Tor, trafiğini gönüllüler tarafından oluşturulan ağ noktaları (Tor relay) üzerinden şifrelenmiş bir biçimde yönlendirerek kullanıcılarına İnternet üzerinde belirli ölçüde anonimlik sağlayan özgür bir ağ projesidir.
Tor ağının başlıca amacı; kullanıcılarının internet üzerindeki kimliklerini ve aktivitelerini ağ trafiğini rastgele bağlantı noktaları üzerinden sektirerek her türlü otorite gözetiminden korumaktır.
Her bağlantı noktasını bir kaldırım taşı olarak düşünürseniz, Tor ağı sizin ve bağlanmak istediğiniz hedefin arasında rastgele kaldırım taşlarından oluşturulmuş bir yol yaratır. Böylelikle sizden çıkan trafiğin nereye gittiği veya karşıdan gelen bilginin kime geldiğini sadece giriş ve çıkış noktaları bilebilir. (Bu aynı zamanda Tor ağının bir zayıflığıdır ve ileriki başlıklarda değinilecektir.)
Örneğin, Tor Browser ile gezinirken, arkaplanda "X" bir mesajlaşma programı kullanıyorsanız, "X" programı üzerinden giden trafik Tor'dan geçmeyecek, dolayısıyla anonim olmayacaktır.
Ülkemizde Tor ağının bilinen düğümleri engellenmiş durumda olduğundan Tor ağına köprüleri (bridges) kullanarak bağlanabiliyoruz.
**Türkiye'de Tor yasaklı DEĞİLDİR, çünkü "Tor'u yasaklamak" diye bir şey YOKTUR.**
Gönüllü olarak işletilen Tor düğümlerinin IP adresleri İnternet'te açık bir şekilde listelenmektedir. Böylelikle otoriteler (kurumlar, kuruluşlar veya devletler) bu IP adreslerini bloklayarak Tor ağına erişim engellemeye çalışmaktadır. Ancak bu durum Tor'u tamamen erişilemez hale getiremez. Tor'un engellenmeye çalışıldığı ülkelerde Tor'a erişim, **köprüler** aracılığıyla gerçekleşir. Bu köprüler, Tor Project'in web sitesinde bahsedildiği üzere, ana Tor dizininde bulunmazlar. Halka açık olarak yayınlanan bir liste bulunmadığından otoritelerin bütün bu IP adreslerini bulup engellemesi neredeyse imkansızdır.
Köprü kullanarak Tor ağına girmeye çalıştığınızda, öncelikle her zamanki gibi halka açık bir Tor düğümüne değil, bir köprüye bağlanırsınız. Daha sonra bağlandığınız köprü sizi şifreli bir bağlantı ile halka açık bir Tor ağ noktasına bağlar ve böylelikle Tor ağına girişiniz gerçekleşmiş olur.
Tor Browser'ı, Tor'un kendi web sitesi Türkiye'de erişime engelli olduğu için [EFF Tor](https://tor.eff.org/download/languages/) yansısından indirebilirsiniz.
Bunların hiçbirine erişemiyorsanız, <gettor@torproject.org> adresine, işletim sisteminizi ve istediğiniz dili içeren aşağıdaki gibi bir e-posta atarsanız, indirme linkiniz attığınız e-postaya cevap olarak gelecektir. _Cevabın gelmesi bazen 1 saati bulabilmektedir._
Oluşturulan dizin içinde "Tor Browser Setup" veya "start-tor-browser.desktop" isimli bir dosya ve "Browser" isimli bir dizin olmalı. "Tor Browser Setup"a çift tıklayarak Tor tarayıcısını başlatabilirsiniz.
"Bulunduğum ülkede Tor engelleniyor" seçeneğini işaretleyin ve ardından çıkan seçeneklerden "Bir hazır köprü seçin"e tıklayıp türünü "obfs4" olarak değiştirin.
Tarayıcınız açılır açılmaz aşağıdaki gibi bir uyarı alacaksınız. Dil ayarınızı İngilizce yapmak anonimliğinizi artıracaktır, çünkü dünyadaki İnternet kullanıcılarının dörtte üçü İnternet'i İngilizce kullanmaktadır. Tercihinize göre "Evet" diyip devam edin.
Kurulum ve güncelleştirmemiz bittiğine göre artık tarayıcıyı kullanabilirsiniz. Ufak bir test yapmak isterseniz, Özgür Yazılım Derneği'nin Tor adresine girebilirsiniz:
Yapmanız gereken birkaç ayar daha var. Sağ üst köşedeki kalkan düğmesine basıp, "Gelişmiş güvenlik düzeyi ayarları" menüsüne girin. Daha sonra burada, "Güvenlik Düzeyi"ni "Daha Güvenli" olarak seçin. Burada istiyorsanız "En Güvenli" seçeneğini de seçebilirsiniz, ancak JavaScript'lerin engelleneceğini, fontlar veya görseller gibi pek çok site bileşeninin doğru görüntülenemeyebileceğini unutmayın.
Bu sayfayı en yukarıya kaydırdığınızda, yani "Gizlilik ve Güvenlik" menüsünün en üstünde, "Onion Hizmetleri" başlığını göreceksiniz. Bu ayarı da "Her zaman" olarak değiştirin. Bu ayarı aktive ettiğinizde, eğer bir web sitesinin .onion uzantılı Tor servisi varsa, Tor tarayıcısı otomatik olarak .onion'lu servise bağlanacaktır. Bu özelliğin kullanılabilmesini sağlayan şey, "Onion-Location" HTTP başlığıdır, ayrıntılı bilgi için [burayı ziyaret edebilirsiniz](https://community.torproject.org/onion-services/advanced/onion-location/).
Bunu denemek için, Özgür Yazılım Derneği'nin sitesini kullanabilirsiniz. <https://oyd.org.tr>'ye gittiğinizde Tor tarayıcı ".onion available" uyarısı verecektir.
Telegram gibi uygulamaları Tor üzerinden kullanabilmeniz için öncelikle sisteminize `tor` paketini kurmanız gerekmektedir. Bunun için, bir Uçbirim açıp aşağıdaki komutları sırasıyla yazabilirsiniz:
Tebrikler, Telegram'ı artık Tor üzerinden kullanıyorsunuz. Tor üzerinden yapılan sesli aramalar çok sık kesilmektedir, o yüzden "Aramalarda vekil sunucu kullan" seçeneğinin işaretini kaldırmanız arama kalitenizi artıracak, ancak trafiğinizin açıktan geçmesine sebebiyet verecektir.
Android üzerinde Tor kullanmak için, öncelikle özgür uygulama mağazası [F-Droid](https://f-droid.org)'i indirmeniz gerekmektedir. Bunun için cep telefonunuzdan <https://f-droid.org>'u ziyaret edebilir ya da aşağıdaki QR kodunu tarayabilirsiniz.
Sonrasında çok yüksek ihtimalle, tarayıcınızın uygulama kurma yetkisi olmadığına dair bir hata alacaksınız. "Ayarlar" butonuna basıp "Bu kaynaktan izin ver" seçeneğini aktif edin.
Daha sonra, F-Droid kurulacaktır. F-Droid'i ilk açtığınızda depoları güncelleyecektir, bunu `apt update` gibi düşünebilirsiniz. Daha sonrasında aşağıdaki gibi bir ekran bizi karşılayacak:
Tor Browser ve Orbot gibi araçlar, F-Droid'in orijinal deposunda değil, [The Guardian Project](https://guardianproject.org)'in deposunda bulunur. Bunun için bu depoyu aktive etmemiz gerekir. Aşağıdaki adımları izleyerek bu depoyu aktive edebilirsiniz. Ayarlar sekmesinden "Depolar" seçeneğine basıp, Guardian Project seçeneğini aktive edin.
Daha sonra ekranı aşağı kaydırmaya çalışarak depoları güncelleyin ve aramaya "Tor Browser" yazın. "Yükle" butonuna basarak uygulamayı kurun. Bir önceki adımdaki izi süreci tekrar karşınıza çıkacaktır.
Twitter ve Telegram gibi uygulamaları Tor üzerinden kullanabilmek için, Orbot isminde bir uygulamayı kurmanız gerekmektedir. Bu uygulamayı [F-Droid](https://f-droid.org) üzerinden indirip kurabilirsiniz. Yukarıdaki Tor Browser yönergesinde F-Droid'i nasıl kurabileceğiniz anlatılmıştır.
Alt tarafta bulunan "Köprüleri kullan" seçeneğini aktif hale getirin ve seçenekleri yukarıda "Tor bağlantısı sağlanıyor" yazana kadar deneyin (bunun biraz farazi olduğunun farkındayız ancak maalesef ki köprüler bazen çalışmayabiliyor):
Eklediğiniz vekil sunucunun yanında "Bağlandı" yazıyorsa yapılandırmanız çalışıyordur. Ana ekrana döndüğünüzde, üst tarafta aşağıdaki gibi bir ikon görüyorsanız, Telegram artık Tor ağı üzerinden çalışıyor demektir:
Genel olarak Tor ağı güvenli sayılsa da %100 güvenlik SAĞLAMAYACAKTIR. İlk bağlandığınız Tor düğümü sizin IP adresinizi bilebilir, İnternet'e çıktığınız son Tor düğümü ise nereye bağlandığınızı bilecektir.
**Exit node**, yani bağlandığınız en son Tor düğümü olan bir kişi veya otorite, Tor devrenizi haritalayıp gerçek IP adresinize ve dolayısı ile kimliğinize ulaşabilir.
Ağ dinleme (zehirleme) saldırıları olarak bilinen MITM saldırıları ile Tor ağında giden parolalarınız gibi gizli kalması gereken bilgileriniz, güvenli sandığınız o yolda başkaları tarafından rahatlıkla ele geçirilebilir. Burada toplum yararına yapılan her projedeki gibi sistemin işlemesi için en büyük etkenin **güven** olduğunu görüyoruz.
Bu riskleri olabildiğince minimuma indirgemek için; "**Tor over VPN**" olarak tanımlanan VPN üzerinden Tor ağına girmek gibi yöntemler kullanılmaktadır. Tabii ki bu durumda da herhangi bir VPN otoritesi IP adresinizi açık olarak görebilir. Fakat Tor ağındaki riskleri minimuma indirgemiş olursunuz. Bu konuda da tamamıyla kullanmış olduğunuz VPN otoritesinin bilgilerinizi saklayıp satmadığından bir şekilde emin olmanız gerekmektedir.
Farklı bir seçenek ise kendi sunucunuzu kiralayıp, üzerine bir OpenVPN servisi kurarak kendi VPN'inizi oluşturup onun üzerinden Tor ağına çıkmanız olabilir. Bu konuda Özgür Yazılım Derneği'nin bir projesi olan [Kendi Bağlantım](https://kendibaglantim.org)'ı inceleyebilirsiniz.
Harvard Üniversitesi'nde okuyan bir öğrenci, çalışmadığı vizelerini erteletebilmek amacıyla okuluna Tor ağı üzerinden bomba ihbarında bulunur, fakat yakalanır.
Bunun nedeni ise aslında çok basit. Servis sağlayıcılarınız veya İnternet'e bağlandığınız kafe, üniversite vb. gibi ortak ağlarda, hangi saatte kimin Tor ağına bağlandığı rahatlıkla görülebilir, fakat Tor ağında neler yapıldığı görülemez. Söz konusu öğrenci Tor ağına okulunun ortak ağı üzerinden bağlandığı ve gelen bomba tehdidi de Tor ağından geldiği için; mesajın atıldığı tarihte ve saatte okuldan sadece 1 (bir) bilgisayardan Tor ağına bağlanıldığı fark edilir. Yapılan incelemelerde, mesajın hangi bilgisayardan atıldığı tespit edilir, daha sonrasında kamera görüntülerinden tarih ve saat baz alınarak kimin tarafından kullanıldığı öğrenilir ve ilgili öğrenci yakalanır.
