@ -9,16 +9,6 @@ Zaman sıkıntısı mı çekiyorsunuz? Baskıyla mücadele etmek ve daha iyi bir
* [Cihazlarınızı şifreleyin](./cihaz_guvenligi/cihaz_sifreleme.md): Tam disk şifreleme kullanması çok kolay, pek çok işletim sisteminde dahili olarak gelen ve cihazlarınızdaki verilerin korunmasında çok etkili bir sistemdir.
* [Web sitelerini daha güvenli gezin](./ag_guvenligi/guvenli_web_gezintisi.md): Varsayılan tarayıcınızı ve birkaç küçük ayarı değiştirip iki-üç eklenti kurarak web üzerindeki güvenliğinizi ve keyfinizi fazlasıyla artırabilirsiniz.
* [Yazılımlarınızı güvenli çalıştırın](./cihaz_guvenligi/yazilim_guvenligi.md): Özgür yazılımlar kullanmak ve yazılımları güncellemek, güvenliğiniz için basit ama etkin adımlardır.
=======
Zaman sıkıntısı mı çekiyorsunuz? Baskıyla mücadele etmek ve daha iyi bir dünya inşaa etmek için çok mu meşgulsünüz? Muhteşem! Burada bahsedeceğimiz kolay adımlarla kendinizin ve çevrenizdeki herkesin sayısal hayatını daha güvenli kılabilirsiniz.
* [Yazışma disiplinine giriş yapın](./beseri_guvenlik/mesaj_disiplini.md): Saldırıların çoğu e-posta kutunuzdan veya telefonunuza gelir. E-posta ve anlık yazışma kullanırken uygun önlemleri nasıl alacağınızı öğrenin.
* [Parola yöneticisi ve Zarola kullanın](./beseri_guvenlik/parolalar.md): Parola yöneticisi kullanarak kendinizi çok sayıda tehlikeden koruyabilirsiniz. Parola yöneticinizi, Zarola ile koruyarak güvenliğinizi artırabilirsiniz.
* [Cihazlarınızı şifreleyin](./cihaz_guvenligi/cihaz_sifreleme.md): Tam disk şifreleme kullanması çok kolay, pek çok işletim sisteminde dahili olarak gelen ve cihazlarınızdaki verilerin korunmasında çok etkili bir sistemdir.
* [Web sitelerini daha güvenli gezin](./ag_guvenligi/guvenli_web_gezintisi.md): Varsayılan tarayıcınızı ve varsayılan ayarlarını değiştirip birkaç eklenti kurarak web üzerindeki güvneliğinizi ve keyfinizi fazlasıyla arttırabilirsiniz.
* [Yazılımlarınızı güvenli çalıştırın](./cihaz_guvenligi/yazilim_guvenligi.md): Özgür yazılımlar kullanmak ve yazılımları güncellemek güvenliğiniz için yapabileceğiniz en basit şeydir.
En bilindik dört tarayıcı, Firefox, Chrome, Internet Explorer ve Safari, yakın geçmişte ciddi güvenlik sorunları açığa çıkardı. Tercihiniz ne olursa olsun, en güncel sürümü kullandığınızdan emin olmalısınız.
@ -9,10 +8,8 @@ Bu dört tarayıcı da [[browser-score-card]] düşük puanlar aldı. Yine de, b
Alternatif olarak, Firefox'un, Tor Projesi tarafından daha güvenli ve anonim olmak için özelliştirilmiş versiyonu olan [Tor Tarayıcısı](https://www.torproject.org/download/download-easy.html.en)'nı kullanabilirsiniz.
## Firefox'ta Ayarlarınızı Yapın
### Üçüncü taraf çerezleri devre dışı bırakın
Üçüncü parti çerezler, siz internette gezinirken davranışlarınızı izlemek için reklam ağları tarafından kullanılan tanımlayıcılardır.
@ -47,23 +44,19 @@ Alternatif olarak, Firefox'un, Tor Projesi tarafından daha güvenli ve anonim o
### Varsayılan arama motorunuzu değiştirin
Yine tercihlerden "Arama" kısmına gelin. Varsayılan arama motoru olarak [duckduckgo.com](https://duckduckgo.com)'u seçin. Riseup arama motoru olarak DuckDuckGo'yu öneriyor. [Masaüstü](https://duck.co/help/desktop/adding-duckduckgo-to-your-browser) veya [mobil](https://duck.co/help/mobile) tarayıcılar için kurulum talimatlarını inceleyin.
## Tarayıcı eklentileri
Eklentiler aksi belirtilmedikçe Firefox ve Chrome ile uyumludur.
### Başlıca eklentiler
Aşağıdaki eklentiler, herkesin sürekli olarak kullanmasını önerdiğimiz başlıca eklentilerdir. Stabil ve açık kaynak olan bu eklentiler, web sitelerinin bozulmasına çok nadir sebep olurlar.
|||
|---|---|
||[uBlock Origin](https://github.com/gorhill/uBlock) ([Chrome](https://chrome.google.com/webstore/detail/ublock-origin/cjpalhdlnbpafiamejdnhcphjbkeiagm), [Firefox](https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/ublock-origin/)) reklam ve takipçi ağların çoğunu engeller. Adblock Plus veya Disconnect'e benzerdir ama daha iyi ve daha hızlı çalışır.|
@ -75,7 +68,6 @@ Kullanım notları;
- IP adres sızıntıları; Tüm tarayıcılar sesli ve görüntülü konferanslar sırasında gerçek IP adresinizi sızdırır. Eğer VPN veya Tor ile birlikte sesli veya görüntülü konuşma gerçekleştiriyorsanız, uBlock ayarlarında WebRTC IP sızıntılarını engelleyen ayarı aktif etmelisiniz.
- uBlock gelişmiş mod; Eğer uBlock'u [gelişmiş modda](https://github.com/gorhill/uBlock/wiki/Advanced-user-features) kullanıyorsanız, ayriyeten Privacy Badger kullanmanız gerek yoktur.
### Gelişmiş Eklentiler
Bu eklentiler kullanımları zor olduğundan veya web sitelerinde bozulmalara yol açabileceğinden için ileri düzey kullanıcılar içindir.
@ -99,7 +91,6 @@ Chrome için:
* [µMatrix](https://chrome.google.com/webstore/detail/%C2%B5matrix/ogfcmafjalglgifnmanfmnieipoejdcf) seçici olarak JavaScript'i, eklentileri veya diğer kaynakları engellemenize ve üçüncü-taraf kaynakları kontrol etmenizi sağlar. Bunun yanında mahremiyetinizi korumak için user-agent maskeleme, referer engelleme gibi ek özellikler sunar. NoScript ve RequestPolicy yerine kullanılabilir.
* [CanvasFingerPrintBlock](https://chrome.google.com/webstore/detail/canvasfingerprintblock/ipmjngkmngdcdpmgmiebdmfbkcecdndc) HTML5 canvas desteğini belirli siteler için devre dışı bırakmanızı sağlar (eklenti kaynak kodu kapalıdır).
### Zararlı veya önerilmeyen eklentiler
Popüler olmalarına rağmen, bu eklentileri kullanmaktan kaçınmanızı öneriyoruz.
VPN temel olarak iki yerel ağın güvensiz İnternet bağlantısı üzerinden birbirine güvenli şekilde bağlanabilmesi için geliştirilmiş bir teknolojidir. Basitçe iki bilgisayarın birbirine şifrelenmiş bir kanal üzerinden bağlanmasını sağlar. Temel olarak şirketlerin ağ altyapılarına uzaktan güvenli erişim için tasarlanmış olmasına rağmen günümüzde en yaygın kullanımı kullanıcıları tehlikeli ağlardan güvenli şekilde İnternet'e erişmesini sağlamak üzerinedir.
## VPN ne işe yarar?
VPN temel olarak size şunları sağlar;
@ -14,7 +12,6 @@ VPN temel olarak size şunları sağlar;
* VPN kimi koşullar için yeterince anonimlik sağlamamakla beraber, bağlı olduğunuz VPN sunucusundaki herkes ile aynı IP adresini paylaştığınızdan kalabalığın içine karışmış olursunuz.
## Neden VPN kullanmalıyım?
VPN kullanmak için çok çeşitli sebepleriniz olabilir;
@ -25,8 +22,6 @@ VPN kullanmak için çok çeşitli sebepleriniz olabilir;
* Bağlı olduğunuz yerel ağ üzerinden size yöneltilebilecek saldırılara karşı korumaya ihtiyacınız vardır.
## Ücretsiz VPN olur mu?
Türkiye'de ve dünyada yaşanan her engelleme ve sansür girişiminde akla ilk gelen şey VPN idir. Neredeyse her tavsiye ise **bedava** VPN hizmetleri üzerinden yürür. Doğal olarak çoğu insanın sansür durumunda tek amacı sansürü aşarak ihtiyaç duydukları bilgiye veya hizmete erişmek olduğundan ve VPN teknolojisi hakkında kısıtlı bilgiye sahip olmalarından dolayı, olası tehlikelerin üzerine düşünmedikleri söylenebilir. Bir VPN hizmet sağlayıcısı sunucusuna bağlı olduğunuz sürece;
@ -49,7 +44,6 @@ Bu duruma istisna sayılabilecek birkaç örnek bulunmakta. Bu istisnalar, düny
[ProtonVPN](https://protonvpn.com)
## VPN hizmeti seçerken nelere dikkat etmeliyim?
* **[Özgür yazılım](https://oyd.org.tr/yazilar/ozgur-yazilim/)** kullanmayan hiç bir VPN sağlayıcıya güvenmeyin. VPN ile tüm ağ trafiğinizi teslim ettiğiniz bir şirketin kullandığı yazılımların sizin özgürlüğünüze karşı olması hiç güven telkin eden bir unsur değildir.
@ -66,11 +60,8 @@ Bu duruma istisna sayılabilecek birkaç örnek bulunmakta. Bu istisnalar, düny
* Bir VPN sağlayıcı sizden kayıt için hiç bir kişisel veri talep etmemelidir. Buna ödeme imkanları arasında kriptoparalar ve posta yolu ile nakit gönderimi gibi anonim seçenekler bulundurmak da dahildir. Nihayetinde VPN sağlayıcınıza güveniyor olacaksınız kimliğiniz için fakat şirkete güvenseniz bile devletler ve kötücül saldırıların ihtimali hala asgari veriyi teslim etmeniz için geçerli gerekçelerdir.
## VPN Kurulumu
### VPN Kullanım Stratejisi
VPN kullanmaya başlamadan önce ihtiyacınız, kullandığınız cihazların durumu ve seçtiğiniz VPN sağlayıcının imkanlarını değerlendirmeniz gereklidir. Her VPN sağlayıcı sınırlı sayıda cihazın anlık bağlantısına izin vermektedir. Bu bakımdan; ne yazık ki basitçe cihazınıza sağlayıcınızın istemcisini kurup kullanmak her ne kadar en kolay seçenek olsa da ihtiyaçlarınızı karşılayamayabilir. Bu bakımdan elinizdekilere bakıp bir değerlendirme yapmalısınız.
@ -93,7 +84,6 @@ Dezavantajları ise;
Diğer seçeneğiniz ise işletim sisteminiz tarafından desteklendiği durumlarda dahili OpenVPN istemcisi ile kurulum yapmaktır. Bu kullanım sistem kaynağınızı daha az kullanacak ve daha birleşik bir deneyim sunacaktır. Lakin ayarların bir kısmını kendiniz yapmak zorunda kalacağınızdan vakit ve emek harcamaya hazır olmanız gereklidir. Bunu VPN sisteminin arkaplanını öğrenmek ve hatalarınızı görmek için bir fırsat olarak düşünebilirsiniz.
### OpenVPN Sunucusu Kurulumu
OpenVPN sunucusu kurulumu için [github.com/Nyr](https://github.com/Nyr) deposunda bulunan ve aktif olarak güncellenen bir bash betiğini kullanacağız. Bu betik Ubuntu, Debian, Centos veya Fedora dağıtımları üzerinde gerekli yüklemeleri ve ayarları yapıp kullanıma hazır bir OpenVPN sunucusu çalıştırıyor. `wget https://git.io/vpn -O openvpn-instal.sh` komutu ile betik çalışma dizinine kaydedilebilir ve `bash openvpn-install.sh` komutu ile çalıştırılabilir. Komutu gerekli paket yüklemelerini yapabilmesi ve ayar dosyalarını oluşturabilmesi için root yetkileriyle çalıştırmamız gerekmekte.
@ -155,7 +145,6 @@ Option:
### Istemci Kurulumu
#### GNU/Linux
GNU/Linux dağıtımları Linux çekirdeğinde doğrudan Openvpn ve daha yeni bir teknoloji olarak artık [Wireguard](https://www.wireguard.com/) desteklemektedir. Masaüstü ortamları da Openvpn istemcisine doğrudan destek vermektedir. GNU/Linux dünyasında çokça masaüstü ortamı olmasından dolayı en yaygın kullanılan Gnome 3 ile rehberimiz hazırlandı lakin pek çok kullanıcı ayarların kendi cihazlarında da benzer olduklarını görecektir.
@ -215,7 +204,6 @@ sistem açılışında çalışması için de;
komutları kullanılabilir.
#### Android
Android işletim sistemi 7. sürüm ve sonrasında VPN desteğini işletim seviyesinde sunmaya başlamıştır. Ne yazık ki OpenVPN hala bu seçenekler arasında olmamakla birlikte özgür bir OpenVPN istemcisini Android ayarlarında VPN sağlayıcısı olarak belirlediğinizde sistemle gayet uyumlu çalışmaktadır.
@ -258,22 +246,18 @@ Android ayarlarını yaparak sisteminizin VPN bağlantısını korumasını ve k
#### Yönlendirici
[Bu bölüme katkı verebilirsiniz](https://git.oyd.org.tr/oyd/guvenlik)
## VPN Bağlantısının Kesilmesi Sorunsalı
VPN bağlantısı genellikle sorunsuz şekilde kurulu kalır. Fakat ağ sorunları, İnternet kesintisi veya mobil cihazlarda bağlantı kayıpları VPN bağlantısının kimi zaman düşmesine sebep olur. Bu durumda cihazınızda özellikle bir ayar yapmadıysanız tüm bağlantınız hiç kesintiye uğramadan yerel İnternet bağlantınız üzerinden sürecektir. Bu mahremiyetiniz ve güvenliğiniz için bir sorun oluşturabilir.
### GNU/Linux
GNU/Linux işletim sisteminde firewall kuralları ile cihazınızın İnternet bağlantısını VPN bağlantısına sınırlandırmanız gereklidir. Bunun için sisteminizde kurulu olan dağıtıma bağlı olarak çeşitli imkanlar mümkündür.
#### UFW
Uncomplicated Firewall GNU/Linux dağıtımlarda firewall ayarlarını yapılandırmak için kullanılan grafik arayüzü de bulunan bir firewall yazılımı. VPN bağlantınızın bilgisayarınızdan dışarı tek bağlantı olması için aşağıdaki yönergeyi takip edebilirsiniz.
@ -334,7 +318,6 @@ Eğer İnternet üzerinden cihazınıza ulaşılması gerekli ise VPN bağlantı
`sudo ufw enable`
### Android
Eğer Android sürümünüz sistem çapında VPN ayarları desteklemiyor ise OpenVPN for Android'in bağlantısı kesildiği durumda cihazınızın bağlantısını kontrol etmek için [AfWall](https://f-droid.org/en/packages/dev.ukanth.ufirewall/) yazılımını kullanabilirsiniz. Bu yazılımı çalıştırmak için cihazınızın rootlu olması gerekmektedir. Afwall kullanmanın bir diğer avantajı da cihazınızdaki hangi yazılımın İnternete erişip erişmeyeceğini ve erişecekse hangi kanal üzerinden olacağını belirtebiliyor olmanız.
Çift aşamalı doğrulama veya kısa adı ile 2FA (Two Factor Authentication) bir sisteme veya hesaba erişim için iki farklı girdinin gerekmesi demektir. Genellikle girdilerin kaynaklarının veya elde edilme şekillerinin farklı olması istenir. Sadece parola ile giriş yapılan sistemlerde "parola" bilinen bir şey olarak bir aşamayı ifade eder. Bunun yanında bir başka "şey" daha gerekmesi durumunda ikinci aşama elde edilmiş olur.
Bugün bankacılık işlemleri yapan neredeyse herkes 2FA'nın en yaygın metoduna aşinadır. Bankacılık sistemine giriş yaptığınızda banka sizden parolanızı girmenizi istediği gibi bir de atılan SMS'teki kodu girmenizi ister. Bu durumda parolanız **bildiğiniz** bir şey olarak ilk aşamayı SMS'in gönderdildiği SIM kart da **sahip olduğunuz** ikinci aşamayı oluşturur. Bu bakımdan bir kişinin hesabınıza erişmek için hem parolanızı öğrenmesi hem de SIM kartınız ile birlikte onun parolasını da bilmesi gereklidir.
## 2FA neden önemlidir?
2FA basit bir çaba ile bir sistemi çok daha güvenli kılar. Bir saldırgan birden fazla fiziki koşulda bulunan ve elde etmesi görece daha zor olan iki ayrı sırrı elde etmesi gerekir. 2FA kodları çoğunlukla zamana bağlı olduğu için bu sırrın öğrenilmesi de ileride kullanılabileceği anlamına gelmeyecektir. Bu sebeple mümkün olunan her hesap ve sistemde bir şekilde 2FA kullanılması tavsiye edilir. Görece en güvensizi SMS yolu ile olsa da, akıllı cihazınızda çalışacak bir yazılım veya özellikle bu iş için geliştirilmiş bir donanım 2FA olarak kullanılabilir.
## 2FA nasıl kullanılır?
2FA kullanımı hesaplarınızın hizmet sağlayıcısına bağlıdır.
@ -28,12 +25,10 @@ Bugün bankacılık işlemleri yapan neredeyse herkes 2FA'nın en yaygın metodu
* [Yubikey](https://www.yubico.com): Sadece bir 2FA cihazı olmaktan çok daha fazlasını yapabilen en yaygın kullanılan çift aşamalı yetkilendirme cihazıdır. Birden fazla protokolü desteklemekle tavsiye edilebilecek ilk üründür.
* [RSA Tokens](https://community.rsa.com/community/products/securid/hardware-tokens): Bulabilir ve kullanabilirseniz RSA donanımlarını kod tabanlı 2FA uygulamalarında kullanabilirsiniz.
## 2FA kullanırken nelere dikkat edilmeli?
2FA başkalarının hesabınıza girmesini etkili şekilde engellediği gibi sizin de hesabınıza erişmenizi aynı şekilde engelleyebilir. Bu sebeple 2FA kodlarınızın gönderildiği SIM kartınızı veya kodların üretildiği cihazınızı korumalısınız. Hayat sürprizlerle dolu olduğundan genellikle SMS harici her 2FA uygulaması size çoğunlukla 10 tane yedek kod verir. Bu yedek kodları bastırarak güvenilir bir yerde saklamanız hatta bir iki tanesini cüzdanınızda taşımanız şiddetle önerilir. Bu şekilde ikinci aşamanızı kaybetmeniz durumunuzda hesaplarınızdan mahrum kalmazsınız.
Dünyanın en iyi algoritmaları, şifreleme yazılımları, güvenlik duvarları veya çelik kapıları, kullanan kişilerin dikkati ve özeni kadar güvenlidir. Parolanız "1234" ise veya gelen her e-postayı açıp içindekilere tıklayıp bilgisayarınıza kuruyorsanız sizi hiçbir şey koruyamaz.
@ -16,7 +16,6 @@ Libreboot kendi dahilinde GRUB çalıştırır. Bu bakımdan Libreboot kurulu bi
GnuPG ile Libreboot'un GRUB'ın kurulumunu ve yüklenecek çekirdeklerin değiştirilmediğini doğrulaması için ayarlarda bir miktar değişiklik yapmak gerekli.
## Bir GnuPG anahtarı edinin
GRUB, kriptografik olarak çekirdek ve ayar dosyalarını denetlemek için GnuPG kullanmakta ve kullanılacak anahtarı sizin üretmeniz gerekmekte. Şayet halihazırda bir GPG anahtarınız yok ise sadece bu amaçla veya genel olarak kullanılmak üzere bir GnuPG anahtarı üretebilirsiniz. Bunun için [GPG rehberinden](/yazisma_guvenligi/gpg/gpg-anahtar-uretimi.md) yararlanabilirsiniz.
@ -27,13 +26,11 @@ Bu noktada ihtiyaç ve beklentilerinize göre değerlendirmeniz gereken bir husu
Kullanmak konusunda karar verdiğiniz bir GPG anahtarınız olduktan sonra sonraki aşamaya geçebilrsiniz.
## Gerekli yazılımları indirin
Libreboot imajında değişiklikler yapabilmek ve bu değişiklikleri bios çipine yükleyebilmek için gerkeli yazılımları indirmelisiniz. [Libreboot'un arşivinden](https://www.mirrorservice.org/sites/libreboot.org/release/stable/20160907/) gerekli dosyaları indirebilir imzasını GPG ile doğrulayabilirsiniz. İhtiyacınız olan cbfstool ve flashrom (dizinde flash adında) yazılımları indirdiğiniz arşivin dizininde bulunacak.
Flashrom yazılımını dağıtımınızın paket depolarından da indirebilirsiniz.
Bu noktada iki seçeneğiniz bulunuyor. Şayet cihazınızda halihazırda Libreboot yüklü ise cihazınızın ROM'undan doğrudan imajı alabilir ve üzerinde değişiklik yapabilirsiniz.
Dilediğiniz arşiv yöneticisi ile cihazınıza uygun olan imajı çıkarabilirsiniz.
## ROM imajından grubtest.cfg dosyasını çıkarın
ROM imajında yapılacak değişiklikler için cbfstool yazılımı kullanılmakta. Bunun için çıkardığınız libreboot.rom dosyasını cbfstool'un bulunduğu dizine ekleyin.
@ -80,7 +75,6 @@ cbfstool dizininde libreboot.rom'un bulunduğundan emin olup aşağıdaki komutu
Bir saldırganın GPG doğrulamasını aşmak için yapması gereken tek şey boot aşamasında GRUB'a doğrulama yapmamasını söylemek. Bu bakımdan Libreboot içinde çalışan GRUB'ın ayar değişiklikleri için parola talep etmesi güvenliğin anlamlı olabilmesi için şart.
@ -123,14 +117,12 @@ function try_user_config {
}
```
## Açık anahtarınızı hazırlayın
GRUB'ın kontrolleri yapacağı size ait GPG anahtarının açık anahtarının uygun formatta kaydetmeniz gerekli. Bunun için aşağıdaki komutu çalıştırın. boot.key sizin açık anahtarınız olarak dizine kaydedilecektir.
`gpg --export > boot.key`
## GRUB'ın imza kontrolünü açın
Libreboot GRUB'ın GPG anahtarınız ile imza kontrol etmesi için aşağıdaki parametreyi grubtest.cfg yapılandırma dosyasına menü girdilerinden üste koyun.
@ -140,7 +132,6 @@ trust (cbfsdisk)/boot.key
set check_signatures=enforce
```
## Çekirdek ve yapılandırma dosyalarını imzalayın
Libreboot'un kontrol etmesi gereken dosyalara anahtarınız ile imza atmanız gerekmektedir. İmzalanacak dosyalar aşağıdaki gibidir;
@ -163,7 +154,6 @@ Her işlem sonrasında imzalanan dosyanın adı ile bir .sig dosyası oluşacakt
her .sig dosyasını ilgili dosyanın yanına ekledikten sonra ROM'un hazırlanmasına ve yüklenmesine geçilebilir.
## Libreboot ROM'una grubtest.cfg'nin yazılması
Aşağıdaki dosyaları cbftool dizininin altına alın:
@ -192,7 +182,6 @@ Ardından yeni dosyalarımızı Libreboot.rom'un içine eklenmesi gerekiyor.
Artık libreboot.rom dosyanız bios çipinize yazılmaya hazır.
## ROM'a libreboot.rom imajının yazılması
libreboot.rom dosyasını "flash" dosyasının bulunduğu dizine alın ve ardından aşağıdaki komutu çalıştırarak çipe imajı yazın.
@ -203,7 +192,6 @@ libreboot.rom dosyasını "flash" dosyasının bulunduğu dizine alın ve ardın
`sudo ./flash forceupdate libreboot.rom`
## Bilgisayarınızı yeniden başlatın ve denemenizi yapın
ROM yazıldıktan sonra bilgisayarınızı yeniden başlatıp yaptığınız değişikliklerin çalışıp çalışmadığını deneyebilirsiniz. Ekranınız açılır açılmaz birkaç kere boşluk tuşuna basıp gelen GRUB ekranında ` Load test configuration (grubtest.cfg) inside of CBFS` seçeneğini seçin. Gelen ekrandan bilgisayarınızı başlattığınızda sorunsuz şekilde çalışıyorsa her şey yolunda demektir.
@ -212,14 +200,12 @@ Herhangi bir şey yanlış ise ve cihazınız açılmaz ise. Bilgisayarınızı
Eğer imza sisteminin çalışıp çalışmadığını denemek isterseni. Kasıtlı olarak imzalı dosyaların imzalarını kaldırıp grubtest.cfg ile bilgisayarınızı başlatırsanız hata almanız gerekir. Bu şekilde yapılandırmanızın doğru ve imza denetlediğini görebilirsiniz.
## Yapılandırmanızı kalıcı hale getirin
Şayet grubtest.cfg yapılandırmasından memnun kaldıysanız. grubtest.cfg dosyasını grub.cfg olarak adandırıp 7. adımdan itibaren işlemleri tekrarlayın. Bundan sonra bilgisayarınız libreboot ve GRUB'ın GPG denetimi altında açılacaktır.
**Çekirdek veya GRUB yapılandırmalarınıza güncelleme geldiği durumlarda imzaları yenilemeyi ihmal etmeyin**
## İmzalama işlemini otomatik kılın
Güncellemeler size pek belli etmeden gerçekleşebilir kurulumunuza bağlı olarak. Bu durumlarda güncellenen çekirdek ve grub yapılandırma dosyası libreboot'un bir sonraki açılışta cihazınızı çalıştırmayı reddetmesi ile sonuçlanabilir. Bu durumda libreboot'u imza kontrolü olmadan çalıştırabilirsiniz parolasını girerek lakin gereksiz paniğe yol açmamak adına işletim sisteminizin çekirdeğinizi her güncellediği esnada imzalarını da yenilemesini sağlayabilirsiniz. Bunun için aşağıdakiler gereklidir;
@ -278,8 +264,6 @@ Ardından çalıştırılabilir yapın:
Bu aşamanın ardından her çekirdek güncellemesinde ilgili betik çalışarak imzaların varlığını kontrol edecek, imza yok ise /boot dizinindeki her dosyayı imzalayacak ve ardından GRUB yapılandırmasını imzalayacaktır. Bu aşamada cihazınız sizden GPG anahtarınızın parolasını isteyecektir.
@ -32,7 +32,6 @@ Söz konusu imkanı sağlayan pek çok e-posta sağlayıcısı olmakla birlikte
[Posteo](htpps://posteo.de)
[Fastmail](htpps://fastmail.com)
## Uçtan Uca Şifreli E-posta
Uçtan uca şifreli e-posta hizmeti veren şirketler her kullanıcısı için üyelik sırasında bir anahtar oluşturmakta ve bu anahtar aracılığı ile çoğunlukla sadece kendi üyeleri arasındaki yazışmaları şifreleyebilmektedir. Hizmet sağlayıcının dışındaki e-posta kullanıcılarına bir parola ile şifrelenmiş e-posta atabilmek mümkün olsa da bu standart olarak sağlanmamakta ve olağan kullanım için kimi zaman zahmetli olmaktadır. Bu hizmetler ile;
@ -47,17 +46,14 @@ Uçtan uca şifreli e-posta hizmeti veren en tanınmış iki isim [Tutanota](htt
### Tutanota vs Protonmail
#### Ücretsiz Üyelik
Protonmail de Tutanota da giriş seviyesi temel güvenlik özelliklerinin sunulduğu bedava hesaplar vermekte. Bu bakımdan şayet ihtiyaçlarınız sınırlı ve bütçeniz dar ise iki hizmet sağlayıcıdan da bedava hizmet almanız mümkün.
#### Anonim Üyelik ve Ödeme
Teoride her iki şirket de anonim üyelik veriyor ve cryptoparalar ile ödeme kabul ediyor fakat Protonmail pratik olarak anonim üyeliği daha zor kılıyor. Muhtemelen boşuna açılan bedava hesapları azaltmak adına bir çaba olsa da güvenlik ihtiyacının bir parçası olabilecek anonimliği bozan bu çabanın iyi olmadığı kesin.
#### Fiyat
Protonmail'in gün itibari ile en ucuz ücretli üyeliği 4 Avro/aylık olmakla ayda 1 Avro'ya hizmet veren Tutanotaya göre 4 kat daha pahalı durumda. Protonmail bunu nükleer sığınaklarının maliyetine ve İsviçre'de bulunmalarına bağlamakta. Tutanota ise Almanya'da çeşitli veri merkezlerinde sunuuclarını çalıştırmakta. Fiyatlandırma konusundaki inandırıcılık kullanıcıya kalmış durumda.
@ -67,17 +63,14 @@ Protonmail'in gün itibari ile en ucuz ücretli üyeliği 4 Avro/aylık olmakla
Her iki hizmet de GNU/Linux dahil olmak üzere tüm platformlarda istemci bulunduruyor. Lakin Protonmail SMTP protokolü ile yerel e-posta istemcilerinin kullanılabilmesi için bir köprü yazılımı da geliştirmiş ve bunu ücret ödeyen kullanıcılarına sunuyor durumda. Böylece isteyenler Thunderbird gibi kendi e-posta istemcileri ile Protonmail'i kullanabilmekte. Tutanota ise sadece webmail ve kendi istemcileri ile kullanıma imkan veriyor.
#### Yazılım Özgürlüğü
Protonmail ile Tutanota'nın en büyük ayrılıklarından biri burada ortaya çıkıyor. Protonmail yazılım özgürlüğü konusunda verdiği sözleri zamanında tutamamakta. Şu anda sadece webmail ve köprü yazılımı özgür olmakla, diğer tüm platformlar için olan yazılımları mülk konumunda bulunuyor. Tutanota ise tam tersine tüm yazılımlarını özgür geliştirmekte ve Android istemcisi [F-droid'den](https://f-droid.org) bile indirilebiliyor. [Hatta Tutanota özgür yazılıma özgür yazılım diyen nadir şirketlerden biri](https://tutanota.com/blog/posts/desktop-clients/)
#### Şifreleme Teknolojileri
Protonmail ile Tutanota arasındaki en önemli farklardan bir tanesi kullandıkları şifreleme teknolojilerinden gelmekte. Protonmail uzun zamandır e-posta şifreleme için kullanılan GnuPG yazılımı üzerine kurulu bir sistem. Tutanota ise simetrik şifreleme algoritması olan AES128 ile asimetrik RSA2048 algoritmasının bir birleşimini kullanmakta. Algoritmaların geçmişi ve güvenliği bakımından gözle görülecek bir fark bulunmamakla birlikte, bu durum hizmetin özgürlüğü açısından çok önemli pratik bir fark ortaya koymakta. Keza Protonmail diğer GPG istemcileri ile şifreli iletişim kurabilirken Tutanota bu imkandan yararlanamamakta.
#### Hizmet Özgürlüğü
Muhtemelen Tutanota ve Protonmail arasındaki en önemli fark hizmetlerinin özgürlüğü. Tutanota şifreleme imkanını doğal olarak sadece kendi kullanıcıları arasında sağlayabilmekte ve federatif e-posta sisteminde ayrı bir [walled garden](https://www.fsf.org/blogs/community/iphone) olarak bulunmakta. Dışarıdan bir kullanıcının şifreli olarak Tutanota kullanıcısına e-posta atması şu an itibari ile mümkün değil fakat [GPG uyumluluğu üzerine çalışacaklarına dair bir açıklamaları bulunmakta.](https://www.reddit.com/r/tutanota/comments/9blzp4/support_for_pgpgpg/)
