalarının kullanılmasını hiçbir zaman önermemekte ve kullanıcı lisans sözleşmelerinin okunmasını tavsiye etmekteyiz.
“Peki o halde. Bunlar yerine ne kullanmalıyım?” diyorsanız, güvenliği kanıtlanmış, kullanıcı haklarına ve verilerine saygı duyan onlarca özgür yazılım var. Bunlardan bazıları: _Jitsi Meet, Jami, Nextcloud Talk, Riot.im, Rocket.Chat, Apache OpenMeetings ..._
_İYS_(İngilizce Yeterlilik Sınavı)'ye girecek olan Hazırlık sınıfındaki ve yine SEB kullanma zorunluluğu olan sınavlara girecek öğrencilere yapılan duyurular ve atılan e-postalarda öğrencilerden istenen gerekli yazılım ve donanımlar şu şekilde listelendi:
- _İnternet bağlantısı olan, Windows 7 ve üstü işletim sistemi yüklü bilgisayar veya MAC bilgisayar (Sınav sorularının cep telefonu veya tablet kullanarak yanıtlanması mümkün görünmemektedir.)_
_İYS_(İngilizce Yeterlilik Sınavı)'ye girecek olan Hazırlık sınıfındaki ve yine SEB kullanma zorunluluğu olan sınavlara girecek öğrencilere yapılan duyurular ve atılan e-postalarda öğrencilerden istenen gerekli yazılım ve donanımlar şu şekilde listelendi:
- _İnternet bağlantısı olan, Windows 7 ve üstü işletim sistemi yüklü bilgisayar veya MAC bilgisayar (Sınav sorularının cep telefonu veya tablet kullanarak yanıtlanması mümkün görünmemektedir.)_
- _Ücretsiz bir tarayıcı olan Safe Exam Browser_
- _Öğrencilerimizin sınav esnasında gözetmenlerce takip edilebilmeleri için video konferans programlarının (Cisco Webex veya Zoom gibi) yüklenmesine uygun, entegre kameralı, entegre mikrofonlu ve internet bağlantılı bir cep telefonu. Kullanılacak video konferans programının testleri sürmektedir ve ayrıca duyurulacaktır._
- _İnternet bağlantısı_
### Safe Exam Browser
_İYS_ ve birçok derste sınavların _SEB_ (Safe Exam Browser) üzerinden yapılacak olması (_MATH-117, MATH-119 vb._), öğrencilerin tamamının erişemediği araçların kullanılmasına yol açmaktadır. Üniversitemiz web sitesinde _SEB_ uygulamasının kurulum talimatlarının verildiği "[How can I join an exam with Safe Exam Browser?]()" başlık hazırlanırken fark edilmesi gereken:
+ Okulumuz tarafından talep üzerine _Windows lisansı_ verilmesine rağmen özel mülk/kapalı işletim sistemi müşterisi/kullanıcısı olmanın dayatılması sadece belirli marka kullanıcılarına eğitim ayrıcalığı sunmakla kalmayıp aynı zamanda denetim toplumuna evrildiğimizin bilincinde olan, kişisel verilerin işlenmesine karşı duyarlılık gösteren ve özel hayatin gizliliğine değer veren bireyleri sistemin dışına atmaktadır.
+ Uygulamanın _GNU/Linux_ ve _Android_ desteğinin bulunmaması, sadece özel mülk/kapalı işletim sistemi (_Windows_, _MacOS_, _iOS_) müşterileri/kullanıcıları tarafından erişilebilir olması **eğitimde fırsat eşitliğinin önüne geçmektedir**. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 42. maddesinde belirtilen eğitim ve öğrenim hakkının ihlalidir.
+ Kişisel verinin gizliliğini ve mahremiyetini hiçe sayan kullanıcı sözleşmelerini kabul etmeye imtina eden öğrencileri, eğitim hayatlarına devam edebilmeleri için sözleşme imzalamaya mecbur bırakan eğitim sistemi, toplumun geleceği adına kabul edilemez.
