Haven rehberi yazıldı.

src/beseri_guvenlik/haven.md

@@ -1,3 +1,75 @@
 # Haven ile Güvenli Ortam İzlemesi
 
-[Bu sayfaya katkı verebilirsiniz.](https://git.oyd.org.tr/oyd/guvenlik)
+[Haven](https://guardianproject.info/apps/org.havenapp.main/) [Guardian Project](https://guardianproject.info/) tarafından geliştirilen bir ortam izleme yazılımı. Mahremiyet ve güvenlik konuşulan bir rehberde olmaması gereken bir yazılım gibi görünse de Haven çok özelleşmiş bir sorunu çözmek için geliştirilen bir hayli etkili bir özgür yazılım. Haven çok basitçe bir Android cihazın sensörlerini kullanarak belirli bir alandaki değişiklikleri takip edip gerçekleşen değişiklikleri kaydederek cihazın sahibine haber verebiliyor. Bu ihtiyaç [Evil Maid](https://en.wikipedia.org/wiki/Evil_Maid_attack) tipi saldırılaradn doğmuş durumda. Özetle Haven, cihazlarınızı veya yaşam alanınızı bir otel odası gibi kontrol altında bırakmadan terk ettiğinizde arkadanızda bıraktıklarınıza yapılabilecek müdahalelerden doğabilecek güvenlik açıklarına karşı koymak için tasarlanıyor. Haven kurulu bir cihazı odanızı veya bir eşyanızı gören veya duyan bir noktaya kurulu şekilde bıraktığınızda olağan dışı hareket ve sesleri kaydedip kullanıcısına SMS veya [Signal](/yazisma_guvenligi/signal.md) üzerinden haber verebiiyor.
+
+Haven hala geliştirme sürecinde ve kullanılabilir olmakla birlikte kimi sorunlarla karşılaşmanız mümkün. Lakin çözdüğü sorunun önemi ve özgür bir başka çözümün yokluğunda yukarıda belirtilen bir saldırıyı tehdit modelinde gören kişilerin kullanması için değerlendirilebilir durumda.
+
+## Haven'i yükleyin
+
+Bunun için bir Android mobil cihaza ihtiyacınız olacak. Tercihen ve fiyat/performans açısından [LineageOS](/cihaz_guvenligi/lineageos.md) kurulu kamerası ve mikrofonu çalışan ucuz bir cihaza [F-droid](https://f-droid.org) üzerinden kurulum yapabilirsiniz.
+
+Bunun için öncelikle F-droid ayarlarından The Guardian Project'in deposunu etkinleştirmeniz gerekli.
+
+![](haven/hv_ayar.png)
+
+![](haven/hv_repo.png)
+
+Depo içeriklerini yenilediğinizde Haven yazılımlar arasında listelenecektir.
+
+![](haven/hv_fdroid.png)
+
+## Haven kullanımı
+
+Haven yaptığı işe göre fazlasıyla kullanımı kolay bir yazılım. Sadece kullanımından önce ortama göre ayarlanması gerekiyor. Tanıtım ekranlarını geçtikten ve Haven'e gerekli sensörler için izin verdikten sonra kamera görüntünüzün olduğu bir başlangıç ekranı ile karşılaşacaksınız. 
+
+![](haven/hv_anaekran.png)
+
+Bu ekranın altında Haven'ın tüm ayarları için bir bar bulunmakta.
+
+![](haven/hv_bar.png)
+
+Bu barda sağdan sola olmak üzere;
+
+* __Kamera ayarları:__ Bu bölümden cihazın hangi kamerasının kullanılacağını ve hareket hassasiyetini ayarlayabilirsiniz. Amacınız ayarı hareket sensörünün hareket yakalamadığını göstereceği en düşük sayıya ayrlamak.
+
+![](haven/hv_hareket.png)
+
+* __Mikrofon ayarları:__ Bu bölümden cihazın mikrofonunun hassasiyetini ayarlayabilirsiniz. Burada önemli olan ortamdaki olağan ses seviyesinin bir miktar üzerine ayarlamak. Keza çok yakın olursa olağan ses artışlarından yanlış alarmlar alma ihtimaliniz var. Çok yüksek belirlemeniz durumunda da gerçekten sessiz bir saldırganı kamera görüşüne girmediği bir durumda kaçırma ihtimaliniz. Kasıtlı olarak beklenebilecek sesleri çıkarıp ayarınızı buna göre belirleyebilirsiniz.
+
+![](haven/hv_ses.png)
+
+* __Titreşim ayarı:__ Bu bölüm cihazınızdaki jiroskop'un çıktısının hassasiyetini ayarlamakta. Haven cihazınızı hareket ettirilmesi durumunda haberdar olmak istediğiniz bir konuma koyduğunuzda olağan hareket seviyesinin hemen üzerine ayarı getirmelisiniz.
+
+![](haven/hv_gyro.png)
+
+* __Ana ayarlar:__ Haven'in temel ayarlarına, iletişim kurulumlarına erişeceğiniz temel ayar sayfası.
+
+Bu ayarları yaptıktan sonra Haven'ı kullanmak için bir engeliniz kalmıyor. Bunun için Haven yüklü cihazınızı kamerası ve sensörleri etkili olacak şekilde sabit bir noktaya yerleştirip etki alanından çıkacak süreyi ayarlayıp `Başlat` demeniz yeterli.
+
+![](haven/hv_aktif.png)
+
+Geri sayım bittikten sonra Haven sensörleri dinleyerek bir değişiklik olması durumunda ilgili sensörün kaydını alacaktır. Bu kamerada hareket görülmesi durumunda fotoğraf veya video, ses duyulması durumunda ses kaydı şeklinde gerçekleşir.
+
+![](haven/hv_evil.png)
+
+Kayıtları Haven'i devredışı bıraktıktan sonra `kayıtları görüntüle` kısmından inceleyebilirsiniz.
+
+![](haven/hv_kayit.png)
+
+### Bildirim ve uzak erişim
+
+Haven takip ettiği olayları sadece kaydetmek değil aynı zamanda size göndermek imkanına da sahip. Bunun için iki yol bulunmakta. Biri [Signal](/yazisma_guvenligi/signal.md) kullanarak diğeri de [TOR](/ag_guvenligi/tor.md) üzerinden bir web sunucusu açıp buraya uzaktan erişmenize imkan sağlayarak. Signal seçeneği Signal kullanılmayan bir telefon numarası gerektirmekte, TOR seçeneği de düzenli bir internet bağlantısını. Bu ayarları Haven'in genel ayarlarından yapabilirsiniz.
+
+TOR kullanmak için yine The Guardian Project'in TOR istemcisi olan [Orbot](https://guardianproject.info/apps/org.torproject.android/) yazılımına ihtiyacınız olacak. Benzer şekilde F-droid'den indirebileceğiniz bu yazılım Haven'a TOR hidden service açma imkanı sağlayacaktır. Bunun ardından ayarlarda `wyig5ig2zamghhn.onion:8888` benzeri bir adres görülecek. [Tor Browser](/ag_guvenligi/tor.md) ile bu adrese girerek Haven'in kayıtlarına uzaktan belirleyeceğiniz parola ile erişebilirsiniz.
+
+### Telemetri
+
+Haven çalıştığını düzenli aralıklarla bildirebilmekte. Bu sayede siz yokken sessiz kalan cihazınızın aslında kapanmadığını bilebilirsiniz. Bunun için ayarlardan `Heartbeat Alert` seçeneğini açmalısınız.
+
+### Video kaydı
+
+Haven kamera kayıtlarını video olarak gerçekleştirebilmekte. Bu özelliklik biraz sorunlu olmakla birlikte cihazınızda çalışıp çalışmadığını deneyebilirsiniz. Bunun için ayarlardan `Video Settings` kısmından `Video Monitoring` seçeneğini açmalısınız.
+
+### Batarya optimizasyonu
+
+Android, ekran kapandıktan sonra çalışan yazılımları durdurarak batarya tasarrufu yapabilmekte. Bunun Haven'ı etkilememsi için ` Disable Battery Optimization` seçeneğinden Haven için istisna tanımlamanız gerekli.

src/cihaz_guvenligi/lineageos.md

@@ -2,11 +2,16 @@
 
 <!-- toc -->
 
-LineageOS, mobil cihazlar için Android tabanlı bir işletim sistemidir. Privacy Guard gibi araçlarla verileriniz hakkında azami kontrol sahibi olmanızı sağlar. Hiçbir Google servisini kullanmaksızın (dolayısıyla verilerinizi Google ile paylaşmaksızın) kullanabileceğiniz bir Android dağıtımıdır. Her ay güvenlik güncellemeleri gönderen, güvenlik odaklı bir dağıtımdır. Tüm işlemlerin öncesinde şarjınızın %60'ın üstünde olduğundan ve verilerinizi yedeklediğinizden emin olun. İşlem sonunda telefonunuzdaki tüm veriler silinecektir.
+LineageOS, mobil cihazlarda kullanabileceğiniz özgür bir Android işletim sistemidir. Google'ın dağıttığı ve üreticilere zorunlu kıldığı bağımlılıklar ve fazlalıklar olmadan cihazınıza kurabileceğiniz LineageOS verileriniz ve cihazınız üzerinde hakimiyet sahibi olmanızı sağlar. Privacy guard gigi işletim sistemi içinde veri yönetimi sağlayan araçlarla gelmekle birlikte Google hizmetlerini cihazınıza yükleme tercihiniz kullanmazsanız Android ile elde edilebilecek en yüksek mahremiyet imkanına kavuşabilirsiniz.
+
+LineageOS aynı zamanda üreticilerin artık güncelleme vermediği ve hali ile gelişen güvenlik açıklarına maruz kalan cihazları güvenli kılmak ve yeni bir kullanım imkanı sağlamak için de çok uygundur. LineageOS desteklediği cihazlara sık aralıklarla son Android güncellemelerini çıkarır ve cihazınız bu güncellemeleri otomatik olarak alıp uygulayabilir. Böylece üreticinin zorla kullanım dışı bıraktığı cihazlarınız modern kullanıma uygun kılınabilir.
+
+LineageOS'u kurmak için aşağıdaki rehberi takip edebilirsiniz. Bu işlemleri gerçekleştirmenin öncesinde şarjınızın %60'ın üstünde olduğundan ve verilerinizi yedeklediğinizden emin olun. İşlem sonunda telefonunuzdaki tüm veriler silinecektir.
 
 _Bu döküman "Xiaomi Redmi Note 8" cihazına kuruluma göre oluşturulmuştur._
 
 _Rehber boyunca mobil cihazınızı kullandığınız her durumda aşağıdaki başlıktaki adımları yapmılmış olduğunu kontrol edin. Cihazınızı bilgisayara bağladığınızda sizden USB hata ayıklama izni isterse bu izni verin._
+
 ## Cihazınızda geliştirici seçeneklerini ve USB hata ayıklamayı aktifleştirin
 * Cihazımızın _Ayarlar > Telefon_ Hakkında kısmına girip MIUI sürüm numarasına 8 kere bastıktan sonra _Ayarlar_ menünüzün altına _Geliştirici Seçenekleri_ menüsünün eklendiğini göreceksiniz.
 * _Geliştirici seçenekleri_ menüsüne girip _MI Kilit açma durumu_ seçeneğine basın. Hesap ekleyin.
@@ -25,6 +30,8 @@ Kurulum için kullanacağımız yazılımlar olan ADB ve Fastboot programların
 ## Bootloader kilidini açın
 Bu işlemin tamamlanması için 7 gün beklemeniz gerekmektedir. Bu bölümdeki işlemler için ne yazık ki içinde Windows işletim sistemi çalışan bir cihaza ihtiyacınız olacak. Windows kurulu bilgisayara [MI Unlock Tool'u](https://xiaomitools.com/download/mi-flash-unlock-tool-v3-5-1030-37/) kurunuz. 
 
+**ÖNEMLİ NOT:** Bootloader LineageOS'un cihazınızda çalışabilmesi için açık kalmak zorunda. Keza Üreticiler bootloader'ın sistemin bütünlüğünü denetlemek için kullandığı kriptografik anahtarları paylaşmamakta ve çok nadir bir iki cihaz dışında bu anahtarlar istenilen başka bir anahtarla değiştirilememekte. Bu sebepten bootloader LineageOS gibi üreticinin işletim sistemi dışında bir sistemi yüklemesi kapalı iken mümkün değildir. Bu durum güvenliğiniz için belirgin bir sorun yaratabilir. Şayet cihazınız siz farkında olmadan kabiliyetleri yeterli bir saldırganın eline geçerse cihaz üzerindeki işletim sistemini ve önyükleyiciyi şifreli olsa bile kötücül amaçla değiştirebilir ve bu durumu olağan şekilde fark etmek mümkün olmayabilir. Bu sebepten bootloader'i açık bir cihaz mümkünse __asla güvenilmeyen kişilere teslim edilmemeli__ veya böyle bir durumun gerçekleşmesi durumunda __cihaza bir daha güvenilmemelidir.__
+
 ### Ön işlemler
 
 * Programı çalıştırın.